Erzurum'da liste sarsıntısı dinmek bilmiyor

Ecevit'e sempati var ama DSP'ye yok. Fazilet geriliyor; ANAP yerinde sayıyor; CHP'nin adı yok. Esas mücadele partiler arasında değil, partilerin içinde. Aday listelerine genel merkezlerin müdahalesi yüzünden içi kaynamayan parti yok gibi


Ercüment İŞLEYEN


SON 20 yılın en "sıcak" kışını yaşayan Erzurum, yaklaşan seçimlere alışılmadık ölçüde "soğuk" bakıyor.
Muhafazakar -milliyetçi seçmen profili nedeniyle her seçimde sağ partilerin oy deposu olarak gördükleri Erzurum, Ankara'dan ve siyasetçiden umudunu kesmiş.
Her seçim döneminde adayların bol keseden dağıttıkları vaatlerin sonradan unutulması, Erzurumluyu "siyaset küskünü" haline getirmiş.
Şehirde geçmiş yıllarda esen Erzurumspor fırtınası da peşpeşe alınan başarısız sonuçlardan sonra dinmiş.
Son aylarda kenti heyecanlandıran ve sokakta, kahvede, minibüste hala konuşulan olay ise, Abdullah Öcalan'ın yakalanıp Türkiye'ye getirilmesi olmuş.
MHP'nin doğuda en güçlü olduğu kent olarak bilinen Erzurum'da, Öcalan'ın yakalanmasının yarattığı coşku, siyasete yansımamış.
1983 seçimlerinden beri solun tek bir milletvekili bile çıkartamadığı, belediye başkanlığı seçimlerinde varlık gösteremediği Erzurum'da, Ecevit'e yönelik sempati, sıra DSP'ye gelince hızını kesiyor.
Sokaktaki Erzurumlu siyasetçiye uzak duruyorsa da Ecevit'e ayrı bir yer ayırıyor. Taksi şoförü Kemal Atmaca'dan lokantacı Mehmet Yavuz'a, işsiz Nuri Erel'den öğrenci Hasan Duran'a kadar konuştuğumuz tüm Erzurumlular, söz Ecevit'e gelince; "O başka, Ecevit dürüst adam" diyor, ancak DSP'ye oy vermeyi düşünmüyorlar.
DSP'nin Erzurum İl Örgütü iki ay önce Genel Merkez kararıyla değiştirilmiş. Milletvekili aday sıralamasında ise liste başında Erzurumlular'ın tanımadığı Hasan Özcan yerleştirilmiş. Erzurum'da Öcalan rüzgarını da arkasına alan DSP'nin, sağ partilerin arasından sıyrılıp bir milletvekilliğini çıkartma fırsatı da böylece bir başka bahara kalmış.
CHP'nin ise Erzurum'da adı yok.
Erzurum'un güney ilçeleri olarak bilinen Hınıs, Tekman, Karayazı ve Karaçoban'da ise HADEP'in ağırlığı hissediliyor. Ancak barajı aşsa bile kimse HADEP'e TBMM'ye Erzurum milletvekili gönderme şansı tanımıyor.

Fazilet geriliyor

Son seçimlerde RP'nin beş milletvekili çıkarttığı Erzurum'da Fazilet Partisi, gözle görülür biçimde geriliyor.
1995'te RP'de toplanıp patlama yapan tepki oyları, Refahyol iktidarının hayvancılık politikaları ve Büyükşehir Belediye Başkanı Ersan Gemalmaz'ın başarısızlığı nedeniyle, artık FP'den uzaklaşmış.
FP, Erzurumlunun "memnuniyetsizliği" nedeniyle Ersan Gemalmaz'ı belediye başkanlığı için ikinci kez aday göstermeyip, yerine Mustafa Bilgen'i çıkarttı. Milletvekili listesi ise il örgütünde ciddi bir rahatsızlığa yol açtı. Özellikle Abdullah Fırat'ın dördüncü sıraya düşürülmesinin yarattığı tepki giderilemiyor.
FP Erzurum İl Başkanı Ebubekir Coşkun, tüm olumsuzluklara karşın umudunu yitirmiyor. Seçimlerde yine "yüz yüze propaganda" ve "ev ziyaretleri" yöntemi izleyeceklerini anlatan Coşkun, "Yaklaşık 400 kişilik bir çekirdek kadro oluşturduk. Bunun içinde 20 hatip bulunuyor. Herkesi, her köyü tek tek dolaşacağız. Sadece Erzurum'da 18 seçim irtibat bürosu kuracağız" diyor.
Erzurum'da liste sancısı yaşayan bir başka parti ise DYP.
Ayvaz Gökdemir'i Genel Merkez'in liste başında gösterilmesinin yarattığı kriz giderilemiyor. İl örgütünün isyanına yol açan Gökdemir adı, kırgınlık ve küskünlükleri de beraberinde getirmiş. Diğer partilerde seçimler için çalışmalar başladığı halde, DYP il örgütü hala kendi içindeki tartışmalarla zaman geçiriyor.

