Lodos’un etkileri nelerdir?

10 Soru - 10 CevapLodos’un etkileri nelerdir?
İnsan sağlığını olumsuz şekilde etkileyen lodos, soba zehirlenmelerine de yol açıyor
Aslı Öktener

Meteoroloji Bölge Müdürü Saffet Sarı, Lodos rüzgarını, etkilerini, tehlikelerini ve alınması gereken önlemleri anlattı.

1 - Lodos nedir?
Lodos, bölgesel veya yöresel bir rüzgar adıdır. Bazı bölgelerde güneydoğulu, bazı bölgelerde güneyli rüzgarlara, Marmara Bölgesi’nde ise güneybatılı rüzgarlara Lodos deniliyor. Rüzgarların ana yönleri vardır. Güneydoğudan esene keşişleme, kuzeyden esene yıldız, güneybatıdan esene lodos, kuzeybatıdan esene karayel, kuzeydoğudan esene poyraz denir.

2 - Lodos sırasında hava nasıl olur?
Lodosta hava, oluşum biçimi, etkinliği ya da yerleşim biriminin konumuna göre değişkenlik gösterir. Güneyinde deniz olan yerleşim yerleriyle, kara olan yerleşim yerleri arasındaki etkinlik farklıdır. İstanbul gibi yurdun batı ve güneyindeki sahil kesiminde Lodos’un etkisi kışın ılık ve sıcak, yazın ise aşırı nemli olarak etki gösterir. Karadan alan Karadeniz bölgesinde Lodos, özellikle kış mevsimlerinde kuru ve sıcak olarak eser. Denizden ve karadan esmesi büyük nem farklılığı yaratır.

3 - Daha çok ne zaman olur?
Kuvveti bakımından kış mevsimine girişte ve kış mevsimi dahilinde daha sık gözükür. Yaz ve bahar aylarında da olur. Özellikle İstanbul sahilinde etkilidir.

4 - Lodos nelere yol açar?
"Lodos daha çok yıkar" diye bir şey olmasa da, tabiiki etkisi de vardır. Hava değişimi kişiyi hasta edebilir. Soba zehirlenmeleri ve deniz kazaları olabilir.

5 - Lodos beklentisine karşı bir uyarıda bulunuyor musunuz?
Lodos’un en şiddetli dönemi kuzeyden alınanıdır. Kuvvetli olursa uyarıda bulunuruz. Vatandaşlarımız Lodos’un olduğunu, havada ılıklık, aşırı nem ve yerlerin kurumamasıyla anlayabilirler

6 - İnsan sağlığı üzerindeki etkileri nelerdir?
Bitiminde nezle, grip olayları artar. Yazın güneyden esmesi aşırı sıcak yapar. İnsan sağlığı bozulur.

7 - Geçmişte büyük kazalara yol açtı mı?
Kuvvetli lodosla yolların bozulduğu görüldü. Kuzeyden esmesiyle Karadeniz’de çok gemi batmıştır. Karada sıkışma ve dönme zonu meydana getirmiştir.

8 - Alınması gereken önlemler nelerdir?
Sıcak esmesinden dolayı kışın aldatıcı bir etki yaratır. Yapılaşma ve mimari hesaplarda, çok esen rüzgarlar göz önüne alınmalıdır. Baca konumları çok önemlidir. Bacaların yönüne dikkat edilmelidir. Eğer evin içi dışarıya göre daha soğuksa, soba çekmez. Bu da zehirlenmelere yol açar. Vatandaşlara tavsiyem, o bölgenin hakim rüzgarı dikkate alınarak baca çekişlerini ayarlamalarıdır.

Bedenle ekoloji ilişkide Çapa Tıp Fakültesi Psikiyatri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sedat Özkan, Lodos’un insan sağlığına etkisini anlattı:

9 - Lodos’un insan sağlığına etkisi nedir?
İnsanın bedensel ve ruhsal sağlığı ile ekoloji arasında bir ilişki vardır. Hava sıcaklığı, nem oranı ve sis gibi dış dünyadaki olası ekolojik değişiklikler insanın fizyolojik ritmini etkiler. Organizmanın iç ritmi vardır. Uyku, hormonal, otonom sinir sistemi, dış çevrede olan ani, ısı, nem hava değişiklikleri organizmayı zorlar. Etkisi ile ritmimiz bozulur. Davranışlara dolaylı etkisi vardır. Bu tip ani değişikliklerde uyku ritmi bozulur. Bunun yanında öfke hüzün, sinirlilik ve coşku dengesi bozulur. Kişi daha gergin daha sıkıntılı olur.

10 - Bu dönemlerde neler önerirsiniz?
Bilinçli olunmalı. Yaşam düzeninde aşırılıklara kaçılmamalı. Uyku düzeni, alkol tüketimine dikkat etmek gerekiyor. Siesta gibi uygulamalar sakıncalı. İnsanların toplumsal ve bireysel yaşamının aksaması doğru değildir. Ayrıca mevsim dönüşümü de önemlidir. Nisan ve Eylül aylarında manik depresif, depresyon gibi ruhsal kökenli hastalıklarda tırmanma, toplumda suç oranında artma, genel bir huzurluksuz olur.



ENTELLEKTÜEL BAKIŞ