Dr. Ümit Aktaş

Dr. Ümit Aktaş

umit.aktas@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Güneşten kaçmanın bedelini D vitamini eksikliği ve beraberinde kapımızı çalan amansız hastalıklarla ödüyoruz. Size önerim, deniz mevsiminde sağlığınız için önemli bir adım atın ve güneşlenin!

Kimse koruma faktörü 30, hatta 50 olan koruyucular olmadan kumsala gitmez oldu. Herkes güneşten kaçmaya çalışıyor. Oysa bu, sağlık için son derece vahim sonuçları olan bir önlemdir. Söylenenin tam aksine, güneş değil güneşsizlik adamı hasta eder!

Son yıllarda giderek artan kanser vakalarının ardında yatan önemli faktörlerden birinin güneş fobisi olduğunu gösteren birçok araştırma var. İlginç ama yaklaşık 30 sene önce bu fobinin tohumları atıldığında amaç insanlığı cilt kanserinden korumaktı. Gelin görün ki cilt kanseri azalmadı, aksine tüm kanserler patladı! Neden? Çünkü onca yıl boyunca D vitamininin hayati önemi ve insan vücudunun D vitamini sentezlemek için güneş ışınlarına ihtiyaç duyduğu gerçeği göz ardı edildi.

Haberin Devamı

Güneş değil güneşsizlik hasta eder

Sağlık: Güçlü bağışıklık sistemi

Kanserden gribe tüm hastalıklara karşı en etkili savunma silahınızın güçlü bir bağışıklık sistemi olduğunu biliyorsunuz. Peki, güçlü bir bağışıklık sistemi için D vitaminine ihtiyacınız olduğunu biliyor musunuz? D vitamininin bağışıklık sistemini aktive ettiği ilk olarak 2010 yılında Nature Immunology dergisinde yayınlanan bir çalışma ile anlaşıldı. D vitamini olmadan, bağışıklık sisteminin en güçlü savunma hattı olan savaşçı T hücreleri faaliyete geçemiyordu.

D vitamini ile kanserden korunun

2016 yılında yapılan bir araştırmaya(1) göre, D vitamini kansere karşı yüzde 65 oranında koruma sağlıyor. Aralarında pankreas, yumurtalık, prostat, akciğer ve cilt kanserlerinin de olduğu 16 kanser türüne karşı en etkili savunmanız D vitamini rezervinizi dolu tutmaktan geçiyor. Bu arada ironiye dikkatinizi çekmek istiyorum. Cilt kanseri olmamak adına güneşten bucak bucak kaçarak neredeyse tüm kanserlere davetiye çıkardık, üstelik bunların arasında cilt kanseri de var!

Haftaya D vitamini konusuna devam edeceğiz. Unutmayın: Güneş giren eve, doktor girmez!

Güneş değil güneşsizlik hasta eder

Eğer D vitamini eksikliğiniz varsa...

Bağışıklık sisteminiz çöker

Kanser olma riskiniz artar

Osteoporoz olma riskiniz artar

Depresyona girme riskiniz artar

Çocuğunuzun kemikleri gelişemez

Tansiyon hastası olma riskiniz artar

Kalp krizi geçirme riskiniz artar

Haberin Devamı

Romatizma hastası olma riskiniz artar

7 adımda Güneş'ten faydalanma rehberi

1 - Öncelikle şunu bilmelisiniz: Eğer besinlerle yeterince D vitamini almıyorsanız, ne kadar güneşlenseniz de nafile. Bunun tam tersi de geçerli. Gıdalarla alınan D vitamini aktif formda değildir. Güneş, aktif olmayan D vitamininin aktif hale geçmesini sağlar.

2 - Güneşin sağlık faydalarından yararlanmak için sadece 20 dakika güneşlenmek yeterli. Eğer açık tenliyseniz ilk 1-2 gün 5-10 dakika güneşlenin, ten renginiz biraz koyulaşınca süreyi artırın.

3- Güneşle temas saati de önemli. D vitamini rezervlerinizi doldurmak istiyorsanız güneş tepedeyken, yani öğle saatlerinde çıkmanız gerekiyor.

4- İnsan vücudunun D vitamini ürettiği saatler 11.00-13.00 arasıdır. Vücudunuz da doğayla uyumlu şekilde aynı saatlerde D vitamini üretiyor.

5- Nispeten daha ince bir deriye sahip olan göz çevrenizi, hatta yüzünüzü güneşten koruyabilirsiniz. Vücudunuz, ihtiyacınız olan D vitamini sentezi için yeterli olacaktır.

6- Güneşlendikten sonra sakın hemen duş almayın. Vücudunuza vitamini sentezlemesi için bir süre verin. En az bir saat yıkanmayın; denize, havuza girmeyin.

Haberin Devamı

7- Güneşten ancak ve ancak teninize hiçbir şey sürmeden faydalanabileceğinizi unutmayın. SPF faktörü olan her güneş kremi güneşten gelen UVB ışınlarını bloke eder.

Güneş değil güneşsizlik hasta eder

Hassas tenliler için domates kürü

Peki, güneşe karşı hassas bir teni olanlar D vitamini kaynağı güneşten faydalanamayacak mı? Onlara tavsiyem domates tüketimlerini artırmaları. Domatesin içindeki likopen, cildin güneş ışınlarına karşı daha dirençli olmasını sağlıyor. Şimdi vereceğim tarifi domates mevsimi başlar başlamaz uygulayabilirsiniz.

2-3 domatesi doğrayın ya da rendeleyin

Bir tavaya birkaç kaşık sızma zeytinyağı koyun

Tavaya domatesleri ekleyip sote edin

Ilınmasını bekleyin Biraz kaya tuzu ekleyip tüketin

Domatesin içindeki likopen vücutta yağla çözünür, yüksek ısıyla da vücudun faydalanabileceği bir form alır. Yaz mevsimi boyunca bu şekilde hazırladığınız domates püresini her gün ya da haftada en az 3-4 defa tüketmeye çalışın.

1 “Serum 25-Hydroxyvitamin D Concentrations ng/ml Are Associated with >65% Lower Cancer Risk: Pooled Analysis of Randomized Trial and Prospective Cohort Study” Sharon L. McDonnell, Carole Baggerly, Christine B. French, PLOS ONE 2016; 11 (4): e0152441 https://doi.org/10.1371/journal.pone.0152441