Okulların açılması yaklaşınca özellikle çiftlerin her ikisinin de çalıştığı ailelerde okul sonrası çocuklarla kimin ilgileneceği planlanmaya başlandı. Bu noktada pek çok aile hem ev işlerine yardım edecek hem de çocukların okul çıkış saatinden anne – babanın eve geleceği saate kadar çocuklarla ilgilenecek bir kişi bulma telaşına girdi. Bu şekilde çalıştırılacak kişilerin ise günde 3- 4 saat bile çalıştırsalar sigortalarının yapılması gerekiyor. Aksi taktirde ailelerin idari para cezasıyla karşılaşma riski söz konusu.
Sosyal Güvenlik Kurumu 2014 yılında Ek 9 adı altında yaptığı düzenleme ile ev hizmetlerinde çalışanların sosyal güvenliğinin sağlanması noktasında çok önemli bir adım atmıştı. Bu tarihten itibaren evlerinde ev hizmetlisi çalıştıran kişiler, çalıştırdıkları süreye göre prim ödeyerek ev hizmetlilerinin sosyal güvencesini sağlayabiliyorlar.
10 günden azsa 2 yöntem var
Evinde ev hizmetlisi çalıştıracak kişinin öncelikle bu kişiyi kaç gün çalıştıracağını tespit etmesi gerekiyor. Bu tespit sigortanın nasıl yapılması gerektiğini de belirliyor. Kişi haftanın her günü gelecek ve bir gün izin yapacaksa bu kişinin 30 gün üzerinden sigortalanması gerekecektir. Ancak haftada bir ya da iki haftada bir geliyorsa bu durumda 10 günden az çalışma söz konusu olduğu için yöntem ve prim farklı oluyor. Bu sürenin toplamı üzerinden bir değerlendirme yapılması gerekiyor. Örneğin her hafta pazartesi günü gelip ayda 4 gün çalışan bir kişi için ev sahibinin 4 gün üzerinden sigorta işlemi yapması gerekecektir. Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar “www.turkiye.gov.tr” uygulaması aracılığıyla SGK’ya müracaat edebilirler.
Çalışanların kolay tescil edilebilmesi ve tahsilatın daha kolay yapılabilmesi için cep telefonu kısa mesaj servisiyle de işlem yapılabilir. Öncelikle sigortalı çalıştıracak kişinin bir defaya mahsus SMS ile kendi TC numarasını yazıp “5510” kısa mesaj servisine kendini “çalıştıran” olarak kaydettirmesi, daha sonra çalıştıracağı kişinin TC numarası ve ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini “5510” kısa mesaj servisine göndererek sigortalı tescil kaydı oluşturulması gerekmektedir. Ayda 10 günden az çalışanların ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisinin “5510” kısa mesaj servisine her bir gün için ayrı SMS gönderilmesi gerekmektedir. Ödemeler banka aracılığıyla ya da cep telefonu faturası üzerinden yapılabiliyor.
Evinde ayda 10 günden az süre ile ev hizmetlisi çalıştıranlar bu kişiler için çalıştırdıkları her bir gün için asgari ücretin günlük tutarının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödemek durumundalar. İş kazası ve meslek hastalığında 2024 yılında bir gün için ödenecek tutar 13,33 TL. Dolayısıyla ayda 4 gün ev hizmetlisi çalıştıran bir kişinin aylık prim tutarı 53,36 TL olacaktır.
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışanlar isterlerse primlerini tamamlayarak emekli olmaya hak kazanabilirler ve sağlık hizmetlerinden faydalanabilirler. Bu durumdaki kişiler ev hizmetlisi olarak çalıştıkları ayı takip eden ayın sonuna kadar aylık 6.500,81 TL ödeyerek 30 gün üzerinden emekliliklerine prim ekleyebilir ve sağlık hizmetlerinden faydalanabilirler.
10 günü aşıyorsa…
Ev hizmetlisini 10 gün ve daha fazla çalıştıranların Ek 9 formuyla SGK’ya başvurması gerekiyor. Bu formda çalışacak kişinin bilgileri ve kaç gün çalıştırılacağı beyan ediliyor. Buna göre prim tahakkuku yapılıyor ve ev hizmetlisi çalıştıracak kişi banka kanalıyla tahakkuk eden primi ödeyebiliyor.
Ayda 10 gün ve daha fazla süreyle ev hizmetlisi çalıştıracak kişilerin düzenli olarak prim ödemeleri ve borçlarının bulunmaması kaydıyla asgari ücret üzerinden günlük 216,7 TL’den 10 gün için 2.166,9 TL prim ödemesi gerekiyor. Bu rakamlar prim borcunun düzenli ödenmesi halinde sağlanan 5 puan indirimle hesaplanan tutarlar. Prim borcunu düzenli ödeyenler bu indirimden yararlanabiliyorlar. Ev hizmetlisinin 6111 teşvikine uygun olması halinde ödenecek prim miktarı daha da düşüyor.
Gündelikçiye sigorta yapılmaması, kayıt dışı istihdam anlamına geliyor. Bu durumun da hem idari para cezası hem de prim borcu doğurması söz konusu. Ayrıca cam silerken düşme ya da herhangi bir kaza yaşanması durumunda sorumluluk da ev sahibinde olabiliyor. Bu nedenle haftada bir gün gelen gündelikçiye bile sigorta yaptırılması gerekiyor. Aksi taktirde üzücü sonuçların ortaya çıkması söz konusu olabilir.