Kararname rekoru kırdı...
ABD’nin 46. Başkanı Joe Biden’ın bugün Beyaz Saray’daki 6. günü. Geçen haftaki yemin törenini 39.7 milyon kişinin izlediği açıklanırken, bu rakam, Başkan Donald Trump’ın 4 yıl önceki yemin törenine göre 1 milyon kişi daha fazla. Ben de, Başkan Biden’ın 20 Ocak’ta mütevazı bir şekilde Beyaz Saray’a girdiği sahneleri yerinden, canlı olarak seyretmenin ayrıcalığını yaşadım. O gün Biden’ın ekibindekilerin heyecanı ve bahçede askeri tören için düzenlenen provaları da yakından tanık oldum. Önemli deneyimlerden biriydi diyebilirim...
Bununla birlikte Başkan Biden, ilk üç gününde 30 kararnameye imza atarak bir rekor kırdı. Bu kararnameler arasında Kovid-19 ile mücadele, ekonomik reformlar gibi birçok konu var. Önceki başkanların ilk haftalarındaki performanslarına baktığımda, Donald Trump 4, Barack Obama 8, George W. Bush 2, Bill Clinton 2 kararname imzalamış. Biden, bugün ticaret (Amerikan ürünü al), yarın adalet, Çarşamba günü iklim, Perşembe sağlık ve Cuma günü de göçmenlere ilişkin yeni kararnameler imzalayıp, açıklamalarda bulunacak. Her ne kadar Biden yönetimi, iç gündemle uğraşıyor gibi görünse de, bir hafta içinde dış politikayla ilgili bazı açıklamalarda ve hamlelerde de bulundu. İşte onlar:
- Kanada: Keystone XL isimli petrol boru hattı projesi iptal edildi.
- Rusya: Rus muhalif lider Aleksey Navalni’nin tutuklanması ve protestolarda gösterilen şiddete karşı kınama. Ayrıca Joe Biden’ın, Rusya’ya, süresi Şubat’ta bitecek “Yeni Stratejik Silahları Azaltma Antlaşması”nı (New START) 5 yıl daha uzatma teklifinde bulunacağı bilgisi de ortaya çıktı ve Beyaz Saray’dan teyit niteliğinde demeçler geldi.
- Paris İklim Anlaşması: Biden, Trump döneminde çıkılan İklim Anlaşması’na geri dönüldüğünü açıkladı. İklim Elçisi John Kerry, bugün Hollanda’daki programda bu konuda konuşacak.
- Dünya Sağlık Örgütü: Üyeliğe geri dönüldü.
- Irak: Bağdat’ta ABD Büyükelçiliği’ne 4 km uzaklıktaki bombalı saldırı kınandı.
- Libya: Fransa, İtalya, Almanya ve İngiltere’yle ortak açıklama yapan ABD, Libya’da genel seçimlerin 24 Aralık’ta yapılma kararını memnuniyetle karşıladı ve dış aktörlerin bu ülkenin iç işlerine karışmaması istendi.
- Hong Kong/Tayvan: ABD Dışişleri Sözcüsü, Çin’in askeri ve siyasi müdahalelerinden dolayı kınama yayınladı.
- Müslüman ülkelerin giriş yasağı: Eski Başkan Trump’ın İran, Irak, Libya, Somali, Sudan, Suriye ve Yemen vatandaşlarının ABD’ye girişlerini yasaklayan kararnamesi iptal edildi.
- PCR testi zorunluluğu: ABD’ye gelen yolcuların 72 saat önceden PCR testi yaptırma ve karantina zorunluluğu getirdi.
ANKARA İLE DİYALOG NE ZAMAN?
Başkan Joe Biden, dünya liderleriyle de temaslara başladı. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile telefon görüşmesi yaptı. Johnson ile görüşmesine ilişkin açıklamada Rusya, Çin ve İran konularının de ele alındığının vurgulanması, ABD’nin hangi ülkelere karşı öncelik vereceğini net şekilde gösteriyor.
Aynı şekilde Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da, ilk haftasında İngiltere, Fransa, Almanya, Japonya, İsrail ve Afganistan’daki mevkiidaşlarıyla telefon görüşmesi yaptı. Savunma Bakanı Lloyd Austin ise, NATO Genel Sekreteri’nin yanı sıra İngiltere, Japonya ve Güney Kore’deki mevkiidaşlarıyla görüştü. Başkan Biden’ın yakın zamanda bir yurtdışı gezisine çıkmasının imkansız olduğu belirtilirken, tahminim, ilk yurtdışı seyahatini Kanada ya da Avrupa ülkelerinden birine yapacağı yönünde. Başkan Trump, ilk yurtdışı gezisini Suudi Arabistan’a yapmış, ardından da İsrail’e gitmişti. Barack Obama ise ilk yurtdışı gezisini Kanada ve daha sonra İngiltere’ye yapmıştı.
