Kısaca bugün size epilepsiyi, oluşumunu, nedenini. neler yapılabiliri yazacağım. Daha sonra kendi köpeğim Cookie ile ilgili neler yaşadık onlardan bahsedeceğim.
Bildiğiniz üzere epilepsi (sara) nöbetler halinde görülen, bilinç kaybı iskelet kasılmalar ile seyreden beyin hastalığıdır.
Köpeklerde epilepsi; gençlik hastalığı, beyin yangısı, sistemik mantar enfeksiyonları, dejeneratif beyin hastalıkları, kafa tası içinde su toplanması, yalancı kuduz, kuduz, tümörler, kafa travmaları, beyin apseleri, kafatası kemiği hastalıkları gibi beynin yapısını etkileyen nedenlerle ya da kan şekeri düşmesi, karaciğer hastalıkları, yetersiz O2 alımı, B1 vitamini yetmezliği, aşırı tuz alımı, böbrek yetmezliği, kalsiyum noksanlığı ve zehirlenmeler gibi metabolik nedenlerle oluşabilir.
Krizin şiddetine bağlı olarak köpeğin yaşamı tehlikeye düşebilmekte yada yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Mesela bizde Cookie’nin yaşam kalitesini olumsuz etkiledi.
Begale, Alman çoban köpeği, Belçika Tervuren, Dachshund, Spaniel cocker, İrlanda seteri ve podle (kaniş) ırkı köpeklerin epilepsiye yatkın olduğu bilinmektedir.
Epilepsinin belirtili 3 bölüm altında incelenebilir:
Aura: Krizin yada nöbetin hemen öncesinde gözlenir. Köpeğinizin huzursuzlaşması, inlemesi, saklanması gibi davranışlar görülebilir.
İctıız: Genellikle 1-2 dakika içinde biten asıl kriz dönemidir. Bilinç kaybı, kasların gerilmesi, köpeğin dış etkenlere kendini kapatması gözlemlenir.
Postictus: Nöbet sonrası yarım saatten az süren bir dönemi kapsar takatsizlik geçici körlük gibi belirtiler gözlemlenebilir.
Hastalığın tamamında sahibin anlatacakları çok önemlidir. Köpeğinizi gözlemlemeniz ve her detayı anlatmanız teşhiste çok yardımcı olur.
Bunun haricinde diğer hastalıkların ortaya konabilmesi açısından beyin elektrosu, kafa röntgenleri, bilgisayarlı tomografi MR, beyim omurilik sıvısı tahlili, kan, idrar ve dışkı tahlilleri gerekir.
Duyarlı köpeklerin, böcek ilaçları, şeker, sigara dumanı araba egzozu gibi maddelerden uzak tutulması, hayvanın stres ve korkudan arındırılması, düzenli egzersiz yapılması, dış parazitlerden düzenli arındırılması, B1, B6, C ve B5 vitaminlerinin takviyesinin de yararlı olduğu söylenmektedir.
Nöbetlere yol açan asıl hastalıkta saptanabilirse eğer diazem, fenobarbital vb. antiepileptik ilaçların verilmesiyle hastalık büyük ölçüde kontrol altına alınabilir.
Cookie ve biz
Biz de Cookie’de aynen yukarıda yazmış olduğum şeyleri yaşadık.
Cookie’nin ilk krizi bizi çok korkuttu. Tamamen şuurunu yitirdi gerçektende dış seslere kapattı kendini sanırım geçici sağırlık ve körlük yaşadı.
Çünkü ilk önce ulumaya ve garip bir şekilde ağlama karışık bağırmaya başladı. Daha sonra hızla koşmaya başladı fakat önüne çıkan hiçbir engeli görmeden, cam masaların içinden geçti ağaçlara çarptı kendini baya yaraladı. Onu yakalayamadık bizi duymadı görmedi.
Sakinleştiğinde ise durumu kötüydü hemen veterinere götürdük yaraları için.
Bizim anlattığımız aşamalarda veterinerimiz epilepsi olabilir dedi. Fakat yukarda yazdığım bütün röntgen, Mr, omurilik sıvısı tahlilleri vs. olmak üzere her türlü tahlili yapıldı. Bizde hastalığın nedenine ulaşılamadı.
Yurtdışında veterinerlik fakültesinde okuyan bir arkadaşımla kontak kurdum. O da oradaki hocalarına durumu anlattı.
Cookie’nin tahlilleri filmleri oraya gönderildi. Bana sordukları şey çevrenizde rahatsız edebileceğiniz komşularınız var mı oldu? Ben de hayır, çevremizde yerleşim yok dedim.
Bunun üzerine ilaç kullanmamın köpeğin beynini uyuşturmaktan başka bir işe yaramayacağını. Fakat köpeğimi heyecanlandırmamamı da söylediler.
Biz Cookie’ninn heyecanlanmaması için şunu keşfettik. Cookie bahçede yaşayan bir köpekti ben salmaya gitmeyecektim. Bekçimiz salıp bahçede de tesadüfen beni gördüğünde kriz olmadı.
Cookie 2 yaşında epilepsi oldu. Şimdi 6 yaşında ve artık krize girmiyor. Sadece Aura evresini geçiriyor. Huzursuzlanıyor, bağırıyor ama bu çok kısa sürüyor.
Biz köpeğimizin epilepsisiyle yaşamayı öğrendik. Sizinde köpeğinizde böyle bir bulgu ya da teşhis konduysa bu yazı size bir nebze yardımcı olur.
Haftaya Güzelbahçe belediyesinin hayvan hakları için yaptığı güzel çalışmalardan bahsedeceğim. Yerim kalmadığı için çok güzel yavru ve büyük cins köpekleri var. Bana mail ile ulaşırsanız bu yavruları sizlere de gösteririm, sahiplenebilirsiniz.
İyi pazarlar...