Kovid-19 ile mücadelede belediyeler birlik oldu! Başkan Şahin: Salgını dayanışma ve güvenle aşıyoruz

Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı Fatma Şahin, "Türkiye koronavirüs sürecini devletin desteğini arkasına alan belediyelerimiz, STK'larımız ve vatandaşlarımız tarafından oluşturulan güçlü dayanışma ve güven alt yapısı sayesinde en az zararla atlattı" dedi.

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, 2018 yılının Mayıs ayından bu yana başkanlığını yürüttüğü Türkiye Belediyeler Birliği'nin (TBB) pandemi sürecindeki çalışmalarını, Milliyet'e değerlendirdi.

Belediyeler ve TBB pandemi sürecini nasıl karşıladı?

Cumhurbaşkanımızın liderliğinin, yaşanacak sorunları önceden görmek ve önlemleri almak noktasındaki önemini en başta belirtmek gerek. Bilim Kurulu'nun oluşturulması ve bu kurulun tavsiye kararlarıyla hareket edilmesi ile diğer ülkelere kıyasla Türkiye süreçten en az zararla çıktı. Tabi bunda son 18 yılda oluşturulan sağlık altyapısının, Türkiye'de yetişmiş hekimlerin ve sağlık çalışanlarının tecrübelerini bu mücadeleye yansıtmasının da çok önemli katkısı oldu.

En az zararla..

Belediyelerimiz de hizmet ettikleri şehir halkının etkilenmemesi için, Kovid-19 sürecini en ön cephede karşıladı. Çok çalıştı. Hem ülke genelinde hem şehirlerin içinde valilikler, STK’lar, belediyeler ve halk güven esaslı bir koordinasyon içindeydi. Türkiye'de güçlü bir dayanışma ve güven altyapısı oluşturuldu. Bu bize ülkemizi en az zararla çıkarma fırsatı verdi. Belediyelerimizin çalışmaları Kovid-19 salgınıyla mücadelenin önemli bir parçası. Buradaki çalışmalar halkımızın sağlığını ve hayat kalitesini de doğrudan etkiliyor.

Bu dönemde TBB olarak nasıl bir süreç yönetimi yaptınız?

Koronavirüs meselesi ilk çıktığı andan itibaren Genel Sekreterimiz Birol Ekici, genel sekreter yardımcılarımız ve bölüm müdürlerimizle nasıl bir yol haritası çizebileceğimizi konuştuk. İlk aklımıza gelenler doğal olarak tüm belediyelerimizin bu süreçten nasıl etkilenebileceği oldu. Tecrübeli belediye başkanlarımızla, deneyimli isimlerle konuştuk. Bazı mevzuat düzenlemeleri yapılmazsa hayatın neredeyse durma noktasına geleceğini anladık. Mart sonuna doğru TBB Encümeni’ni telekonferansla topladık ve belediyelerin kesintilerin nisan ve mayıs aylarında yüzde sıfır olması, birikmiş elektrik borçlarının yapılandırılması, haciz ve icra takiplerine maruz kalınmaması için düzenleme yapılması, kredi borçlarının yıl sonuna kadar ertelenmesi gibi konularda oy birliğiyle tavsiye kararı aldık.

Talep ettiğiniz kararları hükümete ve yetkili mercilere aldırabildiniz mi?

TBB Encümen toplantısının yapıldığı günün akşamı Hazine ve Maliye Bakanımız Berat Albayrak borçların erteleneceğine ilişkin açıklama yaptı. İçişleri Bakanlığımız meclis toplantılarının ertelendiğine ilişkin genelge yayımladı. 16 Nisan’daki Resmi Gazete’de belediyelerimizin sonraki taleplerini de içeren 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Kovid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kabul edildi. Bunlar hep TBB'nin, Bakanlıklarla ve diğer kamu kurumlarıyla olan sıcak iletişimi sayesinde oldu.

Borçlar ertelendi

Belediyeler, TBB'nin bu dönemdeki çalışmaları sayesinde ne gibi kazanımlar elde etti?

Örneğin 7244 sayılı Kanun ile belediyelerimizin salgın sürecinde yürüteceği çalışmalara ilişkin önemli kolaylıklar sağlandı. Kanunla, belediyelerin merkezi idareye ödemesi gereken ve 3,4 milyar liraya ulaşan vergi ve SGK borçlarının ödemesi ertelendi. Belediyelere önemli bir kaynak yaratılmış oldu. Ayrıca bazı vergi ve harçlar ile kiraların, satış bedellerinin ve su faturalarının tahsilinin ertelenmesi, toplu taşımanın desteklenmesine imkân verilmiş oldu.

Cumhurbaşkanlığımızca alınan önemli kararlar oldu. Bu dönemde belediyeler aleyhine haciz yapılmaması ve belediyelerin genel bütçe vergi gelirlerinden borçlarına mahsuben yapılan kesintilerin durdurulması gibi. Bu ve diğerleri belediye başkanlarımızın elini, parti ayrımı yapmaksızın çok güçlendiren bir karar oldu. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımızın verdiği kısa çalışma ödeneği sayesinde belediyeler ve şirketlerde istihdamın devam etmesi sağlandı. İçişleri ile Çevre ve Şehircilik Bakanlıkları belediyelerin izin, ruhsat ve denetiminde olan işyerleri ve sundukları hizmetlerle ilgili Birliğimizin önerilerini de içeren çok sayıda genelge çıkardılar.

TBB'nin çalışmalarına Türkiye’deki tüm belediye başkanlarından katılım sağlandı mı?

