09.07.2016 - 02:30 | Son Güncellenme:
Abdullah Karakuş - Varşova
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi dün Polonya’nın başkenti Varşova’da başladı. ABD Başkanı Barack Obama’nın da içinde olduğu NATO üyesi 28 ülke ve ortak ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının katıldığı toplantının ana gündemini küresel terör, Suriye, mülteciler ve Rusya’nın Doğu Avrupa ve Karadeniz’deki askeri hareketliliği oluşturdu. Türkiye-Suriye sınırının güçlendirilmesinin de ele alındığı zirvede Erdoğan, NATO ülkelerine terör ve terörle mücadele uyarısında bulundu. Yaptığı görüşmelerde Türkiye’ye daha çok destek verilmesi ve terörle ortak mücadele edilmesi gerektiğine yönelik mesajlar veren Erdoğan’ın, yangının büyümesinin tüm dünyayı olumsuz etkileyeceğini vurguladığı belirtildi. DAEŞ’e karşı daha çok dayanışmanın gerekliliğinin öne çıktığı zirvede, liderler, NATO AWACS erken uyarı ve gözlem uçaklarınca elde edilen bilgilerin, DAEŞ karşıtı uluslararası koalisyonla paylaşılması konusunda mutabık kaldı. Zirvede, mülteci sorunuyla ilgili AB, Türkiye ve Yunanistan’ın Ege Denizi’nde daha fazla işbirliği yapması konularını da görüştü.
2 bin 500 gazeteci
Terörle mücadele açısında kritik öneme sahip olan ve iki gün sürecek NATO zirvesinin ilk kez bir stadyumda yapılması dikkat çekti. Vistula Nehri kıyısındaki 58 bin kişilik Ulusal Stadyum’da yapılan zirvede 6 bin dolayında katılımcı yer alırken, 2 bin 500 civarında gazeteci izliyor. Zirveye girişte gazeteciler 5 ayrı noktada kimlik kontrolünden geçiyor.
Stadyum çevresindeki yollar trafiğe kapatılırken havadan da uçaklar ve helikopterler koruma uçuşu yapıyor. Güvenlik çalışmalarında Türkiye de görev üstleniyor. Türkiye, Fransa ve İngiltere’nin üstlendiği hava güvenliği görevi kapsamında Türkiye’ye ait havadan ihbar ve kontrol (HİK) uçağı Polonya semalarında görev yapıyor.
Fidan da katıldı
Zirveye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanı sıra ABD Başkanı Barack Obama ve Almanya Başbakanı Angela Merkel’in de aralarında bulunduğu 28 üye ülkenin liderleri katılıyor. Zirvede dışişleri ve savunma bakanları, Avrupa Komisyonu, Avrupa Konseyi, Dünya Bankası temsilcileri de yer alıyor. Türkiye’yi Erdoğan’ın başkanlığında, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Milli Savunma Bakanı Fikri Işık’ın da yer aldığı bir heyet temsil ediyor. Heyette Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Müsteşarı Hakan Fidan da yer alıyor.
Zirveye katılan liderler, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda tarafından Ulusal Stadyum’da karşılandı. Resmi karşılama törenin ardından liderler aile fotoğrafı çektirdi. Daha sonra NATO’nun en üst politik organı olan Atlantik Konseyi’nin devlet ve hükümet başkanları düzeyindeki toplantının açılış oturumu gerçekleştirildi.
Erdoğan’dan uyarılar
Türkiye-Suriye sınırının güçlendirilmesinin ele alındığı zirvede Erdoğan, NATO ülkelerine terör ve terörle mücadele uyarısında bulundu. Yaptığı görüşmelerde Türkiye’ye daha çok destek verilmesi ve terörle ortak mücadele edilmesi gerektiğine yönelik mesajlar veren Erdoğan, yangının büyümesinin tüm dünyayı olumsuz etkileyeceğini vurguladı. Erdoğan’ın verdiği ana mesaj ise NATO’nun terörle mücadelede daha aktif olması gerekliliği oldu.
