Dr. Ümit Aktaş

Dr. Ümit Aktaş

umit.aktas@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Bunama ve Alzheimer hastalığının bu kadar artması tesadüf değil. Yanlış beslenmenin bedelini beyin sağlığımızla ödüyoruz. İleri yaşlarda bile keskin bir zekâya, güçlü bir hafızaya sahip olmanın yolu beslenme modelinizi değiştirmekten geçiyor

Her yaşta keskin bir zeka

Çağımızın en önemli tehditlerinden biri bunama ve Alzheimer hastalığı. Bugün tüm yetişkinlerin korkulu rüyası olan Alzheimer’da genetik eğilimin başlıca risk faktörü olduğu düşünülürdü. Erken yaşlarda ortaya çıkan Alzheimer vakalarında suçu genetiğe atabiliriz, ama sorunun bir vebaya dönüşmesi bize başka bir şey anlatıyor: Diyetimiz beynimizi de hasta ediyor! Alzheimer hastalığındaki artış, sadece genetik yatkınlıkla açıklanamaz. Alzheimer’ın bu kadar artmasının altında yatan asıl sebep, beslenme bozukluklarıdır!

Haberin Devamı

Şeker tufanı

İlginç bir araştırmadan bahsetmenin tam zamanı.1 Bilim insanları deney farelerini iki gruba ayırmışlar. Birinci gruba altı hafta boyunca bol miktarda şeker yüklemesi yapılmış. İkinci gruba ise beyin dostu Omega-3 yağ asitleri verilmiş. Araştırma öncesinde iki grup da labirente konduklarında yollarını bulup dışarı çıkmayı biliyorlarmış. Omega-3 alan grup bu konuda giderek ustalaşırken, şeker yüklemesi yapılan fareler çıkışı bulmakta zorlanmaya başlamışlar - çalışmanın sonlarında ise tüm bildiklerini unutmuşlar. İnsanlarda da durum aynı. Diyetinizde ne kadar çok şeker ve vücudun şeker olarak algıladığı ekmek, börek, çörek, makarna varsa beyniniz o kadar risk altındadır. İnsülin direnci problemi olanlarda ve tip 2 diyabet hastalarında bunama ve Alzheimer riskinin yüzde 50 oranında artması hiç de şaşırtıcı değil.2 Çünkü Alzheimer, beynin diyabetidir!

Yağsız diyetler ilk önce beyni vurur

Bunama ve Alzheimer gibi yetişkin nüfusun kâbusu haline gelen hastalıkların artışındaki bir diğer neden de de yağ fobisidir. Beyninize yapabileceğiniz en büyük kötülük diyetinizdeki sağlıklı yağları azaltmaktır. Bol karbonhidrat ve az yağ tüketmek kadar beyin hücrelerinizi öldüren bir şey daha yoktur. Beynin neredeyse yüzde 80’inin yağdan yapıldığını düşünecek olursanız bu hiç de şaşırtıcı değil. Yağ olmadan beyniniz çalışmaz! Beyin fonksiyonlarınızın optimum seviyede olması, hafızanızın ve zekanızın hep keskin kalmasını istiyorsanız soğuk sıkım zeytinyağı, halis tereyağı yiyeceksiniz, Omega-3 zengini balık, ceviz tüketeceksiniz. Sözün özü: Zeki olmak ve hep zeki kalmak istiyorsanız, sağlıklı yağları bol bol tüketin, işlenmiş gıdalar ve karbonhidratlardan uzak durun!