Bu hafta içinde Başkan’ın AB ve NATO’ya üye ülkelerin liderleriyle temasları sürecek. Türkiye konusunda net bir açıklama yok. Antony Blinken’ın Senato’da Dışişleri Bakanı olarak onaylanması, bugün ya da Salı günü gerçekleşecek. O nedenle Dışişleri Bakanı, henüz resmi görüşmelerine başlayamadı. Ancak Başkan Biden ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve ABD Savunma Bakanı’nın bu hafta olmasa bile Şubat ayı içinde görüşmesi bekleniyor. Aynı şekilde, göreve hızlı başlayan Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın da, yakın zamanda bir telefon görüşmesi yapabileceği belirtiliyor. Ancak şunu da belirtmek gerek; Türkiye-ABD arasında telefon temasları gerçekleşse de Biden yönetimi içinde Ankara’ya ilişkin çok da olumlu bir hava yok. O yüzden, öncelikli olarak güven sorununun tamiri şart!
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Biden ile görüşmesi sırasında çekilen fotoğrafını Twitter’dan paylaştı.
SOKAKLARDAKİ GERGİNLİK BİTMİYOR!
Yeni Başkan Joe Biden, yemin törenindeki konuşmasında “Amerika test edildi ve biz daha güçlü çıktık!” dese de, Washington eyaletinin Seattle kentinde büyük olaylar yaşanmaya devam ediyor. Ana akım medya bu olaylara pek değinmese de, Seattle’daki “Antifa” grubu üyelerinin gösterileri dikkat çekici. Nitekim hafta sonu gösteriler nedeniyle birçok iş yeri zarar görürken, polis yetersiz kaldı. 30 Mayıs’tan bu yana kentte 100’ün üzerinde işletmenin büyük zarar gördüğü, bunun faturasının milyonlarca doları bulduğu belirtiliyor.
Seattle ve Portland kentlerindeki huzursuzluğun, Başkan Biden’ın “Birleştirici olacağım” açıklanmasına rağmen sürmesi, endişe verici. O nedenle ABD içinde kutuplaşma ve protestoların bu yıl da devam etmesi bekleniyor. Biden yönetiminin, Ulusal Güvenlik Konseyi’nde ülke içindeki terörü takip için bir ekip kuracağı belirtiliyor.
PENTAGON’A TÜRK AVUKAT
Geçtiğimiz hafta ABD Savunma Bakanlığı’nda Hukuk Baş Müşavir Yardımcılığı’na Özge Güzelsu getirildi. Güzelsu, Biden yönetiminde görev alan ikinci Türk. Harvard mezunu ve Stanford Üniversitesi’nde doktora yapmış Güzelsu, daha önce de Senato Askeri Hizmetler Komitesi’nde çalışıyordu. California Bölge Mahkemesi’nde ve daha sonra özel bir şirkette avukatlık yapan Güzelsu, görevine resmen başladı. Aynı şekilde bugün Hazine Bakanlığı onaylanan Janet Yellen’nin Özel Kalem Müdürü de Türk asıllı Didem Nişancı. Başarılı iki Türk kadınının, önemli yerlere gelmesi hem Türkiye hem de gençlere örnek olması açısından birer başarı hikayesi.
Bunun dışında, Türkiye’yi yakından tanıyan ve önceden görüştüğümüz eski Kongre üyelerinden Max Rose, Savunma Bakanı Lloyd Austin’in başdanışmanlığına, önceden programlarımıza konuk ettiğimiz Molly Montgomery Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya’dan sorumlu müsteşar yardımcılığına, Amanda Sloat ise Ulusal Güvenlik Konseyi Avrupa Direktörlüğü’ne getirildi.
ABD’DE GÖZDEN KAÇANLAR:
- Başkentte 200’e yakın Ulusal Muhafız, Kovid-19’a yakalandı,
- Ülkede Kovid-19 kaynaklı toplam can kaybının 500 bini bulması bekleniyor,
- Türkiye ile ABD arasında kültürel mirasın korunmasına yönelik işbirliği anlaşması imzalandı,
- Senatör Bernie Sanders’ın olay yaratan örgülü eldivenleri, Vermont’ta bir öğretmen tarafından yapılmış,
- Hayatını kaybeden CNN’in ünlü TV sunucusu Larry King, iki ay önce Dr. Mehmet Öz ile röportaj yapmış,
- ABD Kongresi’nde Türk Dostluk Grubu üye sayısı 86’ya çıktı.
