Başarı puanında kriz

ÖSYM'nin, fen ve Anadolu liselerinden kaçışı önlemek amacıyla 1999 yılında uygulamaya koyacağı ortaöğretim başarı puanı hesaplama yöntemi, "eğitimde fırsat eşitliği" ilkesini, ÖSYS başarısı çok yüksek olan fen ve Anadolu lisesi öğrencileri lehine bozacak. ÖSYM yeni hesaplama yöntemini "önerilerin en iyisi" olarak tanıtırken, yeni modelin tanıtıldığı raporda, "sistemin uygulamaya konulmaması" önerildi. Raporda, yeni hesaplama yönteminin fen ve Anadolu lisesi öğrencilerine ayrıcalık sağlayacağı vurgulanırken, "Bu uygulama genel liselerimiz ile meslek lisesi öğrencilerimizin önemli ölçüde aleyhlerinde olacak bir durum yaratacak, bu durumu da savunmak mümkün olmayacaktır" denildi.
ÖSYM, fen ve Anadolu lisesi öğrencilerinin son sınıfta, ortaöğretim başarısı düşük okullara nakil yaptırmalarının önlenmesi amacıyla ortaöğretim başarı puanı(OBP) hesaplama yönteminin değiştirilmesine ilişkin bir rapor hazırladı.
Hesaplama yöntemine ilişkin bir kaç öneri getirilirken, uygulama için ortaöğretim başarı puanının, okulların ÖSS başarılarına göre belirlenmesi alternatifi "önerilerin en iyisi" olarak seçilerek, YÖK'e iletildi ve kabul edildi. Uyugalamaya 1999 yılında konulacak olan yeni sisteme göre, bütün öğrencilerin ortaöğretim başarı puanları biraz yükselecek ve okullarının en iyisi olan öğrencilere 80 puan verilecek. Ancak puan artışı fen ve Anadolu liselerinde, genel ve mesleki liselere göre daha da fazla olacak artacak.
Yeni sistem uygulanmasın
ÖSYM, yeni hesaplama yöntemi konusunda kendi kendisiyle çelişti. Ortaöğretim başarı puanı hesaplama yöntemlerine ilişkin önerilerin yer aldığı raporda, ÖSS başarısına dayalı ortaöğretim başarı puanı hesaplama yönteminin uygulamaya konulmaması önerildi. Yeni yöntemin fen ve Anadolu liseleri ile genel ve meslek liseleri arasındaki uçurumu daha da artıracağı vurgulanan raporda, şu görüşler yer aldı:
"İlk bakışta, fen liselerinden diğer okullara nakilleri durdurmaya yönelik önemli bir önlem olarak görünse de, bu yöntemin uygulamaya konması önerilmemektidir. Bunun nedeni, bu yöntemde ÖSS puan ortalaması yüksek okulların öğrencilerinin ÖYS puanlarına şimdiki uygulamanın dışında önemli ölçüde OÖPB eklemesi yapılırken, ÖSS puan ortalaması Türkiye ortalamasına yakın olan okullardaki öğrencilerin ÖYS puanlarına, şimdiki uygulamanın dışında hemen hemen hiç bir ekleme yapılmamaktadır. Örneğin bu yöntemde, Ankara Fen Lisesi öğrencilerinden her birinin ÖYS puanına, şimdiki uygulama dışında ek olarak 24.374, TED Koleji öğrencilerinin her birinin ÖYS puanlarına 12.24 puan katılırken, Ankara Bahçelievler Deneme Lisesi öğrencilerinin ÖYS puanlarına 4.247, Çankaya Lisesi öğrencilerinin ÖYS puanlarına ise sadece 1.322 puan katılmaktadır. Bu uygulama, genel liselerimiz ile meslek lisesi öğrencilerimizin önemli ölçüde aleyhlerine olacak bir durum yaratacak, bu durumu da savunmak mümkün olmayacaktır. Ankara Fen Lisesi'nde 150 civarında puan alan bir öğrenciye, fen lisesinde okuduğu için 24.374, Çankaya Lisesi'nde aynı başarıyı gösterenler için ise 1.322 OBP eklenmesi haklı bir uygulama olarak görülmemektedir.
Yükseköğretime girişte sadece fen liseleri, özel liseler ile büyükşehirlerdeki Anadolu liseleri öğrencilerinin yararına olacak bu uygulamanın kamuoyunun tepkilerine neden olacağı düşünülmektedir".
Başarıları yüksek
ÖSYM'nin yeni OBP hesaplama yöntemi ile ek puan desteği sağlayacağı fen ve Anadolu liselerinin, önceki uygulamada da üniversiteye girişte en başarılı kurumlar olduğu belirlendi. ÖSYM'nin 1996 ÖSYS sonuçlarına göre, fen liselerinin ÖSS başarısı yüzde 99.9 olarak gerçekleşti. Fen liselerinde ÖSS'ye katılan bin 47 öğrenciden, bin 46'sı sınavda başarılı oldu. ÖYS aşamasında da fen liseleri birinciliği kaptırmadı. Fen liselerinin ÖYS başarısı da yüzde 74.2 olarak gerçekleşti.
ÖSYM, yeni uygulamada direnmesi durumunda fen ve Anadolu lisesi öğrencilerinin dışında, lise ve meslek liselerinin düşük durumda olan ÖSYS başarıları daha da düşebilecek. Ortaöğretim kurumlarının ÖSYS başarıları şöyle:
Fen liseleri-yüzde 74.2, özel fen liseleri-yüzde 64.92,
Özel Anadolu liseleri-yüzde 59, Anadolu liseleri yüzde 55.88,
Özel liseler-yüzde 42.17, genel liseler-yüzde 14.40,
Çok programlı liseler-yüzde 10.02, Anadolu öğretmen liseleri-yüzde 52.71, imam hatip liseleri-yüzde 11.94, Anadolu imam hatip lisesi-yüzde 38.31.