SORU: İşten geçen ay çıkarıldım. Kıdem tazminatımı hesaplarken sadece brüt maaşımdan hesap yapıldığını söylediler. Ancak her ay düzenli yemek ve yol parası alıyorum. Bunlar anladığım kadarıyla kıdem tazminatı hesabına dâhil edilmemiş. Ne yapabilirim?
Ahmet Aslan
CEVAP: Kıdem tazminatının hesaplanması son brüt ücret üzerinden yapılır. Kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında esas ücrete ek olarak işçiye ödenen para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutulur. Dolayısıyla düzenli olarak ödenen ikramiye, yol ve yemek paralarınızın da kıdem tazminatı hesaplamasına dahil edilmesi gerekiyor. Eğer hesaplama bu şekilde yapılmamışsa, ALO 170 veya Çalışma ve İş - Kur İl Müdürlüğüne bu haksız durumu bildirmeniz, şikâyet etmeniz gerekir.
Dul aylığı için 5 yıl sigortalılık ve 900 gün prim yatırılmalı
SORU: Eşim sigortalı olarak kısa bir süre tekstil fabrikasında çalıştı. Maalesef kendisini yakın bir zamanda trafik kazasında kaybettik. Toplam 700 gün prim yatmış. Dul aylığı alamayacağım söyleniyor. Doğru mu?
Aynur Yüksel
CEVAP: Eşinizden size dul aylığı bağlanabilmesi için eşinizin en az 5 yıllık sigortası ve 900 gün hizmetinin bulunması gerekiyor. Eğer sadece 700 gün prim birikmiş ve başka herhangi bir sigortalılığı bulunmuyorsa dul aylığı almanız maalesef mümkün değil.
Sosyal güvenlik için bir anlamda reform tarihi olan 1 Ekim 2008 tarihinden önce hayatını kaybeden sigortalıların (SSK) kalan eksik günlerini askerlik, yurtdışı borçlanma gibi yöntemlerle tamamlamaları söz konusuydu. Ne var ki 1 Ekim 2008 sonrasında borçlanarak eksik kalan günleri tamamlama şansı yok.
İşveren işçinin BES’te katkı payını öderse ‘gider’ yazar
SORU: BES’e ödeyeceğimiz katkı paylarını defterlerimize gider yazabilir miyiz?
Salih Kaya
CEVAP: İşverenin çalışanları adına Bireysel Emeklilik Sistemi’ne ödediği katkı payları; ödendiği ayda ücretin yüzde 10’unu, yıllık olarak da asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla gider yazılabiliyor.
İşletmenizde işçileriniz adına aylık ücretin yüzde 10’unu, yıllık olarak da asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla, BES’e ödeyeceğiniz katkı paylarını gider yazmanız mümkün.
Süresinde ödenmeyen ücret çalışanlara fesih hakkı verir
SORU: Bir taşımacılık firmasında çalışıyorum. İşyerinden paramı alamıyorum. Ne yapmam gerekiyor?
Seyit Üstün
CEVAP: Ücretin ödenmemesi, çalışana iş akdini haklı nedenle fesih hakkı verir. Bir yıldan fazla bir süredir o iş yerinde çalışıyorsanız, ücretinizin ödenmediği veya süresinde ödenmediği gerekçeleriyle iş sözleşmenizi sonlandırır ve kıdem tazminatını isteyebilirsiniz. Eğer işveren tazminatınızı ödemezse iş mahkemesinde dava açabilirsiniz. Ayrıca Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne şikâyette bulunabilirsiniz. İl Müdürlüğü şikâyetiniz üzerine denetim elemanlarınızı işyerine yollayacaktır.
