PATRIOT, S-400 VE F-35'LER MASADA
›› Türkiye’ye gelecek olan ABD heyeti ile hem Patriotların fiyatı hem de Rusya’dan alınacak S-400 hava savunma sistemi ile F-35 uçaklarının uyumu görüşülecek
›› ‘Onları dinlemek istiyoruz’ diyen Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, “Bu kurum hiçbir projeden asla ve kata taviz vermeyecektir” açıklamasını yaptı
Türkiye’ye 3.5 milyar dolarlık Patriot satışına onay veren ABD’den bir heyet önümüzdeki haftalarda Türkiye’ye gelecek. ABD heyeti ile hem Patriotların fiyatı hem de Rusya’dan alınacak S-400 hava savunma sistemi ile F-35 uçaklarının uyumu tartışılacak. Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir, “Onlara ne tür tedbirler aldığımızı söylemekten çok, dinlemek istiyoruz. Endişelerini net, teknik verilere dayalı olarak henüz işitmedik” dedi. Türkiye’nin savunma sanayinde artık kısıtlamaları görmek istemediğini belirten Demir, “Şundan emin olun; bu kurum hiçbir projeden asla ve kata taviz vermeyecektir. Kiminle işbirliği yaparsak yapalım, kiminle ortak çalışırsak çalışalım, olmazsa olmaz şartımız. Kimsenin ağzının kokusunu çekmeden kullanabileceğimiz ürünler oluşturduk” diye konuştu.
Türkiye’nin tamamen çıplak olan uzun menzilli hava savunma sisteminin örtülmesi amacıyla, acil ihtiyaç olarak S-400’leri tercih ettiğini belirten Demir, yine de sistemin ihtiyaçları karşılamadığını söyledi. S-400 ve Patriotları iki ayrı konu olarak düşündüklerini kaydeden Demir, Türkiye’nin alacağı her sistemde temel şartının yazılıma, dost-düşman tanıma sistemlerine hâkimiyet olduğunu vurguladı. Gazetelerin Ankara temsilcileriyle bir araya gelen Demir’in açıklamalarında satır başları şöyle:
RUSYA İLE MUTABAKAT: (S-400’ler için yerli yazılım) Biz baştan beri şunu söyledik; Bizim kullanacağımız sistem, kendi radarı, tespit, takip sistemleriyle çalışacak ve diğer sistemlere entegre olmayacak. Hep böyle konuşuldu. Gerek dost-düşman tanıma sistemleri, gerek yazılımlarla ilgili bizim karşı tarafla da (Rusya) mutabık kaldığımız şartlar var. (Ruslar) Bunu anlayışla karşılıyorlar.
NİHAYET EKİP GÖNDERİLECEK: Sürekli S-400 ile F-35’in aynı ortamda bulunmasının teknik açıdan getireceği zararlar ve F-35’in radar görünmezliği, bazı sıkıntılar, oluşabilecek risklerden bahsediliyor. Biz muhataplarımıza sürekli olarak şunu dedik: Teknik olarak bizim aldığımız bazı tedbirler var. Ama şimdiye kadar bu konu dillendirildiği halde, hiçbir teknik ekip gelip de; ‘riskler şunlar şunlar şunlardır, teknik açıdan bunlarla ilgili tedbir alalım’ diye bir argüman, tartışma veya ekip görmedik, duymadık. Eğer bu endişeniz ciddi ise, niçin gelmiyorsunuz? Nihayet bu konuda bir ekip gönderilecek. ‘Endişelerin neler olduğu, alınması gereken teknik tedbirleri açık olarak görmek istiyoruz’ dedik. Onlar da bunu bize anlatacak bir ekip göndereceklerini söylediler, onu bekliyoruz. Ekibi önümüzdeki haftalarda bekliyoruz.
FİYATI TARTIŞACAĞIZ: Patriotlar ilgili teklif 3.5 milyar dolar civarında ama biz bunu tabii tartışacağız. (ABD heyeti) Teklifin detaylarını görüşmek üzere gelecekler. ‘Geldiler tamam bitti’ değil. Sürekli olarak bir çalışma devam edecek. Tartışılması gereken konulardan birisi, bu sistemin yazılımlarına, dost-düşman tanıma sistemlerine ne kadar hâkim olabileceğimiz. Geçmişte de öne sürdüğümüz şartlar arasında bunlar vardı.