Haberin Devamı

1-“Metabolic syndrome’ in the brain: deficiency in omega-3 fatty acid exacerbates dysfunctions in insulin receptor signalling and cognition” The Journal of Physiology 15 Mayıs 2012 doi: 10.1113/jphysiol.2012.230078

2- “Impaired insulin secretion increases the risk of Alzheimer disease” Neurology September 30, 2008 vol. 71 no. 14 1065-1071

3-“Docosahexaenoic acid supplementation increases prefrontal cortex activation during sustained attention in healthy boys: a placebo-controlled, dose-ranging, functional magnetic resonance imaging study” McNamara RK, Able J, Jandacek R, Rider T, Tso P, Eliassen JC, Alfieri D, Weber W, American Journal Clinical Nutrition, 2010 Apr;91(4):1060-7

Haberin Devamı

Beynin 9 düşmanı

1. Tüm işlenmiş gıdalar

2. Tüm karbonhidratlar (Şeker, tahıllar, pirinç, mısır vb.)

3. Gluten içeren tüm gıdalar (Buğday, un ve bunlardan mamül tüm ürünler)

4. Kolesterol düşürücü ilaçlar

5. Uyku ilaçları

6. Sigara

7. Alkol

8. Hibrit ve GDO’lu tohumlarla üretilmiş tarım ürünleri

9. Ağır metal zehirlenmeleri

Her yaşta keskin bir zeka

Zihinsel kapasiteyi artıran kür

- 1 tatlı kaşığı biberiye

- 1 tatlı kaşığı yeşil çay

- 1 çubuk tarçın

- 250 cc kaynar su

Bitkileri cam bir kaba koyun. Üstüne kaynar su ekleyin. Ağzını kapatıp 10 dakika demlenmesini bekledikten sonra içebilirsiniz. Günde 4 fincan tüketebilirsiniz.

Zeki olmak için 7 altın öneri

1. Şekeri hayatınızdan çıkarın: Hafızanızı, zekânızı korumak için şekerden ve vücudun şeker olarak algıladığı ekmek, makarna, pilav gibi yiyeceklerden uzak durun.

2. Yağ tüketiminizi artırın: Bunama ve Alzheimer’a karşı en önemli koruyucunuzun sağlıklı yağlar olduğunu unutmayın: Zeytinyağı ve tereyağı!

3. Omega-3 takviyesi alın: Günümüzde, sağlıklı beyin fonksiyonları için yağlı balıklar tüketmek yeterli olmuyor maalesef. Düzenli olarak Omega-3 takviyesi alın.

4. B12’nin önemini unutmayın: Unutkanlık ve hafıza kaybı gibi etkileri olan B12 eksikliğine dikkat!

5. Folik asit zengini beslenin: Ispanak, kuşkonmaz, brokoli gibi yeşil sebzeler bol miktarda beyin dostu folik asit içerirler. Bol bol tüketin.

6. Egzersiz yapın: Hafızanızı, zekanızı korumak istiyorsanız hareketli bir yaşam sürmelisiniz. Arabalarınızı unutun lütfen, ne kadar yürürseniz o kadar zeki olursunuz.

7. İlaç dolabınızdaki tehlikelere dikkat: Statin grubu kolesterol ilaçları, bazı anti-depresanlar ve uyku ilaçları bunama ve Alzheimer açısından ciddi bir risk faktörüdür. Bu ilaçlar gereksiz yere kullanılmamalıdır.

Çok abur cubur: Düşük IQ

Beyninize ihtiyacı olan besinleri verirseniz konsantrasyonunuzun ve yaratıcılığınızın arttığını fark edeceksiniz, bu durum çocuklarınız için de geçerli. İngiliz bilim insanları 2010 yılında bir araştırma yapmışlar.3 Çalışmayı yapan bilim adamları, işlenmiş gıdaları, trans yağları ve şekerleri bol bol tüketen çocukların, sağlıklı beslenen çocuklara göre çok daha düşük IQ seviyesine sahip olduğunu görmüşler. Eğer çocuğunuz zeki olsun istiyorsanız, bolca sağlıklı yağ yedirin, karbonhidrat ve işlenmiş gıdadan uzak tutun.

Her yaşta keskin bir zeka

Beynin 9 dostu

1. Tereyağı

2. Sızma zeytinyağı

3. Balık

4. Avokado

5. Ceviz

6. Yumurta

7. Zerdeçal

8. Badem

9. Yeşil sebzeler