Medeniyetler Şehri, Kültür Mozaiği: Hatay
Hatay, zihnimde künefe ile eşleşmiş hatta künefeye bayıldığım için oldukça da merak ettiğim şehirlerden biriydi. Mutfak zenginliklerinin ne derinlikte olduğunu duymuştum, okumuştum ama şahit olduğumda gözlerime inanamadım:) Neden “Gastronomi Şehri” ilan edildiğini, Hatay’da bir gün geçirerek siz de çok çok iyi anlayabilirsiniz.
Gastronomiden öte “Medeniyetler Şehri” denmesinin sebebi ise çok açık; şehrin tarihi M.Ö. 100.000’lere uzanıyor. Aynı zamanda da Türkiye sınırları içerisindeki en eski yerleşim yerlerinden biri kendisi. Eski Antakya sokaklarında dolaşırken kendinizi bir anda binlerce yıllık tarihe tanıklık ederken bulacaksınız zaten. Eşsiz bir deneyim, hadi hız kaybetmeden başlayalım gezmeye.
Dünya’nın En Büyük 3. Mozaik Müzesi: Hatay Arkeoloji Müzesi
Türkiye’nin en büyük, dünyanın ise en büyük üçüncü mozaik müzesi olma özelliğini taşıyan Hatay Arkeoloji Müzesi, Hatay’a geldiğinizde mutlaka gitmeniz gereken yerlerin en başında geliyor bence. Müze öylesine büyük ve doyurucu ki uzunca vakit ayırmanız gerekiyor. Ayrıca müzede en çok ilgi çeken heykel “Hitit Kralı II. Şuppiluliuma” ile de bir karemizi bırakıyorum buraya:)
Dünya’nın İlk Mağara Kilisesi: Saint Pierre Kilisesi
Asi Nehri’nin batısında yer alan ve dünyanın ilk Katolik kilisesi olan Saint Pierre, Hristiyanlığın en eski kiliselerinden biri olduğu için turistler tarafından oldukça ilgi görüyor. Ayrıca Saint Pierre Kilisesi, dünyanın ilk mağara kilisesi olma unvanını da elinde bulundurduğu için şehrin simgelerinden biri olarak biliniyor. Buraya kadar gelmişken girişten sola doğru ilerleyerek ‘Cehennem Kayıkçısı’ olarak anılan Kharon portre kabartmasını da görebilirsiniz:)
Anadolu’nun İlk Camii: Habib-i Neccar Camii
Antakya’nın en önemli dini yapılarından biri de Anadolu’nun ilk camii olan Habib-i Neccar Camii. 638 yılında eski bir tapınağın yerine yapılan camii, adını marangoz olan Habib-i Neccar’dan alıyor.
Uzun Çarşı
Antakya’nın en turistik noktalarından biri de Uzun Çarşı. Şehrin tarihi gibi bu çarşının tarihi de oldukça eskilere uzanıyor. Antakya mutfağına özgü yeme-içme ile ilgili her şeyi bu çarşıda bulabilirsiniz. Uğramışken mutlaka Kurşunlu Han’a da bir bakmadan geçmeyin derim ben:)
Türkiye’nin Kalan Son Ermeni Köyü: Vakıflı Köyü
Hatay’a kadar gelmişken Musa Dağı eteklerinde yer alan ülkemizdeki tek ve son Ermeni köyünü de ziyaret edelim diyerek düşüyoruz yollara. Hatay’ın Fransız yönetiminde kaldığı süreçte Osmanlı topraklarını terk eden bir grup Ermeni Hatay’a dönme kararı alıyor. Fakat 1938’de Hatay’ın Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmasıyla birçoğu burayı terk ederken bir kısmı da burada kalmaya devam ediyor.
