‘Tam anlamıyla dehşet verici’
Türk ve ABD vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi’nin İsrail askerleri tarafından öldürülmesini “Tam anlamıyla dehşet verici ve üzücü” diye niteleyen ABD Maslahatgüzarı Goldman, F 16 dosyasında engel yaşanmayacağını, ABD seçimlerinin de ABD’de olası bir yönetim değişikliğinin iki ülke ilişkilerini etkilemeyeceğini söyledi.
DİDEM ÖZEL TÜMER - ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Jeffry Flake’in görev süresini tamamlayarak ülkesine dönmesinin ardından yeni büyükelçi atamasının ülkedeki Başkanlık seçimleri nedeniyle zaman alması bekleniyor. Bu süre zarfında ABD Misyonuna, Temmuz ayında Türkiye’de göreve başlayan Maslahatgüzar Michael Goldman liderlik edecek. Goldman, Türkiye’nin tepkisini çeken ABD - GKRY savunma işbirliği anlaşmasının imzalanmasının ve Türk - ABD vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi’nin İsrail askerleri tarafından öldürülmesinin ardından ilk demecini Milliyet’e verdi.
GKRY ile imzalanan yol haritası için “Düzenleme herhangi bir üçüncü tarafa yönelik değildir. ABD ve Türkiye entegre olmuş NATO müttefikleridir” değerlendirmesini yapan Goldman, Türk ve ABD vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi’nin İsrail askerleri tarafından öldürülmesi konusunda ise “Bu tam anlamıyla dehşet verici. Bu bizim de son derece rahatsız edici bulduğumuz ve bizi çok üzen bir olay. Bunu çok ciddiye alıyoruz” dedi.
ABD’de büyükelçi atamalarının Beyaz Saray’ın kararı olmakla birlikte Senato’nun da “tavsiyesi ve rızası” gerektiğini hatırlatan Goldman, seçim yılında olunması nedeniyle sürecin zaman alabileceğini söyledi. Türkiye’ye veda eden Büyükelçi Flake’i, “ABD-Türkiye müttefikliği için muazzam bir liderdi. İlişkileri gerçekten takdire şayan bir şekilde ileriye taşıdı” sözleriyle anan Goldman “Türkiye’de çok iyi bir ifade var: Hız kesmeden devam ediyoruz. Felsefemiz bu, hep ileriye gitmek” dedi.
Bu süreçte F 16 dosyası gibi kritik dosyalarda gecikme ya da engel yaşanmayacağını düşündüğünü belirten Goldman, şunları söyledi:
“Tabii ki hükümetinizin bu satışta dikkate aldığı hususlar var. Yerel içerik üzerine görüşmeler yapıyoruz, uçakların tam olarak hangi özelliklere sahip olacakları, hangi parçaların nerede üretileceği, ne zaman teslim edileceği gibi konular konuşuluyor. Bu çok normal ve bu büyüklükte bir satış için, bu önemde bir savunma teknolojisi transferi için, bu tür görüşmeler zaten beklenir ve aynı zamanda memnuniyetle karşılanır. Çünkü nihai ürünün karşılıklı ulusal güvenlik çıkarları için en iyisi olduğundan emin olmak istiyoruz. Görüşmeler devam ediyor ve işlerin ilerleyeceğinden tamamen eminim.”
‘Aday olan iki isim de sahnede yeni değil’
Maslahatgüzar Goldman, ABD’de olası bir yönetim değişikliğinin iki ülke ilişkilerini etkilemeyeceğini de söyledi. Goldman, “İyi ve sağlam ilişkilere sahip olmamız bize karşılıklı fayda sağlıyor, dolayısıyla bu bakış açısı ilişkilerimize rehberlik etmeye devam edecek. İlişkilerimizdeki devamlılığa işaret eden bir diğer husus da şu; ülkelerimiz hem Trump yönetimi sırasında iyi ilişkilere sahipti hem de Biden yönetimi sırasında iyi ilişkilere sahip. Şu anda aday olan iki isim de sahnede yeni değiller, dolayısıyla bence bu durum da devamlılığa işaret ediyor” dedi.
