Haham Schneier’dan Erdoğan’a övgü: Türk halkı adına korkusuz bir lider
İsrail Cumhurbaşkanı Herzog’un da yakın arkadaşı olan Haham Schneier, Erdoğan ve Netanhayu’nun görüşmesi sonrası Milliyet’in sorularını yanıtladı. Schneier, Erdoğan’ı ‘samimi, içten ve kararlı’ bir devlet adamı olarak tanımladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM Genel Kurulu için gittiği New York’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşmesinin yanı sıra Amerikan Yahudi Toplumu’nun çatı kuruluşlarının temsilcileri ile de bir araya geldi. Amerikan Yahudileri, iki ülke arasındaki ilişkilerin bozulmasına kadar Türkiye-ABD ilişkilerinde bir katalizör görevi üstlenmişlerdi. İlişkilerin askıya alındığı dönem boyunca temas kesilmese de zayıfladı. Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Murat Mercan, göreve başlamasından sonra Amerikan Yahudi kuruluşları ile sık sık bir araya gelmeye özen gösterdi, pek çok etkinlikte onlarla temas kurdu. Bunların arasında öne çıkan isimlerden biri ABD merkezli Etnik Anlayış Vakfı Başkanı Haham Marc Schneier. İsrail’in Körfez ülkeleriyle ilişki kurması için sarf ettiği çaba ile dikkat çeken Schneier’in birçok devlet başkanı ile ikili ilişkisi var. Schneier, İsrail Cumhurbaşkanı Yitzak Herzog’un da yakın arkadaşı. Herzog’un Türkiye ziyaretinde Külliye’de ağırlanan isimlerden biri olan Schneier son olarak İsrail basınına Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ı anlatmıştı. Erdoğan’ın Netanyahu ile görüşmesi vesilesiyle temas kurduğum Haham Schneier sorularımı yanıtladı. Schneier özetle şunları söyledi:
KORKUSUZ LİDER: Cumhurbaşkanı Erdoğan büyük bir dava adamı. Aynı zamanda Türk halkı adına da korkusuz bir lider olarak hareket ediyor. Kendisiyle yaklaşık iki yıl önce ilk kez tanıştığımdan bu yana, Amerikan Yahudi toplumuyla ilişkilerini güçlendirme ve Türkiye-İsrail ilişkilerini yeniden inşa etme konusunda samimi, içten ve kararlı.
BİR DİZİ ZORLUK: (Netanyahu göreve geldiğinden bu yana ilişkilerde yavaşlama mı var?) Başbakan Netanyahu’nun hem içeride hem de dışarıda aynı anda ele alması gereken bir dizi zorlukla karşı karşıya olduğunu kabul etmeliyiz. Temmuzda Türkiye’yi ziyaret edecekti, acil kalp pili ameliyatı nedeniyle ziyaretini iptal etmek zorunda kaldı. Ancak Başbakan’ın yeni bir tarih belirlerken Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile olan ilişkilere öncelik verdiği açık.
ERDOĞAN EŞSİZ KONUMDA: (Mevcut hükümetin Filistinlilere yönelik Türkiye’de tepki çeken uygulamaları) Sadece Türk halkından değil, çok sayıda İsrailli ve Amerikalı Yahudilerden de Filistinlilere yönelik bu eylemler konusunda endişe dolu tepkiler geliyor. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan, Filistin’le olan güçlü ilişkileri nedeniyle bu süreci ilerletmek için her iki tarafla da çalışabilecek eşsiz bir konumda.
KRİTİK TOPLANTI: (Türkiye-İsrail ve Türkiye -ABD ilişkileri) Çarşamba günü (dün) Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Amerikalı Yahudi liderler arasında yapılacak toplantı çok kritik. Amerikalı Yahudiler, ABD ile Türkiye ve Biden Yönetimi ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hükümeti arasındaki ilişkilerin yeniden inşa edilmesine yardımcı olabilecek bir konumda.
SUUDİLER İÇİN ÖN KOŞUL FİLİSTİN: (Suudi Arabistan-İsrail anlaşmasında pürüz var mı?) İsrail ile Filistinliler arasında ciddi bir ilişki kurulana kadar İsrail ile Suudi Arabistan arasında bir yakınlaşma olmayacaktır. Ne yazık ki bu noktada neredeyse hiç angajman yok. Bu Suudiler için kritik bir ön koşuldur.
ÜÇLÜ FORMAT KAÇIRILMAMALI: (İsrail-Türkiye-Körfez ilişkileri) Körfez-Türkiye ilişkilerinin, ekonomi, teknoloji ve ticaret alanlarında Türk yatırımlarına ilgi duyan İsrail Devleti’ni de kapsayacak şekilde üçlü bir formata doğru genişletilmesi oldukça doğal. Hatta doğal olmanın ötesinde aynı zamanda kaçırılmaması gereken müthiş bir fırsat. Çünkü; üçlü bir format Orta Doğu’yu dünyanın en büyük ekonomik merkezlerinden biri haline getirebilir.
