Göklerin cesur ve güçlü kadınları
THY’nin güçlü ve cesur dört kadın kaptan pilotuyla İstanbul Havalimanı’nda bir araya geldim. Onları yakından tanımak için işlerini ve hobilerini konuştum. ‘Çocukluk hayali’ gerçekleşen dört kadın; unutamadıkları uçuşlarını, inince ilk kimi aradıklarını ve favori tatil yerlerini anlattı.
Türk Hava Yolları’nın (THY) kadrosundaki pilot sayısı 5 bin 736... Bu pilotlardan 5 bin 425’i erkek, sadece 311’i kadın...
THY’nin kıtalar arası uçuş yapan büyük gövdeli uçakları kullanan kaptan pilot sayısı ise 2 bin 929... Kaptan pilotlardan 2 bin 868 erkek, sadece 61’i kadın... Pilotların yüzde 5.42’si kadın iken, bu oran kaptan pilotlarda yüzde 2.08...
Göklerin güçlü ve cesur kadın kaptan pilotlarından dördüyle İstanbul Havalimanı’nda bir araya geldim. THY’nin dört kadın kaptan pilotunu yakından tanımak için işlerini ve hobilerini konuştum.
Serpil Köstepen, eşi İskender Köstepen gibi, Hava Kuvvetleri’nden THY’ye geçen eski F 16 pilotu... Boeing 777/778 kaptan pilotu, Can ve Kemal adında iki erkek çocuk annesi... 23 yıllık evli olan Köstepen, THY’de sadece kaptan pilot değil, o aynı zamanda öğretmen kaptan pilot ve teknik pilot.
Mesleğine aşkını, “Lisedeyken yatak odamın tavanına ‘Kaptan pilot Selin Rudar’ yazacak kadar” diye anlatan B737 kaptanı Selin Sevimli, THY’de Boeing 777 kaptan pilotu Ertuğrul Sevimli’yle evli ve 1.5 yaşında Can adında bir oğlu var.
1989’da ailesiyle Türkiye’ye göç eden 1979 Bulgaristan doğumlu Ferihan Işık, 2004’te Pegasus’tan THY’ye geçen, deneyimli bir A330 kaptan pilotu. Omzunda dört sırma bir yıldız olan Işık’ın dört yılda biten evliliğinden çocuğu yok.
Ahu Nur Türkoğlu, bir araya geldiğimiz kaptan pilotlardan mesleğe en geç başlayanı... Yüzde 100 burslu okuduğu Robert Koleji’nin ardından Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü’nü bitirip, ardından
aynı üniversitede yüksek lisans ve doktora yapan
39 yaşındaki bekar Türkoğlu, 2015’ten bu yana THY’de B777 ve 787 kaptan pilotu...
Neden pilot oldular?
Dört kadın kaptan pilotla birbirlerinden etkilenmemeleri için teker teker sohbet ettim,
ama aynı soruları yönelttim. İlk sorum şuydu:
“Pilot oldum çünkü” cümlesinin devamında neler söylemek istersiniz?
Hepsinin verdiği yanıt aynı oldu:
“Pilot oldum çünkü, çocukluk hayalimdi.”
Binlerce saatlik uçuş deneyimi olan dört kadın kaptana, uzun yolculukların ardından jet-lag olup, olmadıklarını sordum, “Tabii ki oluyoruz, insani bir şey çünkü” dedi hepsi...
İşte o uzun, ama bir o kadar renkli ve zevkli sohbetlerimiz şöyle devam etti:
Bugüne kadar kaç saatlik uçuşunuz var?
S.K.: Hava Kuvvetleri de dahil 14 bin saat...
F.I.: 13 bin 500.
S.S.: 5 bin.
A.N.T.: 3 bin 500 saat.
Hangi uçuş noktası sizi mutlu eder, neden?
S.K.: New York, Miami. Bir de Trabzon, ama kullandığım uçak büyük gövdeli olduğu için deliler gibi ağırlandığım memleketime pek uçuşum yok.