MHP'de toz duman

Erzurum'da hissedilir siyasal ağırlığa sahip olan MHP'de de liste sancısı bitmek bilmiyor. Genel Merkez'in İsmail Köse'yi listenin birinci sırasına yerleştirmesi, örgütü küstürmüş. Yıllar sonra siyasete dönen ve kentte önemli bir gücü bulunan Yılma Durak'ın liste dışı kalması, uzun yıllar İl Başkanlığı yapıp, örgütün nabzını tutan Cezmi Polat'ın seçilme şansı bulunmayan üçüncü sıraya itilmesi, Erzurum'da MHP'nin başını ağrıtıyor.
MHP il örgütünün seçimlerde belediye başkanlığına yüklenmesi bekleniyor. Son seçimlerde kent merkezinde oyların yüzde 28'ini alarak büyük başarı gösteren MHP, adayı Mahmut Uykusuz ile bu kez kentte "zafer" kazanmanın hesabını yapıyor.
Son seçimde Erzurum'da sekiz milletvekilliğinin sadece birini alabilen ANAP'ın, oylarında bu kez de ilerleme sağlaması beklenmiyor.
Mesut Yılmaz'ın Erzurum ziyareti sırasında il binası önünde sadece 200 -250 kişinin toplanması nedeniyle yapılması planlanan mitingin iptal edilmesi, kentte hala konuşuluyor.
ANAP İl Başkanı Osman Yıldırım, "Aslında programda miting yoktu. Biz böyle bir şey düşündük ama Valilik istemediği için olmadı. ANAP bu seçimde Erzurum'da patlama yapacak" dese de, kentteki hava, sözlerini doğrulamıyor. Liste başında yer alan Nevzat Saygılıoğlu'nun TBMM'ye gideceğine kesin gözüyle bakılırken, ikinci sıradaki Necati Güllülü için kimse aynı iyimserliği taşımıyor.
Seçimlere kısa bir süre kala Erzurum hiç renk vermiyor. Liste depremiyle alt-üst olan örgütleri, siyasete küskün seçmeniyle, Erzurum belki de tarihinin en donuk seçim atmosferini yaşıyor. Yine de Büyükşehir Belediye Başkanlığı MHP'ye, sekiz milletvekilliği ise Fazilet başta olmak üzere ANAP ve DYP'ye göz kırpıyor.
Paylaşım için bir şey söylemek için ise henüz çok erken...

