Sağlıklı bir yaşamın sırrını uzaklarda aramaya gerek yok. Bizi hastalıklardan koruyan güçler hücrelerimizde saklı. Doğru beslenerek onları desteklemek ise, size kalmış
Laboratuvarlarda üretilmiş, toksik maddelerden yana zengin yiyecekler yerine gerçek besinler tükettiğinizde, vücudunuza adını bile duymadığınız pek çok değerli madde de almış olursunuz. Bu yazımızda üç gizli kahramanı ve maharetlerini inceleyeceğiz.
Beyin Sağlığı için L-Serin
Japonya’da, Okinawa yakınlarındaki Ogimi köyüne bilim insanlarının ilgisi olması boşuna değil. Bu küçük toplulukta 100 yaşını geçmiş pek çok kişi yaşıyor. Bir araştırmaya göre, Ogimi nüfusunun uzun yaşam sırrı diyetlerinin temelini oluşturan L-serin zengini deniz yosunu(1).
Sağlıklı beyin fonksiyonları için: Sonuçları 2017 yılında yayımlanan araştırma, uzun yaşam sürelerine rağmen Ogimi’de bunama, Alzheimer gibi hastalıklara rastlanmamasını yine bu aminoasitle ilişkilendiriliyor.
Anti-stres etki: L-serin, sakinleştirici etkisi olan, stresin vücutta yarattığı olumsuz etkileri bertaraf eden bir aminoasidin (triptofan) yapıtaşıdır.
Doğal uyku ilacı: L-serin takviyesinin uykuya geçmeye yardımcı olduğunu, uyku kalitesini artırdığını gösteren bazı çalışmalar var(2). Bulguların daha kapsamlı araştırmalarla desteklenmesi gerekse de, L-serin uyku problemi çekenlerin radarına girmesi gereken bir molekül.
Kansere karşı koruyucu: Bilimsel bulgular bu aminoasidin kanserden koruyucu etkisi olduğunu işaret ediyor(3).
L-serin zengini besinler: Neyse ki hücrelerdeki L-serin seviyesini artırmak için deniz yosunu tüketmek dışında da seçenekler var. Bunların başında badem, ceviz, yer fıstığı, yumurta, tavuk eti, kırmızı et, deniz balığı ve mercimek geliyor.
Destek güç: Vücuttan ağır metalleri atmak gibi bir meziyeti olan spirulina takviyesi aynı zamanda zengin bir L-serin kaynağıdır da.
Antioksidanların pîri glutatyon
Her ne kadar adı hak ettiği kadar çok duyulmamış olsa da bu güçlü antioksidan, hücreleri mahveden serbest radikallere karşı son derece etkili bir savunma mekanizmasıdır. Ancak bir hatırlatma yapmakta fayda var: Vücut tarafından üretilen ve hücre içinde bulunan bu molekül takviye olarak alındığında pek işe yaramıyor. Hedefiniz glutatyon içeren ya da glutatyon üretiminde rol oynayan maddelerden zengin besinler tüketmek olmalı.
Halsizliğe karşı birebir: Glutatyon maddesinin en önemli özelliği hücrelerin enerji santralleri mitokondrileri serbest radikal hasarına karşı koruması ve enerji üretimini desteklemesidir.
Detoks etkisi vardır: Vücudun doğal detoks fonksiyonlarında önemli bir rolü olan glutatyon, başta cıva olmak üzere ağır metallerin sistemden atılmasını sağlar.
Diğer antioksidanların etkisini artırır: Glutatyon, C ve E vitaminlerinin antioksidan özelliklerini korumasına yardımcı olur. Yani diyetinizde bol miktarda C ve E vitamini bulunsa bile eğer vücudunuzda yeterli miktarda glutatyon yoksa onlardan etkin bir şekilde faydalanamazsınız.
Süper Enzim: SOD
Varlığı 1969 yılında, yani bundan tam 50 sene önce keşfedilen süperoksit dismutaz (SOD) güçlü antioksidan etkiye sahip bir enzimdir. Süperoksit dismutazın en önemli özelliği vücuttaki serbest radikallerle savaşmaktaki başarısı. Hazır yeri gelmişken serbest radikallerin ne olduğu konusuna da bir açıklık getirmenin tam zamanı. Maruz kaldığımız toksinler ve sindirim gibi metabolik faaliyetler sırasında ortaya çıkan moleküllere serbest radikaller diyoruz. Hücrelere zarar veren, hücresel yaşlanmayı hızlandıran bu başıboş molekülleri etkisiz hale getiren ise antioksidanlardır. Yani, sistemde süperoksit dismutaz gibi antioksidan güçler ne kadar fazlaysa hücreler de o kadar güven altındadır.
Kansere karşı koruyucu: Bu enzimin kansere karşı koruyucu etkisi olduğu yolunda bulgulara sahip bilimsel yayınlar var(4). Kanser hastalarıyla yapılan araştırmalar ise SOD molekülünün hastalığın seyrini yavaşlattığına, tümör baskılayıcı özelliklerine ve kanserin yayılmasını önlemedeki etkisine dikkat çekiyor(5).
Hücresel yaşlanmayla savaşır: Hücresel fonksiyonların etkin bir şekilde yürümesini sağlayan enzimin eksikliği hücre hasarına neden olur ve yaşlanma sürecini hızlandırır.
Enflamasyonla savaşır: Vücuttaki kronik enflamasyonla savaşan süperoksit dismutazın diyabet, romatoid artrit ve Alzheimer’a karşı koruyucu etkisi olduğu yolunda bulgular var(6).
SOD üretimini artırmak için: Süperoksit dismutaz açısından zengin bazı besinler olsa da sistem yiyeceklerden gelen SOD molekülünden optimum şekilde faydalanamıyor. Ama bezelye, turp, ıspanak, nohut, kabak çekirdeği, kırmızı pancar yaprağı gibi çinko, bakır ve manganez zengini besinler tükettiğinizde, vücuda bu enzimi üretmek için gereken tüm malzemeleri vermiş oluyorsunuz.
SÜPER GÜÇLER
Vücuttaki glutatyon üretimini artıran besinler
1 Traditional Food Items in Ogimi, Okinawa: L-Serine Content and the Potential for Neuroprotection” Paul Alan Cox, Curr Nutr Rep. 2017; 6(1): 24-31.
2 “ Effects of L-serine ingestion on human sleep” Manzhen Shen Springerplus. 2014; 3: 456.
3 ”The importance of serine metabolism in cancer” Katherine R. Mattaini, Mark R. Sullivan, Journal of Cell Biology,JCB, 2016, 214 (3): 249
4 “Manganese Superoxide Dismutase in Cancer Prevention” Delira Robbins, Antioxid Redox Signal. 2014 Apr 1; 20(10): 16281645.
5 “Extracellular Superoxide Dismutase and its Role in Cancer” Brandon Griess, Free Radic Biol Med. 2017 Nov; 112: 464479.
6 “Therapeutic potentials of superoxide dismutase” H. Younus, Int J Health Sci. 2018 May-Jun; 12(3): 8893.