Moskova'ya, Türk inÅŸaatçı damgası

       ÖNÜMDE duran bir davetiye. ODTÜ mezunları toplantısı için. Toplantının tarihi 29 Mayıs 1998, Cuma. Toplantı yeri, Baytur Hastanesi şantiyesi. Zamanı, 19.30. Program, kokteyl ve açık büfe.
       "Ne var, bunda?" diyeceksiniz. Olan şu: Toplantının adresi Ulitsa 4. Tverskaya Yamskaya No. 18. Araçla gelecekler için bir de uyarı: Her gün saat 20'den itibaren Tverskaya caddesinde Mayakovskaya - Belaruskaya arası trafiğe kapatılmaktadır.
     ÂBu toplantı Moskova'da yapılıyor. Böyle bir toplantıyı dolduracak sayıda ODTÃœ mezunu, artık Rusya baÅŸkentinde var. Çünkü Moskova'yı Türk inÅŸaat ÅŸirketleri donatıyorlar. Åžehrin bitmiÅŸ ve halen yükselen en güzel binaları onların imzasını taşıyor. Mühendis, mimar ve yüksek düzeyde teknik adamlarımızın yanında sadece Moskova'da bir hesaba göre 20, bir hesaba göre 40 bin Türk işçisi yaşıyor. Bunlar, ÅŸirketlerinin kendileri için kurdukları özel barınım yerlerinde. Türk yemekleri, Türk adetleri, Türk zevki ve yaÅŸamı.. Åžirketler de, mantar gibi adeta yerden bitiyor. Bazıları büyüklerin bölünmesiyle oluÅŸuyor; kar tatlı olunca herkes kendi iÅŸini kurmaya hevesleniyor. Bazıları, duyup geliyor. Sayıları bile tam olarak bilinmiyor. Ä°yi de, bunun bir tehlikeli tarafı gözden kaçmıyor. "Türk ÅŸirketi" denilince Moskova'da kalite, çabukluk, doÄŸruluk, itina ve mükemmellik hatıra geliyor. Bu da, onlara karşı güveni doÄŸuruyor. Özellikle Moskova belediyesinde, resmi ismiyle Moskova Hükümetinde.. - Zira Moskova, Rusya Federasyonu içinde ayrı bir hükümet -. Yeniler bu düzeyi tutturabilecekler mi? Böyle bir durum, Libya'da da yaÅŸanmıştı. Oradaki çöküntüye de, bir ölçüde bu sebep olmuÅŸtu.
     ÂRusya'yı Türklere açan, baÅŸka bir çok alanda da "ilk" ve "1 numara" olmuÅŸ bulunan Åžarık Tara'nın Enkası. Enka Moskova'da Rus ve milletlerarası bütün müteahhid firmaların kralı. Mosenka, onun Moskova belediyesiyle kurduÄŸu ortaklık ve ÅŸehrin en güzel yerlerinde göze çarpan inÅŸaatları o yapıyor. BaÅŸkentin Belediye - yahut - hükümet baÅŸkanı Yuri Luzhkov IPI toplantısına gelerek bir konuÅŸma yaptı. Fizik olarak bizim eski pehlivan Mersinli Ahmet'e benziyor. Rusya'nın en kudretli adamlarından biri; Yeltsin çekilirse iki yıl sonraki BaÅŸkanlık seçiminin ÅŸanslı adamları arasında. Enka'ya ve Åžarık Tara'ya güveni tam; onlar da bunu bileklerinin hakkıyla saÄŸlamışlar.

