Güvenoylaması ve gensoru tarih oluyor

Anayasa değişiklik teklifinin Meclis’in bilgi edinme ve denetim yetkisini düzenleyen, Cumhurbaşkanlığı sisteminin gereği olarak gensoru ve güvenoylaması uygulamasını kaldıran 6. maddesi “olaysız” geçti. 483 milletvekilinin katıldığı birinci tur oylamada, madde için 343 “kabul”, 137 “ret”, 2 “boş” ve 1 “geçersiz” oy kullanıldı.

Meclis’teki büyük kavganın ardından TBMM Genel Kurulu’nda dün gündem dışı konuşmalar ve CHP ile HDP’nin grup önerilerinin görüşmelerinde artçı “tartışmalar” yaşandı. Genel Kurul’da anayasa değişiklik teklifinin görüşmelerine saat 18.00’de geçildi. Maddenin görüşmeleri ve oylaması önceki maddelerin aksine olaysız geçti. Görüşmeler sırasında milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, OHAL döneminde anayasa değişikliği görüşülemez eleştirilerine karşı, “Böyle bir anayasa kuralı var mı? Esasında TBMM her şart altında çalışmakla vazifelidir. Türkiye’de anayasa yapmaya engel bir durum yoktur” görüşünü dile getirdi.

İddia edilenin aksine bu düzenlemenin Meclis denetimini ortadan kaldırmadığını aksine güçlendirdiğini vurgulayan Bozdağ,

“Şu anda TBMM’nin kullandığı denetim yolları nedir? Soru, genel görüşme, meclis araştırması, soruşturması ve gensoru bir de güvenoyu var. Bunlardan güvenoyu ile gensoru, Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nin doğası gereği yok. Çünkü hükümet parlamentodan çıkmıyor. Halkın güvenine dayanıyor ve halk çıkarıyor. Dolayısıyla güveni halktan alıyor. Onun dışında yazılı soru var, meclis araştırması, genel görüşme, meclis soruşturması bunların hepsi var” dedi. Bozdağ, gizli oylama tartışmalarına ilişkin olarak da “Oylar Anayasa’ya uygun kullanılıyor” değerlendirmesini yaptı.

Blokta 4 fire

Görüşmelerin ardından Genel Kurul’da maddenin gizli oylamasına geçildi. Oylamaya Ak Parti’den Bennur Karaburun, MHP’den Zihni Açba ve Atilla Kaya, CHP’den Nefi Kara ile Gürsel Erol ve bağımsız milletvekili Ümit Özdağ katılmadı. Buna göre, MHP’li “hayırcı” 4 milletvekili çıkarıldığında, Ak Parti ve MHP’den oluşan “kabul” cephesi oylamada +4 fire daha verdi. HDP’lilerin katılmadığı oylamada Bağımsız Aylin Nazlı Aka ve CHP’li Aylin Nazlıaka’nın yer aldığı “ret” cephesine ise kabul bloğundan 1 oy kaydı.

Kabine girmedi

Oylamaya kavgada burnu kırılan Ak Partili Fatih Şahin, burnu sargılı olarak geldi. Salona gelişinde Ak Partili milletvekillerinin sevgi gösterisinde bulunduğu Şahin’e, oylama sırasında karşılaştığı CHP’li Musa Çam tokalaşarak geçmiş olsun temennisinde bulundu. Başbakan Binali Yıldırım da, oylama sürerken geldiği Genel Kurul’da Ak Partililer’in alkışlarıyla karşılandı. Doğrudan oy kullanmaya yönelen Yıldırım, kabinlere doğru yöneldi ancak boş zannettiği perdesi açık kabinde Ak Partili Beşir Atalay’ın oy kullandığını görünce içeri girmeyip, oy pulunu, oy kupalarına doğru ilerlerken zarfa koydu. Kullanmadığı iki pulu da cebine attı. Yıldırım, kalabalık bir milletvekili grubuyla birlikte hazıra pozu vererek oyunu kupaya attı.

‘Hodri meydan’

TBMM Genel Kurulu’nda teklifin Anayasa’nın 101. maddesinde değişiklik yapan, Cumhurbaşkanı’nın partili olabilmesine imkan tanıyan dolayısıyla Genel Başkanlık yolunu da açan 7. maddesinin görüşmelerinde CHP’den Ak Parti ve MHP’ye erken seçim konusunda “hodri meydan” geldi. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, TBMM Genel Kurulu’nda Ak Parti’nin anayasa değişiklik teklifinin “partili cumhurbaşkanı” getiren 7. maddesinin görüşmelerinde “Genel Başkanımız adına konuşuyorum” vurgulamasıyla, Ak Partililere “Bir rejim değişikliğine kalkışmaktansa, erken seçim kararına tam destek veriyoruz” diye seslendi. Özel’in konuşmasını CHP Genel Bakanı Kemal Kılıçdaroğlu da dahil olmak üzere tüm CHP grubu alkışlarla karşıladı.

‘Eğer bir tehditse...’

Erken seçimle ilgili ilk çıkışı 7. madde üzerine söz alan CHP eski Genel Başkanı Deniz Baykal yaptı. Baykal, “Anayasa tartışmaları paketin faziletine birbirimizi ikna etmekten çıktı, tehdit ve şantaj anlayışının alenileştiği bir ortama geldi. Eğer bu bir tehditse, yakışıksızdır. Eğer bir tespit ise zamansızdır. Eğer bu bir tehdit ise böyle bir tehdidi meclisimize de bu meclisteki hiçbir milletvekiline de yakıştıramam” dedi. Baykal, şöyle devam etti:

“20 yaşındaki gençlerin bu iktidarın Suriye politikasındaki hataları sebebiyle Suriye’de El Bab’da gözünü kırpmadan şehit olmaya koştuğu bir ortamda erken seçim tehdidiyle siyasi sonuç almaya kalkanları kınıyorum. PKK’lılara karşı Gabar Dağı’nda gözünü kırpmadan şehit olan gençlerimizin bu cesareti, o metaneti vatansegerliği karşısında 90 yıllık cumhuriyeti tehlikeye atacak bu projeye destek üretmek için seçim tehdidine boyun eğecek milletvekili varsa onu da kınıyorum.”