Vakıflı köyü çay bahçesinde soluklanırken bu köyde yaşayan Ermeni Panos amca ile tanışıyoruz. Panos amca tam olarak 6 dili çok iyi derecede konuşabiliyormuş. Bizlere kendinden ve Hatay’ın anavatana katılış yıllarından bahsetti bol bol. Ayrıca bir de papağanı Mr. Thomas ile tanıştırdı bizi. Panos amca ile keyifli bir sohbetin ardından Hıdırbey Köyü’nde yer alan Musa Ağacı’nı da görerek yolumuza devam ediyoruz. Ayrıca iki köyde de portakal ağaçları selamlıyor bizi, eminim baharda cıvıl cıvıl olur buralar:) -biz şubat ayında burdayız-
Dünya’nın Elle Yapılan İlk Tüneli: Titus Tüneli
Hatay gezi rehberinizde yer alması gereken en önemli yerlerden biri de Samandağ (Seleukeia Pieria) Antik Kenti’ndeki Titus-Vespasianus Tüneli ile Beşikli Mağara olarak adlandırılan Kaya Mezarlarıdır. Roma döneminde Vespasian, sel ve taşkınlardan korunmak amacıyla 7 metre yüksekliğinde ve 1380 metre uzunluğunda olan bu Titus tünelini yaptırıyor. Unutmadan Titus tüneli biraz uzun bir parkura sahip özellikle çocuklu ailelerin bu konuya dikkat etmesini öneririm:)
Hatay Müze Hotel & Necmi Asfuroğlu Arkeoloji Müzesi
Hatay Müze Hotel’in ilginç bir hikayesi var. Antakya kent merkezinde bu otel inşaatının kazı çalışmaları esnasında arkeolojik kalıntılara rastlanması ile 10 yıllık sürecin sonunda “Necmi Asfuroğlu Arkeoloji Müzesi” 2019 yılında ziyarete açılıyor. Necmi Asfuroğlu bu otelin inşaatını gerçekleştiren kişi:) Müzedeki sayısız eserin içinde en çok dikkat çekenlerden biri ise, 1200 metrekare büyüklüğündeki “Dünya’nın en büyük tek parça mozaiği” olarak kabul edilen eser. Günümüzde müze&hotel konseptiyle hizmet veren müzeye ziyaretçiler oldukça ilgi gösteriyor.
Hatay, tarihi ve kültürel anlamda o kadar zengin ki yukarıda saydıklarımız dışında da görülmesi gereken birçok ilkler ve enlerin olduğu güzellikler mevcut. Dünya’nın en uzun kumsallarından biri olan Samandağ Çevlik Plajı, ülkemizin ilk ve tek bitki müzesi olan Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Müzesi, Harbiye Şelaleleri, Yeşilyazı Köyü St. Simon Manastırı veya Antakya Cam Müzesi de gezilecek yerler arasında. Vaktiniz olursa her birini listenize ekleyebilirsiniz.
Hatay’da Ne Yenir?
Soruyu ne yenmez ki diyerek cevaplıyorum:) Hatay seyahati planlayanlar genellikle gastronomik bir gezi planı yapıyorlar ki çok haklılar... Yukarıda da bahsettiğim gibi 2017 yılında Antakya Mutfağı UNESCO tarafından “Gastronomi Şehri” ilan ediliyor. Bu yöreye ait toplam 600 çeşit yemek, 1000 küsür meze ve 80 civarında da tatlı bulunuyor.
Bize tüm bu lezzetler için tabiki iki gün yeterli olmadı. Ama yine de Antakya mutfağını sizlere özet bir şekilde sıralıyor olacağım. Hatay denince benim aklıma ilk olarak künefe geliyor takdir edersiniz ki. Hayatımda bu kadar künefeciyi yan yana ilk kez burada görüyorum ve bu kadar lezzetli künefeyi de ilk kez burada yiyorum, benden mutlusu yok:)
Hatay künefesi dışında yemeden dönmemeniz gereken lezzetler ise; Hatay döneri, Hatay tepsi kebabı, Hatay kağıt kebabı, humus, fava, kömbe, babagannuş, zahter salatası, aşur, biberli ekmek, oruk yani içli köfte, yoğurt aşı, ekşi aşı, Tarihi Affan Kahvesi’nde haytalı tatlısı diye uzuyor gidiyor liste. Bu lezzetler karşısında midenizin bayram edeceğinin garantisini şimdiden verebilirim.
Hatay’dan dönünce ‘yediğin, içtiğin senin olsun bana gördüklerini anlat’ dediklerinde inanın yediğinizi içtiğinizi hem de gördüklerinizi büyük bir hevesle anlatacaksınız. Hem tarihi hem gastronomik güzellikleri ile size dolu dolu birkaç gün yaşatacak olan kültür mozaiği kentimiz Hatay’ı en kısa sürede rotanıza eklemenizi tavsiye ediyorum. Bir sonraki rotada görüşmek dileğiyle, pusulanız hep tatili göstersin:) Hoşça kalın.