Ben en başından beri "Kalkınma yerelden başlar" diyorum. Belediye başkanlarının katkısı, doğrudan katılımı olmadan bu çalışmaları yürütmemiz düşünülemez. Hiçbir ayrım yapmadan Türkiye’nin her tarafından gelen yapıcı eleştirilere, önerilere açık bir çalışma yöntemi geliştirdik. Mesela tüm kadın belediye başkanlarının katılımıyla Nisan ayı başında Kovid-19 salgınına karşı alınan önlemleri ve belediye hizmetlerinin geliştirilmesi konularının tartışıldığı bir toplantı düzenledik. "Sağlıklı Kentler ve Kadın Belediye Başkanları Toplantısı" çok verimli geçti. Kadın belediye başkanlarının bakış açısıyla koronavirüs önlemleri kapsamında hangi çalışmaları yapabileceğimizi tartıştık.

21 Nisan’da telekonferansla "Küresel Kovid-19 Salgını Sonrası: Riskler ve Fırsatlar" başlıklı bir konferans yaptık. Yaklaşık 600 kişiyle, salgın sonrası şehirlerin karşılaşacağı zorluklar, koruyucu önlemler gibi konular tartışıldı.

Çalışmalar Türkiye’deki belediyelerle mi sınırlı kaldı?

Orta Doğu, Batı Asya, Türk Cumhuriyetleri, Balkanlar ve Afrika başta olmak üzere tüm dünyadan belediyelerle dayanışma içine girmeye gayret ettik. TBB, üyesi olduğu Dünya Belediyeler Birliği (UCLG), Başkan Yardımcılığını yürüttüğümüz Avrupa Belediyeler ve Bölgeler Konseyi (CEMR) ile ulusal sekreterya görevini yürüttüğü Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi (YBYK) ile yakın işbirliği içerisinde çalıştık. CEMR bünyesinde kurulan "Avrupa Yerel Finans Uzmanları Komitesi" koordinatörlüğü görevine getirilen TBB’nin, eş-koordinatör kuruluş olan Almanya Belediyeler Birliği ile "Avrupa’da Yerel Yönetimlerin Kovid-19 Salgını Sonrası Finansmanı" adlı bir çalışma hazırlamasına karar verdik. YBYK bünyesinde görev yapan 47 ülke ile tecrübemizi paylaştık. Ayrıca, belediyelerimizin yürüttüğü çalışmaları hazırladıkları "İnsan Hakları Kitapçığı C.II"ye eklettik. Salgın sürecinin başlamasından bu yana dünyanın her kıtasından 200 üzerinde belediye başkanı ile görüştük. Haziran ayında da Çin, Kırgızistan, Rusya ve Ürdün başta olmak üzere birçok ülkenin yerel yönetim birlikleri ile de görüşmeler planlıyoruz.

Yurt dışından Türkiye’deki belediyelere yönelik bir ekonomik kazanım oldu mu?

TBB’de proje ve finansman ile ilgilenen bir birim oluşturulmuş durumda. Bu bölümdeki arkadaşlarımız dünyada ve Avrupa’da belediyelerin kullanabileceği ekonomik destek paketlerini ve fonları takip ederek, belediyelerimizi bilgilendiriyorlar. Mesela Avrupa Birliği fonlarıyla desteklenen QUDRA Projesi var. Salgın nedeniyle pilot belediyelere 125 bin avro’luk ek kaynak sağlandı.

Belediyelerimiz, eğer olursa ikinci dalgaya hazır mı sizce? Bundan sonra TBB Başkanı olarak bu konuda neler yapmayı düşünüyorsunuz?

Pandemi tüm dünya için büyük bir tecrübe oldu. Biz TBB olarak yurt içi ve yurt dışı bu konudaki tecrübe ve bilgi paylaşımlarımıza devam edeceğiz. Krizler kendinizi imtihan etmek için bir fırsattır. Biz TBB olarak şemsiyemiz altındaki tüm belediyelerimizin hizmetlerini kesintisiz sunabilmeleri için onların menfaatlerini korumaya ve her türlü desteği vermeye devam edeceğiz.

Ben aynı zamanda Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı olarak da belediyelerimizin yaşadığı sorunları iyi biliyorum. Bu sorunları ancak, bizim oraların deyişiyle “Damdan düşen anlar”. Ben de şu anda Gaziantep’te pandemi ile mücadele konusunda yaptığımız çalışmalarla bir “damdan düşen”im. TBB’nin çalışmalarına benim de, belediyemin ve şehrimin de ihtiyacı var.

75 yıllık köklü kuruluş

1945 yılında dernek olarak kurulan ve köklü bir kuruluş olan Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), 2005'ten bu yana da Türkiye’deki 1389 belediyenin doğal üyesi olduğu, ülke düzeyindeki tek yerel yönetim birliği durumunda. Başkanlığını; 3 dönem milletvekilliğinin yanı sıra, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yapmış, 2014’ten bu yana da Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı olan Fatma Şahin yürütüyor. Temel amacı belediyelere her konuda destek vermek ve rehberlik etmek olan birlik, bu amaçla belediyelerin giderek artan görev ve sorumluluklarını etkin bir şekilde yerine getirmeleri ve dünya standartlarında hizmet verebilmeleri için onların hak ve menfaatini korumaya, eğitim ve danışmanlık hizmeti vermeye, aynı zamanda yurtiçi ve yurtdışında belediyeler arası işbirliklerini sağlamaya çalışıyor. Dünya Su Konseyi'nin de üyesi olan TBB, belediyelerin yurtiçi ve yurtdışı hibe, fon ve kredilerden yararlanması için rehberlik desteği vererek, ortak projeler üretmeye devam ediyor.