İli : ERZURUM
İlçeleri: Merkez, Aşkale, Çat, Hınıs, Horosan, Ilıca, İspir, Karaçoban, Karayazı, Köprüköy, Narman, Oltu, Olur, Pasinler, Pazaryolu, Şenkaya, Tekman, Tortum, Uzundere.
Nüfusu: 873.289
Milli Gelir: 1323 USD.
1995 ve 1999 Seçmen Sayısı: 416.513 / 420.407
1995'te Seçime Katılma Oranı: %80.84.
1995'te Partilerin Aldığı Oy Sayısı ve Oy Oranları: RP 125.882 (%38.7), DYP 50.606 (%15.5), ANAP 49.571 (%15.2), MHP 45.408 (%14.0), HADEP 19.134 (%5.9), CHP 14.794 (%4.5), DSP 9.544 (%2.9), MP 1.843 (%0.6 ), YDP 1.823 (%0.6), YDH 1.125 (%0.3), YP 860 (%0.3), İP 562 (%0.2).
1995'te Seçilen Milletvekilleri ve Partileri: Zeki Ertuğay (DYP), İsmail Köse (DYP), Necati Güllülü (ANAP), Lütfü Esengül (RP), Abdulillah Fırat (FP), Ömer Özyılmaz (RP), Aslan Polat (RP), Şinasi Yavuz (RP).
18 Nisan'da Çıkaracağı Milletvekili Sayısı: 8
Milletvekili Adayları: ÖDP: Rafet Özdemir, Emel Açılmış, Mahmut Eşitmez, Yahya Polat, Kürşat Öztürk, Kemal Özmen, Mustafa Taki Kurtoğlu, Hüseyin Öztürk.
İP: Abdurrahman Taşçı, Savaş Yalçın, Rahim Sivaslı, Mansur Erk, Mehmet Şerafettin Güner, Emine Susuz, Erol Tezcan, İskender Sabri Erdoğan. DBP: Kurbani Demir, bektaş Akkuş, Mehmet Bilmez, Ali Şahin Şerife Çoban, Naci, Eren, Ahmet Konuklu, Abdülhalim Altaş. ANAP: Nevzat Saygılıoğlu, Necati Güllülü, Fevzi Budak, Hüseyin Özer, Faruk Terzioğlu, Cüneyt Akyüz, Ömer Tanfer, A. Vahit Bingöl. EMEP: Ali Türkmen, Hasan Deniz, Hacer Ünal, Sakine İlgün, Abdullah Doğan Necmiye Yalçıner, Mehmet Vural, Oya Tınaztepe. DTP: Dursun Şen, Selim Mesut Atılgan, Ensar Şan, Fevzi Özdemir, Zeki İş, Halis Akkuş, Adem Güllüce, Ahmet Öz. YDP: Fahrettin Taşkesenli, Ömer Kır, Hulusi Bayçöl, Alaattin Güven, Vedat Kadıoğlu, Reşit Avcı, Celil Dağdelen, Mustafa Aykut. BBP: Çetin Baydar, Yakup Aktaş, Cevat Özer, İsmail Hakı Bozkurd, Çetin Medetoğlu, Salih Kaloğlu, Semim Büyüksünnetçi, Selim Kuzeyli. DP: Rıfkı Yaylalı, Fevzi Genç, Fatih Çelik, Hüsnü Karadeli, Mehmet Karaçay, Ahmet Özdemir, Süleyman Tokay, Mustafa Erdoğan. DSP: Hasan Özcan, Feramuz Durum, Ömer Çelikhan, Cevdet Sunay Eren, Fırat Tan, Nihat Şahsuvaroğlu, Sabri Budak, Mensur Ak. FP: Lütfü Esengün, Aslan Polat, Fahrettin Kukaracı, Abdullah Fırat, Ömer Özyılmaz, Mehmet Kahraman, Bedrettin Can, Emrah Doğan. CHP: Erbaşar Özsoy, Selman Tahsin Yağan, Ataol Çamlı, Ahmet Çelebi, Aydemir Gezgin, Kamil Kızılkaya, Aslan Musaoğlu, Kamil Babür Kağan. MP: Dursun Ali Atay, Ahmet Toga, Mahmut Toga, Gazi Doğan, Mustafa Kızıltepe, Musa Tunç, Seyit Gayretli, Köksal Kazancı. DYP: Ayvaz Gökdemir, Zeki Ertugay, Ömer Mustafaoğlu, Celalettin Çetinkaya, Lütfi Yücelik, Sadullah Kaya, Hulusi Sırmacı, Mustafa Gül. SİP: Hüseyin Yıldız, Fikret Çağnıs, Zeynep Güler, Fatime Durna, Hatice Öztürk, Filiz Cengiz, Haydar Sağır, Neslihan Karabıyık. HADEP: Melik Aygül, Abdülmelik Okyay, Tayfur Bingöl, Hasan Furat, Recep Diyar, Nusrettin Öztemir, Medeni Kavak, Hacı Çetinkaya. MHP: Naif Köse, Mücahit Himoğlu, Cezmi Polat, Zekiye Çomaklı, Ömer Özden, Gürzap Yılmaz, İsrafil Çelik, Nurullah Özkılıç.