Dr. Ümit Aktaş

Dr. Ümit Aktaş

umit.aktas@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Az yeseniz bile bir türlü kilo veremiyor, kilo vermekte çok zorlanıyorsanız sorun insülin direnci olabilir

Tip 2 diyabet hastalığına giden ilk durak insülin direncidir. Bu direnç arttıkça da diyabete giden yolculuk hızlanır. Bilmeniz gereken şu: İnsülin direnciniz varsa, bu direnci kırmadan kilo veremez, verseniz bile tekrar alırsınız. Eğer aşağıdaki bulguların en az birkaçı tanıdık geliyorsa tren perondan çıkmış demektir.
Kilo probleminiz var. Bu kilolar özellikle bel ve göbek çevresinde toplanıyor.

Kolay kilo alıyor ama zor veriyorsunuz. Vücudunuz adeta kilo vermemek için direniyor.

Çok sık acıkıyor, sık sık tatlı krizi yaşıyorsunuz.

Açlığa tahammülünüz yok. Bir öğün bile kaçırdığınızda elleriniz titriyor, bayılacak gibi oluyor ve sinirli birine dönüşüyorsunuz.

Yemek sonrası uykunuz geliyor, televizyonun karşısında uyukluyor, sanki koltukta bayılıp kalıyorsunuz.

Canınız hep unlu, tatlı şeyler yemek istiyor.

Çok sık susuyor ve çok su içiyorsunuz.

İştahınıza hâkim olmakta zorlanıyorsunuz.

Geceleri uykunuzdan ter içinde uyanıp kendinizi yine buzdolabının önünde buluyorsunuz.

Genetik formasyonumuza ters

Şimdi insülin direncini ve ardındaki mekanizmayı basit bir şekilde anlatmaya çalışacağım… Şeker sindirilir sindirilmez anında kana karışır. Ulaştırma sorumlusu ise insülindir. Pankreas tarafından salgılanan bu insülinin görevi, glukozu hücrelere sokmaktır. Hücrelerin bir kapısı olduğunu ve kapının kilitli olduğunu düşünün. Glukoz bu kapıdan tek başına giremez, ona mutlaka insülin eşlik etmek zorundadır. Çünkü parola insülindedir. İnsülin parolayı fısıldar ve kapı açılır, şeker kapıdan geçerek hücreye girer. Basit bir şekilde anlattığıma bakmayın bu mekanizmanın arkasında aslında son derece komplike bir hücresel iletişim vardır.
Peki, vücuttaki bu kusursuz sistem ne oluyor da bozuluyor?

Cevap çok basit: Bu kadar çok şeker tüketmek için tasarlanmadık! Modern çağın şeker dolu beslenme modeli genetik formasyonumuza uygun değil. Vücudumuzdaki insülin mekanizması, ancak kısıtlı miktarda şekere karşı tasarlanmış bir sistem.

Bu kadar çok şeker tüketince, pankreas da daha fazla insülin salgılamaya başlıyor ve etraf hücreye giremeyen glikozla, onu hücreye sokmaya çalışan ama bir türlü başaramayan insülin hormonuyla dolup taşıyor. İnsülin hormonu şekeri hücreye sokamayınca onu yağ olarak depolamaktan başka çaresi kalmıyor. Siz yanlış beslenmeye devam ettikçe duyarsızlık giderek artıyor ve adeta bir yağ yapma makinesine dönüşüyorsunuz.

Artık diyet yapsanız, az yeseniz bile kilo veremezsiniz!

7 altın kural: İnsülin direncini kırın

Eğer soruna müdahale etmezseniz, insülin direnci giderek derinleşir ve bir de bakmışsınız artık sadece kilolu değil, aynı zamanda Tip 2 diyabet hastası olmuşsunuz! Peki, ne yapmalı, insülin direncini nasıl kırmalısınız?

İşte uymanız gereken 7 altın kural


1.Ekmek ve tüm buğday ürünlerinden uzak durun. Ekmeğin her çeşidi (ister beyaz ister kepekli ya da tam buğday olsun) ve makarna, pizza gibi tüm buğday ürünleri kan şekerini fırlatır. Siz bu yanlış beslenme modelinde ısrar ettikçe de hücreler insüline duyarsız bir hale gelmeye, insülin direnci derinleşmeye başlar.

“Ne yapsam kilo veremiyorum”



2.Sağlıklı yağları artırın: Sızma zeytinyağı, tereyağı, kuyruk yağı, et, yağlı balıklar, ceviz, fındık, fıstık gibi yağlı kuruyemişler beslenme modelinizin temelini oluşturmalı.

3.Meyve tüketiminizi sınırlayın: Çok meyve tüketiyorsanız insülin direncini kıramazsınız. Fruktoz, yani meyve şekeri de sonuçta şekerdir.

4.Uykunuza özen gösterin: Araştırmalara(1) göre sadece birkaç gece uykusuz kalmak bile insülin direncini artırmaya yeterli. Düzenli uyumaya özen gösterin.

5.Egzersiz yapın: Bilimsel çalışmalar(2) egzersizin insülin direncini kırmakta son derece etkili olduğunu gösteriyor. Egzersiz süresi arttıkça hücrelerin insülin hassasiyeti de doğru oranda artıyor.

6.Magnezyum eksikliğine dikkat! Düşük magnezyum seviyesi insülin direncine neden olur. Ispanak, Brüksel lahanası, avokado, kabak çekirdeği, yağlı balıklar gibi zengin magnezyum kaynakları tüketin. Gerekiyorsa diyetinizi magnezyum takviyesiyle destekleyin.

7.D vitamini rezervinizi dolu tutun: Kilo almaya eğiliminiz varsa D vitamini değerinizi kontrol ettirmenizde fayda var. 6000 kişinin yer aldığı bir araştırmaya göre, D vitamini insülin hassasiyetini %60 artırıyor.(3) Yani sisteminizde yeterli D vitamini olduğunda çok daha kolay kilo veriyorsunuz.

“Ne yapsam kilo veremiyorum”



1 “Impaired Insulin Signaling in Human Adipocytes After Experimental Sleep Restriction: A Randomized, Crossover Study” Josiane L. Broussard, David A. Ehrmann, Eve Van Cauter, Ann Intern Med, 2012; 157(8):549-55705

2 “Association of an Intensive Lifestyle Intervention With Remission of Type 2 Diabetes Edward W. Gregg, PhD; Haiying Chen, PhD; Lynne E. Wagenknecht,Journal of the American Medical Association December 19, 2012; 308(23): 2489-2496.

3 Effect of Vitamin D Supplementation on Weight Loss, Glycemic Indices, and Lipid Profile in Obese and Overweight Women: A Clinical Trial Study.” Khosravi ZS, Kafeshani M2, Tavasoli P, Int J Prev Med. 2018 Jul 20;9:63.