       Grand - Hotel Marriott'un nefis barında Kir Royal'imizi içerken - Rusya'da artık her şeyin, parası bulunanlar için mevcut olduğunu söyledim ya.. Sanki Paris'te Ritz'in barındayız - belirtiyorlar ki burası Türk Erimtan şirketinin eseri. Erimtan Moskova'da yakında açılacak Waldorf - Astoria'nın da inşaatçısı. New York'taki meşhur otel buraya da geliyor. Bir yenilik yaratan süpermarket Ramstor ise bir Koç - Enka işbirliğinin eseri. Komünist dönemin GUM'u ile ne büyük fark!
     Â[Gene "Rus geldi aÅŸka, Rusun aÅŸkı baÅŸka"dan okuyalım: Lenin'in anıt - kabirinin tam karşısında Moskova'nın büyük maÄŸazası GUM var. GUM'da yok, yok. TraÅŸ takımından çocuk külotuna, elektrik malzemesinden havyara, votkadan maÅŸaya her ÅŸey bu muazzam bonmarÅŸede satılıyor. Ama tabii her ÅŸey gene kaba, zevksiz ve iÅŸporta malı.]
       Ramstor'da da her şey var, fakat her şeyin en kalitelisi. Şimdi bunun ikincisi açılıyor ve onu bir üçüncü izleyecek. Piyasa bunu kaldırıyor.
       Enka'nın müteahhitlik işlerinin dışında bir de "kendi mülkleri" bulunuyor. Bunlar Moskova'nın en şık ofis binaları. 216.700 m2 brüt espasta 134.505 m2 kullanılır alan. Düşünülmüş ki Rusya küreselleştiğinde dünyanın büyük firmaları koşup Moskova'ya gelecekler ve ofis arayacaklar. Ama, şanlarına layık ofisler. Halbuki Moskova'da bizim Mahmutpaşa hanları bile yok. Şimdi Türkiye bu gayrımenkullerden yılda tam 105 milyon dolar kira geliri elde ediyor. Nestle, Pfizer, Dresdner Bank, General Electric, Amerikan Ticaret Odası, Unilever kiracılardan sadece bir kaçı..
     ÂTürk firmalarının müteahhitlik hizmeti verdikleri binaların mimarları genelde Ruslar. Onların planlarına tam uymak lazım ve bunlar, özellikle ön cephede ve iç kısmın ayrıntılarında son derece ince iÅŸ gerektiriyor. Türkler iÅŸte bunun mütehassısı ve Moskova bu sayede Türk inÅŸaatçılar tarafından donatılıyor. Ä°nÅŸaat kontrolları Rusya'da rüşvetle yozlaÅŸtırılamayan belki de tek alan. Geçenlerde Luzhkov Rusya Federasyonu Parlamentosunun kabul ettiÄŸi bir kanunu Moskova'da uygulamayı reddetti; "Burada benim hükümetimin kanunları geçer" diye..
     ÂO sayede de Moskova pastel sarı, fıstiki, mavi, kırmızı ve pembe renkli binaları, yüzölçümü akıl almaz ölçüde parkları, yeÅŸil alanları, hiç bir ÅŸehirle geniÅŸlikte rekabet kaldırmaz prospeckt'leri - bulvarları - ile 21. yüzyıla bir açıdan Türklerin eliyle giriyor.
       * * *
       İşte, 30 yıl sonraki bir geziden derlenmiş izlenimler. 30 yıl sonra da, Rusçanın en tatlı üç kelimesini bol bol kullanarak dönüş yolunu tutuyoruz: Pajalsta - lütfen -, spasiba - teşekkür ederim - ve tabii bol bol Nazdrovya - şerefe -!

       Ramstor, Rusya'daki Migros. Fakat Migros adını Türkiye dışında kullanmak yasak olduğundan Koç'un ihracat şirketi Ram'ın ismi verilmiş. Ramstor'dan alışveriş şimdi Moskova'da bir ayrıcalık. Çok mal Türkiye'den geliyor.
       İşte Türk müteahhitlerinin Rusya'da şöhretini yapan yapı: Eski Parlamento, yeni Hükümet binası. Burası askeri ayaklanmada harap olmuştu. Enka onu, kontratın imzalanmasından 3 ay sonra tam zamanında, 10 saatlik iki vardiya ile çalışarak bu şekilde teslim etti. Başta Yeltsin, kimse gözüne inanamıyordu.
       Moskova'daki Grand - Hotel Marriott'tan şahane bir görünüş. Bu, Türk Erimtan firmasının eseri. Binaların dış cephelerini ve içteki güç ayrıntıları en iyi Türkler başarıyorlar. Onlara gösterilen rağbetin bir başka sebebi çabukluk, itina ve mükemmeliyet. Nedense Türkiye'nin içinde bulunmayan özellikler..