2000 yılında Sydney’de yapılan Paralimpik Oyunları’nda, İspanya zeka engelliler basketbol takımı altın madalyayı kazandı. Yaklaşık 6 ay sonra Madrid’de bir notere başvuran, İspanya Engelliler Basketbol Milli Takımı kaptanı vicdan azabı çektiğini, kendisinin zeka engelli olmadığını ve takımın diğer 9 oyuncusunun da hiçbir engeli bulunmadığını, İspanya devleti tarafından Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları’nda verilen ödülleri kazanabilmek için federasyonun bu yola başvurduğunu itiraf etti. Bunun üzere Uluslararası Paralimpik Komitesi zeka engelli sporcuların müsabakalarını Paralimpik Oyunları programından çıkardı. 2004 Atina ve 2008 Pekin oyunlarında zeka engelli sporcular maalesef yer alamadılar.
Zeka engelli sporcuların uğraşıları genelde ikiye ayrılıyor. Birincisi Özel Olimpiyatlar denilen ve daha çok rehabilitasyona yönelik spor çalışmaları, diğeri ise (İNAS) Uluslararası Zeka Engelliler Spor Federasyonu tarafından IQ’su 70 ve üzeri olan elit sporcuları arasında yapılan yarışmalar. Paralimpikde konu olan yarışmalar da ikinci gruba giriyorlar.
Ülkemizde ise, geleneksel olarak zamanında Engelliler Spor Federasyonu ve daha sonra Zeka Engelliler Spor Federasyonu Özel Olimpiyatlar’a ağırlık veriyor.
Geçtiğimiz haftalarda Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da yapılan Uluslararası Paralimpik Komitesi genel kurulunda 63 evet oyuna karşılık 62 hayır oyu ile 2012 Londra Paralimpik Oyunları’nda zeka engelli sporcuların yeniden yarışmalara katılmalarına karar verildi. Bu kararın verilmesinde 2012 oyunlarına ev sahibi yapacak İngiltere’nin çok kapsamlı bir kulis çalışması yaparak bu sonuca ulaştığı anlaşılıyor. Ancak buna rağmen sadece 1 oy farkı ile alınan bu karar daha uzun süre tartışılacağa benziyor.
En büyük sorun
Zeka engelli sporcuların müsabakalarındaki en büyük sorun ise, onların klasifikasyonlarının tespiti. Bu konu maalesef dünyanın her tarafında olumsuz uygulamalara açık. Bu konudaki çalışmaların da önümüzdeki aylarda tamamlanacağı yine gelen haberler arasında. Ülkemiz açısından kalan 2,5 yıllık bir sürede Özel Sporcular Spor Federasyonu’na Paralimpik Oyunlarına bu sporcularımızın da mümkün olduğu kadar fazla sayıda katılmalarını sağlamak için büyük bir çaba göstermeleri gerektiği de bir gerçek.