Suriye’de de rejim değişikliği başta olmak üzere mutlaka kalıcı önlemler alınması üzerinde duran Erdoğan büyüyen mülteci ve göç krizinin bütün ülkelere olumsuz yansımaları olacağını dile getirdi.
IŞİD’e karşı daha çok dayanışmanın gerekliliğinin öne çıktığı zirvede, liderler, NATO AWACS erken uyarı ve gözlem uçaklarınca elde edilen bilgilerin, IŞİD karşıtı uluslararası koalisyonla paylaşılması konusunda mutabık kaldı. Zirvede, mülteci sorunuyla ilgili AB, Türkiye ve Yunanistan’ın Ege Denizi’nde daha fazla işbirliği yapması konularını da görüştü.
Rusya ele alındı
Rusya’nın da ele alındığı zirvede ortak savunmanın daha fazla güçlendirilmesi için Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya’ya çok uluslu geçici NATO birlikleri yerleştirileceği belirtildi. Zirvede ayrıca siber saldırılar ve balistik füze saldırıları tehdidine karşı da savunmanın güçlendirilmesi, Irak askerlerinin eğitimi konuları da ele alındı. AB ile iş birliği anlaşmasının da imzalandığı zirvede Ukrayna’daki son gelişmeler de değerlendirildi.
‘Düşman gibi davranan NATO’
Polonya’nın başkenti Varşova’da gerçekleştirilen NATO zirvesi hakkında konuşan Rus yetkililer, Rusya’nın bir düşman gibi gösterilmesini eleştirdi. Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, ‘Rusya’nın, özellikle gerçek bir tehdit olan terörizm konusunda her daim NATO ile diyaloğa açık olduğunu’ belirtirken “Rusya bir düşman aramıyor. Ancak NATO askerleri sınırlarımızda yürüdüğünde, NATO sınırlarına yaklaşan biz olmuyoruz” dedi.
Peskov, “Avrupa’nın ortasında düzinelerce insanın öldüğü; Ortadoğu’da her gün yüzlerce insanın öldüğü bir dönemde Rusya’dan bir tehdit geldiğini söylemek gülünç. Gerçekleri bu şekilde çarpıtmak için çok basiretsiz bir kurum olmanız gerekiyor” şeklinde konuştu. (DIŞ HABERLER SERVİSİ)
Erdoğan-Poroşenko bir saat görüştü
Merkel’le sohbet etti
Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirvenin ilk gününde, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ve Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç ile ikili görüşmelerde bulundu. Erdoğan ilk gün oturumlarının tamamlanmasının ardından uçuş gösterisini izlemek için stadyum dışına çıktı. Liderler burada, aralarında NATO’ya ait AWACS’ın da bulunduğu müttefik ülke uçaklarının geçişlerini izledi. Uçuş gösterisi öncesi Erdoğan, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile bir süre sohbet etti.
Esir pilot da geldi
Poroşenko’nun NATO heyetinde Ukrayna’nın doğusunda Rusya yanlısı ayrılıkçılar tarafından rehin alınarak Rusya’ya kaçırılan Ukrayna ordusunun tek kadın pilotu olan Nadejda Savçenko da Poroşenko’nun heyetinde yer aldı. Savçenko esirliği sürecinde milletvekili seçilmişti. Savçenko, Ukrayna’nın Donetsk ve Luhansk bölgelerinde Rus yanlısı milislerle güvenlik güçleri arasında çatışmaların yoğunlaştığı 2014’te yakalanmıştı. 22 yıl hapis cezasına çarptırılan ve demir parmaklıklar ardında açlık grevi yapan Savçenko, geçen mayıs ayında Ukrayna’da yakalanan iki Rus ajanıyla takas edilmişti. Savçenko’nun Rus hapishanesinden tahliye edilmesi, Devlet Başkanı Vladirmir Putin’in bu anlaşma kapsamında çıkardığı afla mümkün olmuştu.