Kulübeyi yerli ve milli yapanlar!

Türk futbolu emekleme çağını atlatıp, cumhuriyetle birlikte aynen ülkemiz gibi büyüyüp serpilirken teknik direktörlük görevini üstlenenler Türklerdi. Ancak futbolda rekabet öne çıkıp kaynaklar geliştiğinde futbolda daha ileri ülkelerden hoca ithalatı başladı ve günümüze kadar sürdü.

Bu sırada Türk Futbolu da tırtılın kelebeğe dönüşmesi gibi kendi teknik direktörlerini geliştirdi hatta en büyük uluslararası başarılarına onlarla ulaştı. Elbette bugün genç yerli teknik direktörlerimizin çok başarılı olanları var ama onlara bu yolu açan üç isim tarihe geçti:

FATİH TERİM

Cumhuriyet dönemimizde futbolumuz yabancı hocalara muhtaç olmaktan kurtulup öz kaynakları ile gelişmeye başlamışsa başrol Fatih Terim’indir. Terim’in “İmparator” lakabı futbol tarihimizdeki başarıların özetidir aynı zamanda.

Fatih Hoca futbolculuğu döneminde Ceyhanspor, Adana Demirspor ve Galatasaray'da oynadı. 11 yıl formasını giydiği Galatasaray'da futbolcu olarak 1974-1975 ve 1978-1979 sezonlarında Başbakanlık Kupası'nı, 1975-1976, 1981-1982 ve 1984-1985 sezonlarında Türkiye Kupası'nı, 1982-1983 sezonunda ise Türkiye Süper Kupası'nı kazandı. 1985 yılında Galatasaray'da futbolu bıraktı.

Teknik direktörlüğe Ankaragücü'nde başladı. Daha sonra Göztepe'nin başına geçen Fatih Terim, bir süre sonra eş zamanlı olarak Türkiye U-21'i de çalıştırmaya başladı. Daha sonra Göztepe'den istifa etti. Türkiye'yi ve Galatasaray'ı bir kez çalıştırdıktan sonra İtalya'ya giden Terim, Fiorentina ve Milan'da görev yaptı. Yaklaşık 1 yıl süren İtalya macerasının ardından Türkiye'ye döndü. İtalyan taraftarlarca "Grande Terim" olarak anılır. Sırasıyla 2 kez daha Galatasaray ve Türkiye'yi çalıştıran Fatih Terim, 21 Aralık 2017'de Galatasaray'daki 4. dönemine başladı. 10 Ocak 2022 tarihinde Galatasaray'daki 4. dönemi sona erdi.

Teknik direktör olarak Galatasaray ile 8 Süper Lig, 3 Türkiye Kupası, 5 Türkiye Süper Kupası ve 1 UEFA Kupası şampiyonluğu kazandı. Oyuncu olarak ise 3 Türkiye Kupası ve 1 Türkiye Süper Kupası kaldırdı. Terim ayrıca İtalya devleti tarafından verilen "Commendatore" nişanına sahiptir.

MUSTAFA DENİZLİ

Mustafa Denizli’ye 18 yıl oynadığı Altay’da “Büyük Mustafa” denilmesi, takıma bir Mustafa’nın daha gelmesi yüzündendi ama gerek futbolda gerekse teknik direktörlük yaşamında “Büyük” lakabının hakkını sonuna kadar verdi.

1987 yılından itibaren teknik direktör olarak görev yapmakta olan Denizli, Süper Lig'de Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş ile şampiyonluk yaşayan tek teknik direktördür.

1949 yılında Çeşme, İzmir'de doğdu. İzmir'de Altay kulübünde 1965 yılında profesyonel olup 18 sene futbolculuk yapmıştır. Süper Lig'in gelmiş geçmiş en iyi sol ayaklı futbolcularından birisiydi.

Denizli'nin ilklerini şöyle sıralayabiliriz:

- Bir Türk takımı ile Şampiyon Kulüpler Kupası'nda yarı finale çıkan ilk ve tek teknik direktör.

- Fenerbahçe'yi şampiyon yapan ilk Türk teknik direktör.

- Beşiktaş'a Türkiye Kupası'nı ve şampiyonluğu kazandıran ilk Türk teknik direktör.

- Üç büyük takım olan; Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray'da şampiyonluk yaşayan tek teknik direktördür.

- A Milli Takım'ı uluslararası bir turnuvada çeyrek finale çıkaran ilk teknik direktör.

ŞENOL GÜNEŞ

Sahadaki Öğretmendir Şenol Güneş. Hem de kelimenin tam anlamıyla. Bir zamanlar köy öğretmenliği de yapan gelmiş geçmiş en büyük kalecilerden olan Şenol Hoca Cumhuriyet Futbolunu sırtlayan üçlü sacayağının biridir.

Futbolculuğa Erdoğduspor'da başladıktan sonra, yaklaşık 15 yıl Trabzonspor'da kalecilik yaptı. 1974 yılında 2. Lig şampiyonu olarak Trabzonspor'u ilk kez 1. Lig'e çıkaran takımda yer aldı. Trabzonspor'da 1975-1984 arasında altı şampiyonluk yaşadı. 1987'de futbolu bıraktı.

