Ücretin döviz üzerinden kararlaştırılıp kararlaştırılamayacağı, böyle bir durumda hangi para cinsinden ödeneceği, sözleşme döviz yasağı kapsamındaysa uygulanabilecek yaptırımlar tartışma konusu. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’e göre, “Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri; aşağıda belirtilenler dışında kalan danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dâhil hizmet sözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar.” Karar iş sözleşmelerinin döviz üzerinden yapılmalarını kural olarak yasaklıyor.
Bazısı kapsam dışı
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kişilerin taraf oldukları hizmet sözleşmeleri, ihracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamındaki hizmet sözleşmeleri, Türkiye’de yerleşik kişilerin yurtdışında gerçekleştirecekleri faaliyetler kapsamındaki hizmet sözleşmeleri, Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; Türkiye’de başlayıp yurtdışında sonlanan, yurtdışında başlayıp Türkiye’de sonlanan veya yurt dışında başlayıp yurtdışında sonlanan hizmet sözleşmeleri, Türkiye’de yerleşik kişilerin Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belgeli konaklama tesislerinde akdedeceği konaklama hizmet sözleşmeleri dövizle yapılabilir.
Sayılan istisnaların temelde yurt dışı ile bağlantılı işler olduğu görülüyor. Son eklenen istisna olan konaklama hizmet sözleşmeleri ise ağırlıklı olarak yabancılara hizmet veren ve yabancı çalışan yoğunluğunun olduğu bir nevi döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında değerlendirilebilecek sözleşmeleri kapsıyor.
Hangi andaki kur?
Dövizle yapılabilen iş sözleşmelerinde doğrudan döviz ile ödeme mümkün iken ödeme günündeki kur üzerinden Türk Lirası ile de ödeme yapılabilecektir. Türk Lirası ile ödemeye karar verildiyse iki sorun karşımıza çıkmaktadır. Birincisi hangi kurun esas alınacağı, ikincisi hangi tarihteki kurun esas alınacağıdır.
Bu hususların sözleşme özgürlüğü içinde taraflarca istenildiği şekilde düzenlenmesi serbest bırakılmamıştır. Yabancı para cinsinden kararlaştırılan ücret ancak ödeme günündeki rayice göre Türk Lirası ile ödenebilecektir. Çünkü bu şekilde işçinin anında ücreti dövize çevirebilmesi mümkün olacaktır.
Bu konuya devam edeceğiz...