Goldman’a, ABD - GKRY arasında geçen hafta imzalanan güvenlik işbirliği yol haritasının Türkiye Dışişleri’nin tepkisini çektiği hatırlattım. Maslahatgüzar, “Bu anlaşmanın gerekçesi ne, neden gerek duyuldu?” soruma, “Bahsettiğiniz bu yol haritasının hiçbir şekilde üçüncü taraflara yönelik olmadığı konusunda Türk kamuoyunu rahatlatma fırsatı verdiğiniz için teşekkür ederim. ABD pek çok ortağıyla ikili güvenlik düzenlemeleri yapıyor. Biz böyle ortaklıkları karşılıklı olarak güçlendirici ve bölgesel istikrarı arttırmaya yönelik unsurlar olarak görüyoruz. Bir kez daha belirtmek isterim ki söz konusu düzenleme herhangi bir üçüncü tarafa yönelik değildir. ABD ve Türkiye entegre olmuş NATO müttefikleridir” cevabını verdi.
ABD’li diplomat “Türkiye, BRICS’e üyelik kararını gözden geçirmeli mi?” sorusunu ise “Benim de hükümetimin de bu konuda bir görüşü yok. Türkiye egemen, bağımsız bir devlettir, millettir. Kiminle isterse onunla ilişki kurabilir. Biz Türkiye ile ikili ilişkilerimize, güçlü NATO ortakları olarak savunma ilişkilerimize güveniyoruz” ifadeleriyle yanıtladı.
Temmuz ayında Türkiye’de göreve başlayan Maslahatgüzar Michael Goldman ilk röportajını Milliyet Ankara Temsilcisi Didem Özel Tümer’e verdi.
Kamuoyundaki ABD algısı karmaşık
ABD askerlerinin başına en son İzmir’de çuval geçirilmesinden, Türkiye - ABD vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi’nin öldürülmesine kadar bir dizi olaydan yola çıkarak Türkiye’deki ABD algısına yönelik görüşlerini sorduğum Michael Goldman, “Kamuoyu algısı tabii ki biraz karmaşık” dedi. “Bazen tam olarak aynı düşünmediğimiz konular da olabilir” diyen ve göreve başlamasından bu yana yaptığı görüşmelerin “son derece saygılı ve nazik bir ortamda geçtiğini” vurgulayan Goldman, “Böyle olaylar (çuval geçirme) Türk halkını temsil etmiyor, geçen hafta İzmir’e gittiğimde benim bizzat gördüğüm karşılamayı temsil etmiyor, Türk halkının çoğunluğunun gemide görev yapan personele bakışını da temsil etmiyor. Bu, marjinal ve parlamentoda temsili olmayan bir siyasi partinin eylemiydi” dedi. Goldman, Eygi’nin öldürülmesini ise “trajik” olarak nitelendirerek, “Bu tam anlamıyla dehşet verici. Kendisinin bir Türk vatandaşı olduğunu belirtmenize sevindim, biliyorsunuz aynı zamanda bir Amerikan vatandaşı. ABD Başkanı’ndan, Başkan Yardımcısı’ndan, Dışişleri Bakanı’ndan bugüne kadar gördüğüm en sert ifadeleri sizler de duydunuz. Kişisel olarak şunu ifade etmeme izin verin; bu bizim de son derece rahatsız edici bulduğumuz ve bizi çok üzen bir olay. Bunu çok ciddiye alıyoruz” dedi.
Michael Goldman ABD Büyükelçiliği Maslahatgüzarı kimdir?
Goldman deneyimli bir Asya-Pasifik uzmanı. Kariyerinin büyük bölümünde bu coğrafyalardaki ülkelerde görev yaptı. Son olarak Avustralya’da bulundu ancak öncesinde Fiji, Katmandu, Hanoi, Taşkent ve Taipei’de çalıştı. Washington’da Doğu Asya ve Pasifik İşleri Bürosu’nda Çin ve Moğolistan’dan sorumlu Direktör Yardımcısı ve Direktör Vekiliydi. Türkçe ve Mandarin Çincesi bilen Goldman, Nepalce, Vietnamca, Rusça ve Endonezce’yi de akıcı olarak konuşuyor. Üniversiteden sonra sırt çantasıyla dünyayı gezen Goldman, o dönemde Türkiye’de de bir aya yakın dolaştı. Goldman, “O zamandan beri hep buraya geri dönmek istedim” dedi.