1978-79 sezonunda 1110 dakika gol yemeyen Şenol Güneş, Türkiye rekoru kırdı, dünyada ise 17. oldu. Aynı sezon sadece 6 gol yiyen Güneş, Süper Lig tarihinde bir sezonda en az gol yiyen kaleci unvanını taşımaktadır. Güneş'ın bu rekorları Türkiye'de hala kırılamadı.

16 Ağustos 2000 tarihinde Türkiye millî futbol takımının başına getirildi.. Grup ikincisi olarak play-off'lara kalan Türkiye, Avusturya'yı 1-0 ve 5-0'lık galibiyetlerle geçerek, 48 yıl aradan sonra ilk kez bir FIFA Dünya Kupası'na katılmaya hak kazandı.

Japonya ve Güney Kore'de düzenlenen turnuvada sadece dünya şampiyonu olan Brezilya'ya iki kez yenilen Türkiye, tarihinin en iyi derecesi olan dünya üçüncülüğünü kazandı.

Güneş, UEFA’nın resmî internet sitesinde düzenlenen ankette 2002 yılının en iyi teknik adamı seçildi. 2003'ün Haziran ayında Fransa’da yapılan 2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası’nda da Türkiye'yi üçüncülüğe taşıdı. Türkiye, 2004 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde de sadece bir kez (grubunun birincisi olan İngiltere'ye) yenilerek, İngiltere'nin bir puan arkasında grup ikincisi oldu. Play-off'larda pek şans verilmeyen Letonya ile eşleşen Türkiye, sürpriz bir şekilde rakibine elendi. Güneş, bu mağlubiyetin ardından 6 Mart 2004'te görevinden ayrıldı.

Güneş, millî takım performansı ile UEFA Yılın Takımına teknik direktör olarak seçilen ilk Türk ve dünya klasmanında millî takımı en yüksek sıralamasına (7. sıra) ulaştıran isim olarak Türk futbol tarihine geçti.

Güney Kore'deki FIFA Dünya Kupası performansı ile tanınan Güneş, 8 Aralık 2006'da bu ülke takımlarından FC Seoul'da kariyerine devam etti.

REKORLARIN ADAMI GÜNEŞ

Futbolcu olarak başarıları:

- Türk futbol tarihinde Süper Lig'de en uzun süre gol yememe rekoru. REKOR (1.112 dk) 1979.

- Süper Lig tarihinde bir sezonda en az gol yiyen kaleci REKOR (6 gol) 1979

- Milliyet Spor Ödülleri Türkiye'de Yılın Sporcusu (2): 1979, 1980

- Milliyet Spor Ödülleri Türkiye'de Yılın Futbolcusu (1): 1979

TEKNİK DİREKTÖRLÜK BAŞARILARI

- Milliyet Spor Ödülleri Yılın Teknik Direktörü (2): 1994, 2016

- Zaman Spor Ödülleri Türkiye'de Yılın Teknik Direktörü (1): 2002

- UEFA Dünyada Yılın Teknik Direktörü (1): 2002

- TGC YTeknik Adamı 2002

- Türkiye Cumhuriyeti Devlet Üstün Hizmet Madalyası 2002

- IFFHS Dünyada 21. Yüzyılın en iyi Teknik Direktörleri 51. sıra

- Tüm zamanlarda Türk Futbol tarihinde Avrupa kupalarında bir Türk takımı başında 20 galibiyete ulaşan 2. teknik direktör. (Rekor Galatasaray'ın başında 37 Avrupa galibiyeti ile Fatih Terim'e ait.)

- Millî Takım tarihinde Dünya Klasmanında 7. sıraya oturtan tek teknik direktör. REKOR

- Millî Takım tarihinde FIFA Dünya Kupası üçüncülüğü REKOR (2002 FIFA Dünya Kupası)

- Millî Takım tarihinde FIFA Konfederasyonlar Kupası üçüncülüğü REKOR (2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası)

- Millî Takım tarihinde en çok FIFA Dünya Kupası'na katılan teknik direktör REKOR (1 Kez) (Sandro Puppo ile birlikte)

- Millî Takım tarihinde en çok FIFA Dünya Kupası maçına çıkan teknik direktör REKOR (7 Maç)

- Millî Takım tarihinde en çok FIFA Dünya Kupası galibiyeti alan teknik direktör REKOR (4 Maç)

- Millî Takım tarihinde FIFA Dünya Kupası elemelerine tarihindeki en iyi başlangıç REKOR (2 Maçta 2 Galibiyet) (2022 FIFA Dünya Kupası elemeleri Türkiye 4-2 Hollanda, Norveç 0-3 Türkiye.

- Millî Takım tarihinde FIFA Dünya Kupası elemelerine tarihindeki en gollü başlangıcı REKOR (2 Maçta 7 gol) (2022 FIFA Dünya Kupası elemeleri Türkiye 4-2 Hollanda, Norveç 0-3 Türkiye.

SÜPER LİG REKORLARI

- Süper Lig tarihinde en çok galip gelen teknik direktör REKOR (268 galibiyet).

-Süper Lig tarihinde en çok puan alan teknik direktör REKOR (Bir galibiyeti iki puanlı sistemle olmak üzere 919 puan topladı. Maç başına puan ortalaması 1.83 oldu).

- Süper Lig tarihinde en fazla takımı mağlup eden teknik direktör REKOR (51 Takım)