Puşkin’in anılarına, Namık Kemal’in dizelerine ilham olan KARS

Kars’ı ziyaret etmek için birçok neden olduğunu söyleyebilirim. Ünlü Rus Şairi Aleksandır Sergeyeviç PUŞKİN’in anılarına, Orhan Pamuk’un romanına ve Namık Kemal’in dizelerine konu olmuş olan aynı zamanda aşıklar diyarı olarak da bilinen Kars, ziyaret etmeniz için birçok nedene sahip.

 Pandemi sürecinde koronavirüs tedbirleri kapsamında Doğu Ekspresi seferleri durdurulmuş durumdadır. Fakat pandemi öncesinde özellikle kış turizmindeki yoğun talep nedeniyle Kars’a tren bileti veya uygun uçak bileti bulursanız kendinizi şanslı hissediyordunuz. Ben de pandemi öncesi daha önceden uyguna almış olduğum yurt içi biletimin iptal olması nedeniyle her sene gitmek istediğim fakat planlı gezilerden dolayı denk getiremediğim için aynı zamanda kış döneminde uçak bilet fiyatları yüksek olması nedeniyle rotamı Kars'a çevirdim. Kars şehir merkezinde ister Öğretmen Evi ve isterseniz uygun konaklamalı bir otel de ayarlayabilirsiniz. Kış turizm döneminde Tarihi Otellerde genellikle turlar nedeniyle yer bulunmuyor. Çok talep olması nedeniyle konaklamanızı seyahat etmeden en az 15 gün önce ayarlamanız sizin için daha iyi olacaktır.

Şehri gezerken kendimi eski Sovyet ülkelerinden birinde geziyor gibi hissettim. 40 yıl süren Rus hakimiyeti ile birlikte şehrin eyalet yapılması nedeniyle şehir çok görkemli Rus binalarıyla süslenmiş. Bunlardan en bilinenlerinden bir tanesi Rus Çarı Nikolay’ın Katerina için yaptırdığı düşünülen Katerina Sarayı’dır(köşkü). Bu köşkün yapılma amacının aslında Katerina ile alakası olmadığı bilgisini de eklemek gerekir. Aslında bu köşk, Çar'ın hasta oğlu Aleksi için Rehabilitasyon Merkezi olarak yaptırılmıştır. Aynı zaman da farklı mevsimlerde av köşkü olarak kullanılması için tasarlanmıştır. Kars’ta bulunan ve Baltık mimarisinin örneklerinden olan diğer önemli yapılardan bir tanesi ise Cheltikov ailesi tarafından konak olarak yaptırılan Cheltikov Otelidir. Bunların yanı sıra şehirdeki birçok resmi kurum ve bazı restoranlarda eski Rus binaları kullanılmaktadır.

Kars şehir merkezinde gezilmesi gereken birçok yer bulunmaktadır. Bunlardan birkaçı: Havariler Kilisesi, Fethiye Camisi, Taş Köprü, Ebû'l Hasan Harakâni Türbesi, Kars kalesi ve Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesidir.

Havariler Kilisesi-Kümbet Camisi, 10.yy’da Gürcü Krallığı tarafından yapılmış olup Hristiyanlık için önemli bir yeri vardır ki  12 Havari Kilisesi olarak da bilinir. Özellikle yapı içerisinde zaman geçirmenizi öneririm. Mimari olarak çok güzel bir yapıya sahiptir.

Fethiye Camisi, Rusların Kars'ı işgali sırasında kilise olarak yaptırılmış olup Cumhuriyet’in ilk yıllarından sonra Kapalı Spor Salonu olarak kullanılmış, 1985 yılında ise camiye çevrilmiştir. Ebû'l Hasan Harakâni Türbesi, Kars’ın Alpaslan tarafından fethedilmesi sırasında yapılmıştır. 

Taş Köprü, Osmanlı Padişahı III. Murat’ın emri ile Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kars Çayı üzerinde yer almaktadır. 

Kars Kalesi, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde inşaa edilmiş Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise onarımları yapılarak günümüze kadar ulaşılması sağlanmıştır. Kale içerisinde; cephanelik, Yeniçeri koğuşu, mescit ve Celal Baba Türbesi bulunmaktadır.

Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi, Osmanlı-Rus Savaşı sırasında 500 asker şehit verdiğimiz tarihe adını Kanlı Tabya olarak yazdıran kötü anıların yaşandığı bu yerin müzeye dönüştürülmüş halidir. Tarihi, görsellerle öğrenmek için burası mutlaka ziyaret edilmelidir.

Ani Harabeleri, Türkiye ve Ermenistan sınırında Arpaçay nehir kenarında yer almaktadır. Kars şehir merkezine 42 km uzaklıkta ve yaklaşık 45 dakikalık yolculuk süresi bulunmaktadır. UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan tarihi kent, Ermeni, Gürcü, Bizans ve Selçuklu kültürlerinin buluşma noktası haline gelmiş çok kültürlü bir İpek Yolu yerleşimidir. Antik kent, birçok savaşa ve depreme tanıklık etmiş. Yapılan restorasyonlar ve kazılar sayesinde kent bugün ayakta durmaya çalışmaktadır.

Ani Antik Kent’inde surlar bulunmaktadır. Surlarda 7 kapı bulunmaktadır. Ören yerine Aslanlı kapıdan giriş yapılmaktadır. Burası kültürel ve tarihi olarak çok zengin olması nedeniyle sizi adeta büyüleyecektir. Antik kent içinde mutlaka görmeniz gereken eserler Ebu’l Manucehr Camii, Ani Katedrali (Fethiye Camii) ve Aziz Gregor Kilisesi’dir. 

Sultan Alparslan tarafından yaptırılmış olan Ebu’l Manucehr Camisi Anadolu’daki ilk Türk camisi olduğu söylenmektedir. Arapçay nehri ise, sosyal medyada paylaşılsan fotoğraflar nedeniyle çok turistik bir yer haline gelmiştir.

Ani Katedrali -Azize Meryem Katedrali (Fethiye Camii) tarihi kayıtlara göre Ermeni Bagratuni Krallığı döneminde Mimar Trdat tarafından yapılmıştır. Kral II.Smbat tarafından Azize Meryem için adandığı olarak da bilinmektedir. Mimar Treat, tarihte Ayasofya’nın kubbesinin onarımını yapan mimar olarak da bilinmektedir. Sultan Alparslan tarafından fethi sonrası Fethiye Camii olarak anılmıştır.

Aziz Gregor Kilisesi, 12 kenarlı şapeli ve kubbesi olarak görkemli bir mimariye sahiptir. Kayıtlara göre Grigor PAHLAVUNİ tarafından babası Apughamrents için inşa ettirilmiştir.  Savaş dönemlerinde yağmalanmış olması nedeniyle kilise içinde ve çevresinde tarihi kalıntılar kısıtlı bir şekilde sergilenmektedir. 

Kars ve Ardahan il sınırları içerisinde kalan Çıldır Gölü, 123 km2 alanı ile Doğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük tatlı su ve en büyük ikinci gölüdür. Kars şehir merkezine 65 km uzaklıkta olup yaklaşık 1 saatlik yolculuk süresi bulunmaktadır. Gölde, yılın dört mevsimi balıkçılık yapılabilmektedir. Kışın buz tutan gölde kalın buz tabakası kırılarak balık avlanılmaktadır. Gölde yakalanan en önemli balık türü olan Aynalı Sazanı olup göl yakınında bulunan restoranda tadına bakabilirsiniz. Fakat turistik olması nedeniyle Çıldır Gölü’nde balık yemek size bir hayli pahalı gelebilir. Ayrıca diğer bir turizm aktivitesi de göl üzerinde kızak keyfidir. Buz tutan gölün üzerinde kızaklı at veya kızaklı motor ile turistik gezi yaparak Çıldır gölünün keyfini sürebilirsiniz.

Kars’a geldiğinizde tarihi yapıları gezerken zamanın nasıl geçtiğini anlayamayacaksınız. Tarihi mekanları gezerek kültürel açlığı gidereceğinize eminim. Tabi buralara kadar gelmişken yöresel yemekleri de tatmalısınız.

Çeşit çeşit bir birinden farklı güzel tada sahip peynirlerin, meşhur Kars ketesinin, kaz etiyle yapılmış yöresel yemeklerin, yöresel mantı olan hangel(hıngel)’ın ve Çıldır Gölü’nde aynalı sazan tatmadan Kars’dan ayrılmamalısınız. 

Her mevsim ayrı güzel Kars’a yolunuzun bir gün düşmesi dileğiyle…

instagram.com/tremrahcelik