HEYETİ DİNLEYECEĞİZ: Amerikalılar geldiğinde, onlara ne tür tedbirler aldığımızı söylemekten çok, onları dinlemek istiyoruz. Onların endişelerini net, teknik verilere dayalı olarak henüz işitmedik. Onları işittikten sonra, aldığımız tedbirleri biz onlara söyleyebiliriz.
ABD ihracatımızda listenin başlarında
İhracatta hedef pazarlarımız Orta Asya, Ortadoğu, çeşitli Afrika ülkeleri. Güney Amerika’ya bile kolumuz uzandı. Doğu Avrupa ülkeleriyle çok sıkı temaslarımız var. Tayland, Filipinler, Malezya, Endonezya gibi ülkelerde aktif pazarlama faaliyetimiz devam ediyor. Yakında birkaç tane daha önemli ihracat haberi alabilirsiniz. Burada ilginç bir şey; ilk 10 ülke arasında, ABD başlardadır. Savunma ve havacılık dediğimizde, büyük şirketlere önemli ölçüde alt yüklenicilik yapan şirketlerimiz var.
‘Ambargo hiç umurumuzda değil’
“Müesses nizam iki yönden, oralara girmenizi istemez. Bir; müesses nizamın kurduğu ilişkiler var. O ilişkileri, bariyerleri aşmanız gerçekten çok zor. İki; uluslararası siyasi ilişkilerde Türkiye’nin duruşu. Cumhurbaşkanımız ‘dünya 5’ten büyüktür’ dediğinde kimlerin ayağına bastığını görüyoruz. Ayağına basılan herkes blokaj oluşturuyor. Mesela bir ülkede, firmamız iyi fiyatla, kaliteli ürün sattığı zaman, ülke basınında yöneticilerini suçlayan, pahalı, kalitesiz ürün aldıklarını bildiren yazılar çıkıyor. Çok ısrarlı takip gerekiyor. (Türkiye üretime geçtikten sonra) Hemen hemen hepsinde belli bir mırın-kırın vardı. Şimdi hem önü açıldı hem de fiyatlar düştü. Ambargo olmasa, bütün dünya bize, ‘kardeşim, her şeyi sonuna kadar veriyoruz, zerre kadar kısıt yok’ dese bile hiç umurumuzda değil. Bizim milli sistemlere devam etmemiz gerekiyor. En dost görünenin de yarın ne yapacağını bilemiyorsunuz. Biz bunu öğrendik. Ambargo olsun-olmasın hiç umurumuzda değil.”
‘Kırmızı çizgilerimiz var’
“Milli Muharip uçağımızı 2023’te göreceğiz. İngilizlerle mühendislik desteği ilişkimiz devam ediyor. Motorla ilgili de belirli teklifleri var, görüşüyoruz. Milli projelerle ilgili çok net kırmızı çizgilerimiz var. Yerine getirdikleri takdirde iş birliğimiz yürüyebilir. Projeye hakim olmaları, ortak olmaları veya projenin içinde söz sahibi olmaları anlamına gelmiyor. Çok dikkatliyiz. Kurduğumuz herhangi bir ilişkide, motor, uçak, şu-bu, o ilişkinin önümüzü tıkama ihtimali varsa, ihraç ederken, kullanırken müsaade almamız gerekiyorsa... ATAK’ı serbest olarak kullanıyoruz ama ihracata geldiğinde motor için müsaade almamız gerekiyorsa, bu bizim için kısıttır. Artık bu kısıtları masada görmek istemiyoruz. Şundan emin olun; bu kurum hiçbir projeden asla ve kata taviz vermeyecektir. Kiminle iş birliği yaparsak yapalım, kiminle ortak çalışırsak çalışalım, olmazsa olmaz şartımız. Kimsenin ağzının kokusunu çekmeden kullanabileceğimiz ürünler oluşturduk.
