Doğanın nimetleri: Propolis ve arı poleni

Doğal balın faydaları herkes tarafından bilinir. Peki, propolisin ne kadar faydalı olduğunu biliyor musunuz? Arı poleni ve propolis gibi mucize besinlerin maalesef hakkını veremiyoruz. Bugün az bilinen arı ürünlerini keşfedeceğiz.

Propolis, arıların kovanı dış etkenler, mikroorganizmalar ve diğer zararlılardan korumak için yaptıkları ve kovan içi açıklıkların kapatılmasında kullandıkları yapışkan, koyu renkli bir maddedir. Tarih sahnesinde şifalı bir güç olarak yerini almış, sonradan unutulmaya yüz tutmuş olan propolis, kimya biliminin doğuşuyla, yani 1900’lü yılların başında, yeniden gündeme gelir.

 Kovan zırhı: Propolis

Çalışmalar sonucunda propolisin içeriğinde antiseptik, anti-bakteriyel, anti-fungal ve anestezik etkili yaklaşık 180 farklı aktif madde tanımlanmıştır. Tabii her kovanın kendisine özgü bir bileşeninin olduğu unutulmamalı. Propolisin içindeki bileşenler kovanın bulunduğu coğrafyaya, bazen aynı coğrafyadaki farklı kovanlara ve mevsimlere göre değişiklikler gösterir.

Bu değerli arı ürününün bilinirliğinin artması, sağlıklı bir beslenme modelinin vazgeçilmez bir unsuru olması için pek çok neden var.

Bağışıklık sistemini destekler: Bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı vücut direncini artırır.

Kanserle savaşır: Tümör hücrelerinin çoğalmasını engeller, intihar etmelerini sağlar.

Mide ülserine karşı korur: Propolisin mide ülseri yapan Helikobakter pilori mikrobunu öldürdüğü klinik çalışmalarla gösterilmiştir. Ülseri önlemekle kalmaz, tedavi edici özelliği de vardır.

Anti-aging etkisi vardır: Güçlü antioksidan özellikleriyle hücresel yaşlanmayı önler.

 Doğal ilaç: Arı poleni

Arılar kraliçe arıyı beslemek için çiçek polenleri toplar. Bu polenlerin arıların enzimleriyle birleşmesi sonucu arı poleni oluşur. Arı poleni doğanın en zengin, en besleyici yiyeceklerinden biridir. Bu arı ürününün yaklaşık %40’ı proteindir. İhtiyacımız olan tüm besinler, enzim, mineral ve aminoasitlerin tamamı bu değerli besinde bir araya gelir.

Bir araştırma için deney fareleri aylarca sadece su ve arı poleni granülleriyle beslenmiş. (1) Tek besin kaynakları arı poleni olan fareler sadece hayatta kalmamış, diğer farelerden çok daha uzun yaşamışlar. Alman Sağlık Bakanlığı bundan 23 sene önce, 1997 yılında arı polenini pek çok hastalığın tedavisinde kullanılabilecek bir ilaç olarak tanımladı.

 Uzun yaşamın sırrı

Arı poleninin yaşamı uzattığı yolunda bulgulara sahip olan ilk çalışma 1940’lı yıllara ait. Rus biyolog ve bilim insanı Nicolai Tsitsin, uzun yaşamın sırrını araştırırken 100 yaşını aşmış kişilerin önemli bir kısmının arıcılıkla uğraştığını fark etti. Elde ettikleri balı pazarda satıp, kovanın altında biriken maddeyi yiyorlardı. Bu madde saf arı poleniydi. Uzun yaşamla ilişkilendirilen arı poleninin pek çok şifalı etkisi vardır.

Doğal bir antibiyotiktir: Araştırmalar, arı poleninin içinde zararlı bakterilerin gelişmesini önleyen bir madde olduğu, özellikle Salmonella ve E coli. gibi bazı bakteri türlerine karşı antibiyotik etki gösterdiği yolunda bulgulara sahip. (2)

Kanserden korur: Vücuttaki enflamasyonu önleyerek kanserden korur. Kanser hücrelerini intihara sürüklediğini gösteren laboratuvar çalışmaları arı poleninin kanser tedavisinde de kullanılabileceğini işaret ediyor. (3)

Karaciğeri destekler: Özellikle yaşa bağlı olarak azalan karaciğer fonksiyonlarını destekler.

Bağışıklık sistemini güçlendirir: Bu değerli besini düzenli olarak tüketmek bağışıklık sistemini destekler. 

Kalp sağlığını korur: Arı poleninin kalp krizleriyle ilişkilendirilen trigliserit ve LDL değerlerini düşürdüğünü gösteren çalışmalar (4) var.

Alerjilerden korur ve tedavi eder: Arı poleninin astım ve alerjilerle savaşan özelliklerinin olduğuna dair bulgular var. (5) Ancak bazı bünyelerde arı poleninin de bir alerjen olabileceği unutulmamalı.

Anti-aging fayda sağlar: Arı poleni güçlü antioksidan kapasitesiyle serbest radikal hasarını önler, hücreleri yaşlanmanın etkilerine karşı korur.

PÜF NOKTASI

Diyetinizi arı poleniyle desteklerken dikkat etmeniz gereken bazı hususlar var.

1 Arı poleni ve propolis satın alırken güvenilir bir üretici bulmaya özen gösterin.

2 Arı poleni şifa dolu bir besin olsa da bazı kişilerde alerjik reaksiyona neden olabilir. Özellikle arı ve böcek sokmasına, polenlere karşı alerjik olanlar temkinli yaklaşmalı. Öncesinde deneme amacıyla sadece bir iki arı poleni granülüyle başlamak iyi bir fikir.

3 Karşınızda güçlü bir besin var. Önerim, ilk günler bir çay kaşığı kadar tüketmeniz. Yavaş yavaş dozu artırarak bir yemek kaşığına kadar çıkabilirsiniz.

4 Arı poleninin kendine özgü, hoş bir tadı vardır. Dilerseniz ev yoğurdunun içine de karıştırabilirsiniz.

5 Arı polenini sıcak sütün içine katıp içenler var. Sakın! Isı arı poleninin içindeki etken maddelerin bozulmasına yol açar.

1 “Inbred mice fed only bee pollen” Robert A Liebelt, Journal of ApiProduct and ApiMedical Science 2 (4): 155 - 159 (2010)2010
2 “Antioxidant and antimicrobial properties of monofloral bee pollen” Fatrcová-Sramková K, J Environ Sci Health B. 2013;48(2):133-8.
3 “Biological and therapeutic properties of bee pollen: a review”, Bozena Denisow Marta Denisow-Pietrzyk, 25 Mart 2016, https://doi.org/10.1002/jsfa.77294
4 “Influence of honey, pollen and bee bread on serum cholesterin of patients with pathological lipid metabolism” Kassyanenko V., Beekeeping, Apitherapy and Life Quality. 2010 pp. 8182.
5 “Inhibitory effect of honeybee-collected pollen on mast cell degranulation in vivo and in vitro” Tokura T, N J Med Food. 2008 Mar; 11(1):14-20.