F.I.: Bütün uçuşlar güzel. Rahat hava şartlarında Avrupa uçuşları tercihimdir.
S.S.: İzmir... İzmirliyim çünkü...
A.N.T.: Uzak Doğu’ya (Vietnam, Bangkok gibi) uçuşlar beni daha çok mutlu ediyor.
Hobileriniz neler?
S.K.: Balık tutmak, spor yapmak, tavla oynamak ve örgü örmek. Çok severim, ama kazak diye başlıyorum, zaman yetmediği için atkı ya da boyunluk olarak bitirebiliyorum.
F.I.: Spor yaparım genelde; fitness ve yoga yaparım, paten kayarım.
S.S.: Spor yapmak. Yedi sene ritmik jimnastik yaptım. Voleybol, tenis, basketbol, yüzme hepsiyle ilgilendim. Üniversitede de dört yıl voleybol oynadım.
A.N.T.: Yelkene başladım, iki kur eğitimi bitirdim. Düzenli olarak spor yapıyorum. Çünkü çok uzun süreler oturuyorsunuz, sağlığınızı bozan bir şey bu. Benim gibi uzun yola giden biri için saatlerce hareketsiz kalmak içten bile değil. Bunun beraberinde getirdiği riskleri ortadan kaldırabilmek için özel çaba göstermek gerekiyor. O yüzden düzenli olarak spor yapıyorum ve bisiklete biniyorum.
Burcunuz ne?
S.K.: Oğlak. F.I.: Aslan. S.S.: Koç.
A.N.T.: Terazi.
Hangi takım taraftarısınız?
S.K.: Beşiktaş. S. S.: Beşiktaş.
A.N.T.: Beşiktaş. F. I.: Galatasaray.
En son okuduğunuz kitap?
S.K.: Sağlıklı beslenme ve alternatif tıp önerileri gibi kitaplar okuyorum. F. I.: ‘Nar Ağacı’ - Nazan Bekiroğlu. S. S.: Hamileyken hamilelikle ilgili kitaplar okumuştum, şimdiki çocuk bakımı kitapları. A.N.T.: ‘Körlük’ - Jose Saramago.
Yaz ve kış tatil için favori yerleri?
S.K.: Yazın Marmaris ve Selimiye, kışın ise Erzurum Polat Otel. F. I.: Her seferinde başka yerleri görmek isterim.
S.S.: Yaz için Türkiye’de Fethiye’yi seviyoruz, Barcelona da olabilir. Kış için İsviçre ve İtalya...
A.N.T.: Yürüyerek gezmesini seven bir insanım. Tarihi yerlerden çok hoşlanırım. Yaz tatillerinde ülkemde kalmayı seviyorum. Bizim denizlerimiz kadar güzel deniz çok az. Kış tatillerinde tarihi yerleri gezmek için Paris ve Roma... Yazın da İzmir’in tüm sahillerini tek tek deniyorum.
Uçak inince ilk aradıkları?
S.K.: Kocamı, sonra babaannemi... F.I.: Annemi...
S.S.: Bir yıl önce sorsaydınız, annem derdim, ama artık 1.5 yaşında Can adında bir oğlum var. Onunla iletişim için yanında kim varsa onu ararım. A.N.T.: anneme ‘İndim’ mesajı gider. İşe geldiğimde ‘Geldim’, uçak indiğinde ‘İndim’ diye mesaj atıyorum rahatlaması için…
Unutamadıkları uçuş deneyimleri
S.K.: Normalde Hava Kuvvetleri’nde eşlerin bir arada uçması yasaktır. Bir tatbikatta birinci uçağın arkasında ben, dördüncü uçağın arkasında eşim uçmuştu. İzinler alınarak ilk defa olmuştu bu. Eşinin de pilot olduğunu biliyorsun, ama onu uçakta görmek çok heyecan vericiydi.
