EYT’de ‘kapsam’ genişleyebilir mi?
Aylık bağlanmasından emeklilik sonrasında çalışmaya kadar EYT’lilerin aklındaki tüm soruları Cem Kılıç yanıtlamaya devam ediyor.
1- Sigorta başlangıç yılım 1.10.1998. 98 yılındaki çalışmalarım kısa, sonrası primler 2007 yılından 2020 ye kadar tavan fiyattan ödendi. Sonrasında işten çıkarıldım. EYT için sunulan taslaktaki gibi yasalaşırsa kadınlarda 5.000 gün şartı için 11 ay daha çalışıp prim ödemesi yapmam lazım. Maaş düşük de olsa yeniden işe başlama durumum söz konusu. Öğrenmek istediğim şey şu: Prim ödemesi için kalan primlerimin eskisi gibi tavandan ödenmemesi emekli maaşımı önemli ölçüde düşürür mü? Veya en azından hangi tutar aralığında ödenmeli, öneriniz nedir?
*Emekli aylığını hesaplanmasında kritik olan ölçü aylık bağlanma oranı (ABO) dediğimiz orandır. Sizin de ifade ettiğiniz gibi, 2000 yılı öncesinde yapılan çalışmalarda ABO bugüne göre daha yüksekti, bu da sigortalılık süresi 2000 yılı öncesinde fazla olanların aylığını olumlu olarak etkiliyor. 2000 - Ekim 2008 arası çalışmalarda ABO düştü, Ekim 2008 sonrasında ise daha da azaldı. Bu nedenle son dönem çalışmalarda prime esas kazanç tutarı yani SGK’ya bildirilen aylığınızın miktarı çok önem kazanmaya başladı. Tavan veya tavana yakın ücret seviyelerinde herhangi bir kayıp yaşanmıyor. Ancak asgari ücret veya bu seviyeye yakın seviyelerde bir miktar kayıp yaşanabiliyor. Bu nedenle bundan sonraki çalışmalarınızı tavan aylığa yakın seviyelerde yapmanız gelecekte alacağınız aylığı olumlu olarak etkiler. Sizin özelinizde bir tutar söylememiz mümkün değil, çünkü sigortada geçen her yılın ayrıntılı ücret dökümünü görüp ona göre bir hesaplama yapmak gerekir.
2- 8 Eylül 1999’dansonra işe girenlerin EYT’den emekli olma şansı var mı?
*Gerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan yapılan açıklamalar, gerekse hükümet kaynakları yapılacak düzenlemenin 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi olanları kapsayacağını ifade etmekte. Çok büyük bir sürpriz olmaz ise maalesef bu tarihten sonra sigortaya girenler kapsama alınmayacaklar.
3-Biliyorum EYT’nin şartları henüz kesin değil ama yine de sormak istiyorum. 27.11.1976 doğumluyum. 01.03.1999 hizmet başlama yılım. 5.600 prim günüm var. 23.05.1996 yılında askerlik hizmetine başladım. Yani sigortalı çalışmaya başlamadan önce askerlik yaptım. Askerlik borçlanması hizmete başlama tarihini geriye çekerek, hizmet yılını doldurma şansı sağlar mı? Bu sayede emekli olabilir miyim?
*Genel olarak EYT kapsamında olduğunuz anlaşılıyor. Yani askerlik borçlanması yapmadan da Mart 1999 tarihinde adınıza tüm sigorta kolları için prim yatmışsa çıkacak EYT yasasından yararlanmanız mümkün. Tabii ki yapılan açıklamalar çerçevesinde yasa çıkarsa. Borçlanma konusunda başlangıç tarihini öne çeken borçlanmalar var, bunlardan birisi de askerlik borçlanması. Ancak bu borçlanmada da sizin durumunuzda olduğu gibi, sigorta başlangıcı öncesinde yapılan askerlik hizmet süresi borçlanıldığında sigorta başlangıcı öne çekiliyor. Eğer sigorta girişinden sonra askerlik yapılmışsa borçlanma sadece prim günü kazandırıyor. Bu koşullarda başlangıcı öne çekecek şekilde askerlik borçlanması yapılarak EYT kapsamına girilebileceğini söyleyebiliriz.
YARIN DEVAM EDECEK
