Yeni yönetim nasıl işleyecek?

Yeminle birlikte parlamenter sistem ve Başbakanlık tarihe karışacak. Yemine kadar ise hükümet seçimden önce Meclis’ten aldığı yetkiyi kullanarak çıkaracağı kararnamelerle, mevzuatta temizlik yapacak. Yeni sistem, YSK’nın kesin sonuçları açıklamasının ardından en az 7, en çok 12 gün sonra Meclis’in kapılarını açmasıyla uygulanmaya başlanacak. Cumhurbaşkanının yemin etmesiyle birlikte 16 Nisan’daki anayasa değişikliği tümüyle yürürlüğe girecek. Böylece, cumhurbaşkanı kararnamesiyle yürütme dizayn edilecek. Anayasa uyarınca, “Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacak. Bu nedenle yetki kararnamesine dayalı KHK’lar ile öncelikle bu engel aşılacak. Bakanlıkların kuruluş, görev, yetki ve teşkilat yapısını düzenleyen yürürlükteki kanunlar, bunlarla ilgili Cumhurbaşkanlığı kararnamesi yayımlandığı an itibarıyla yürürlüğe girmek üzere mülga edilecek. Ardından Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle, yeni hükümet yapısı ve bakanlıklar yürürlüğe girecek.

16 bakanlık, 8 başkanlık

Türk tipi başkanlık olarak adlandırılan yeni hükümet modelinde, bakanlık sayısı 26’dan 16’ya düşecek. Bilimden, sağlığa, her alanda uzun vadeli strateji ve politikalar geliştirecek dokuz da kurul görev yapacak. Ayrıca bütün bakanlıkları ilgilendiren konularda doğrudan Cumhurbaşkanı’na bağlı çalışacak dört ofis olacak. Bunun yanısıra İletişim Başkanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı adıyla iki yeni yapı olacak. Bütçeyi, Cumhurbaşkanı hazırlayıp Meclis’e sunacak. Milli İstihbarat Teşkilatı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Genelkurmay, Milli Güvenlik Kurulu, Devlet Denetleme Kurulu da “başkanlığa” dönüştürülecek. Bunlara ilaveten Diyanet İşleri Başkanlığı ile birlikte toplamda sekiz başkanlık, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı çalışacak.

Bürokrasiye neşter

Cumhurbaşkanı yardımcılarını ve bakanları, cumhurbaşkanı atayıp, görevden alacak. Bürokrasideki kademeler azaltılacak. Müsteşarlık statüsü kaldırılacak, yerini bakan yardımcıları alacak. “Müsteşar yardımcısı, genel müdür, daire başkanı, il müdürü, vali, kaymakam, büyükelçi, bağımsız kurul başkanı, yurtdışı teşkilat başkanı” gibi üst düzey kamu görevlileri de yine Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle belirlenecek. Bu görevlere dışarıdan isimler atanması bekleniyor. Yeni sistemde bakanlar, aynı zamanda milletvekilliği yapamayacak. Bakan ya da cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atananların milletvekiliği düşecek. Yasaları milletvekilleri teklif edecek. Hükümet tasarısı, güvenoylaması, gensoru gibi uygulamalar da olmayacak. Cumhurbaşkanı, yardımcıları bakanlar, TBMM’de yemin ederek göreve başlayacak. Seçim sonuçlarının kesinleşmesini takip eden 3. gün saat 14.00’de TBMM Genel Kurulu toplanacak. Kesin sonuçların 1 hafta-12 günde açıklanabileceği, Meclis’in 4 Temmuz-9 Temmuz arasında toplanabileceği belirtiliyor. Yeni TBMM Başkanı seçilene kadar en yaşlı milletvekili geçici Meclis Başkanlığı görevini üstlenecek.Meclis’in ilk birleşiminde milletvekilleri yemin edecek. Milletvekili yeminlerinin ardından da cumhurbaşkanı yemin töreni gerçekleştirilecek.