F.I.: 20 yılda birçok şey yaşadım, birçok insani yardım için kurtarma operasyonuna katıldım, zorlu hava şartlarında uçtum. Kullandığımız uçaklar güvenli, biz eğitimliyiz. Sokaktaki insan gibi ‘Çok korktuk’ diyemem, her türlü hava şartına karşı eğitim alıyoruz.
S.S.: Şirketimizin 19 Mayıs’ta “Samsun’a Tarihi Yolculuk” adı altında düzenlediği uçuşta THY’nin en genç kadın kaptanı olarak görev almıştım. Sanal da olsa 10 milyonu aşkın yolcu bu uçuşa bilet oluşturmuştu. Bu uçuşta sanal da olsa ilkokul öğretmenimden, ailemden insanların katıldığı, uçuşların yapılamadığı bir dönemde havalimanında taksi yapan,
belki de hava sahasında tek uçağı kullanıyor olmak unutamadığım bir uçuştu.
A.N.T.: Ekvador’un başkenti Kito uçuşumuzda uçağa yıldırım düşmüştü. Aslında sakin kalabildiğimi görmek hoşuma gitmişti, ama çok değişik, insanı korkutan bir deneyimdi.
Evde yemekleri ben yaparım
“Sağlıklı ve stresten uzak yaşamaya inanırım. Aile düzeni içinde zaman geçirmek benim için çok önemlidir. Uçuştan kalan zamanlarımda -ofis görevim de olduğu için orada çok çalışıyorum- evde ailemle zaman geçiririm. Kendimi çok yormam, spor yaparım. Evde yemekleri ben yaparım. Trabzonluyum, ama en iddialı olduğum Ege yemeği, kapama pilav. Eşim çok sever. Karadeniz’e özgü yemekleri de biliyorum. Kuymak, kara lahana, onları yapıp, kendim yiyorum. Marmarisli eşim, kara lahana dolması ve çorbasını sever, ama kuymağı sevdiremedik ona.”
Hemcinsimize yol açtık
Instagram’dan takipçilerime, “THY’nin kadın kaptan pilotlarına ne sormamı istersiniz?” dedim. Gelen sorulardan biri, erkek pilotların kadın meslektaşlarına bakışının nasıl olduğuydu... Bu soruya ikisinin verdiği yanıt, “Her türden pilot var”dı. Serpil Köstepen, “Bizler başlarda bunu yaşadık, 25-30 yıl geçti, artık hiçbir fark yok. Bizim mesleğin en güzel yanı o” dedi. Feriha Işık ise: “Biz ilk başlayanlar olarak duruşumuz, özenimiz, disiplinimiz ve çalışkanlığımız sayesinde hemcinslerimize yol açtığımızı düşünüyorum.”
Eşimle aynı işi yapmam avantaj
Evli, hatta anne olmak avantaj mı dezavantaj mı?
Bu soruya evli ve anne olan Serpil Köstepen’le Selin Sevimli’nin verdiği yanıtlar önemli. Çünkü ikisinin de eşi kendileri gibi THY’de kaptan pilot. Selin Sevimli, bu soruya, “Eşimle aynı işi yapıyor olmanın avantajını yaşıyorum. Çünkü her şeyi paylaşabiliyorum” diye, yanıt verdi. Serpil Köstepen ise: “Pilot olmak çocukluk hayalimdi, ama anne olmak hepsinin ötesinde... Çocuksuz bir hayat düşünemediğim için, bekar biri ne yapar, bilmiyorum. Pilot oldum, evlendim, çocuklarım doğdu.”
İki hayalimi de gerçekleştirdim
Sizin pilot olma sevdanız nasıl başladı ve neler yaşadınız?
“Bu gruptan bu işe en geç girenim. Onlar üniversitede pilotaj okudu, ben 30 yaşımda THY’nin pilotluk akademisine girdim. O yaşıma kadar üniversitedeydim, yüksek lisans ve doktora yaptım. Doktorayı bitirdikten sonra pilotluk için şansımı denemek istedim. Sınavlara girdim, başardım ve sonrasında bu hayalime devam ettim. İki hayalimi de gerçekleştirmiş oldum.”