İtinayla erişim engellenir!

Canan Bozkurt/Güncel Hukuk Dergisi

İnternetteki yayınları zararlı içerik ya da faydalı bilgi diye sıfatlandırmak, bardağa dolu ya da boş bakmaktan farksız. Ancak, özellikle internetteki çocuk istismarını önlemek için çıkarılan 5651 Sayılı İnternet Yoluyla İşlenen Suçlar Hakkında Kanunla “sorgusuz sualsiz erişim engelleme yetkisi” yasakçı bir anlayışla her fırsatta uygulanıyor. Video paylaşım siteleri, internet blogları, haberleşme sağlayıcıları gibi sayısız türde ve içeriğe sahip sitelerde geçen bir ifade, yorganı tümden yakmaya yetiyor. Çünkü sadece karara neden olan zararlı içeriğin engellenmesi yerine, sitenin tamamına erişimin engellenmesi yolu seçiliyor. Üstelik bilgi paylaşımı, internet üzerinden reklam ya da ticaret yapanlar düşünüldüğünde çok kişi mağdur ediliyor. Birbiri ardına getirilen yasaklamalar sadece bilgiye erişimi değil ifade özgürlüğünü de engellemekte.
Dahası mahkemelerin internete vurduğu her mühürde “yakında Google da engellenir” tepkileri bile gerçek oldu.

Youtube

Dünyanın dört bir yanından kayıtlı kullanıcıları olan, her gün 100 milyon ziyaretçinin uğradığı video paylaşım sitesi YouTube, gerek Türkiye’de gerek diğer ülkelerde erişim yasağıyla sık sık karşılaşıyor. Türkiye’de siteye erişimi engelleyen 6 karar verildi; 3 kez fiili olarak erişim engellendi. Sitenin alan adına ve IP numarasına erişime yönelik yapılan yasaklamalar, engellemeye konu görüntülerin siteden çıkarılmasının ardından kaldırıldı.
En son 13 Mart 2008’de Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi, Atatürk’e hakaret içeren videoların yer alması nedeniyle siteye erişimi engelledi. Site 2 hafta sonra, 27 Mart’ta yeniden erişime açıldı.

2005’te kurulan ve 2006 sonlarına doğru Türkiye’de gitgide popülerleşen YouTube, Türkiye’nin yanı sıra Brezilya, İran, Fas, Suudi Arabistan, Suriye, Tayland ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde de yasaklara takıldı.

Google

Google’ın haberleşme sağlayıcılarından biri olan groups.google.com sitesine erişim Silivri 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 14 Mart 2008 ve 2008/15 numaralı kararı gereği engellendi. Erişim yasağı, Türk Telekom altyapısı üzerinden internete bağlanan ve Türk Telekom DNS’lerini kullananlar için geçerli.

Wordpress:

WordPress.com platformuna erişim, Fatih 2.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin aldığı 2007/195 numaralı kararıyla engellendi. Üye kullanıcıların internet günlüğü tuttuğu sitede, Adnan Oktar’ın, hakkında hakaret içeren ifadeler bulunduğu iddiasıyla yaptığı suç duyurusu üzerine yayın kapatıldı. 7 ay boyunca uygulanan yasak 9 Nisan 2008’de kaldırıldı.

Indymedia

Bağımsız Basın Merkezi olarak yayın yapan Indymedia-İstanbul’un erişim yasağı Askeri Mahkeme’den geldi. Genelkurmay Başkanlığı Askeri Mahkemesi 21/03/2008 tarih ve 2008/418-171 numaralı kararla erişimi engellenen siteye Türk Telekom DNS kullanıcıları erişim sağlayamıyor. Siteye, DNS ayarları değiştirilerek ve İstanbul.bbm.indymedia.org adresi üzerinden girmek mümkün.

Geocities

Tüm dünyadan kullanıcılarının kişisel web sitelerini kurabildiği geocities.com da 5651’den nasibini alan bir site. Geocities’in erişimi, Ankara 9. Sulh Ceza Mahkemesi’nın 04/02/2008 tarih ve 2008/140 nolu kararıyla, telekomünikasyon iletişim başkanlığı tarafından 18 Şubat 2008’de engellendi. Kararın gerekçesi bildirilmediği gibi siteye girmek isteyen kullanıcılar mahkeme kararı yerine "404 hata bildirimi”yle karşılaştı; yani çoğu kişi bunun bir yasaklama değil de bağlantı kaynaklı bir sorun olduğunu düşündü. Erişim yasağı hala sürüyor.

Alibaba

Alibaba.com üç milyondan fazla kayıtlı kullanıcıya sahip, şirketler arası ithalat-ihracat için aracılık yapan Çin kaynaklı bir portal. İnternet üzerinden en geniş çaplı dünyanın en büyük e-ticaret sitesi alibaba.com, iki Türk şirketinin arasındaki davada zararlı çıkan oldu. Şirketinden biri, kendi patentli ve tescilli ürün görsellerinin diğer firmanın web sitesinde ve alibaba.com’daki sayfasında izinsiz yayınlanması üzerine dava açtı. Mahkeme “2003-125 tescil numaralı ürünlere ait resimlerin yayınlanmasının engellenmesini, bu mümkün değilse sitenin durdurulmasına ilişkin nöbetçi icra müdürlüğüne yetki verilmesine” karar verdi ve 28 Şubat 2008 günü siteye girmeye çalışanlar “T.C. İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2006/353 Esas No’lu kararı gereği bu siteye erişim engellenmiştir” yazısı ile karşılaştılar.
Türk firmalarını ihracata teşvik etmek için yıllık üyelik bedelinin yüzde 50’si Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından karşılanan sitenin erişimi 5651’le değil de Fikri ve Sinai Haklar kapsamında engellenmiş oldu.