Cumhurbaşkanı Erdoğan: Lozan Antlaşması güncellenmeli!

Yunanistan'a bugün resmi bir ziyaret gerçekleştirecek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yunan televizyon kanalı Skai TV'ye bir röportaj verdi. Erdoğan, 65 yıl sonra Yunanistan'a seyahat eden ilk Türkiye Cumhurbaşkanı.

Cumhurbaşkanı, Lozan Antlaşması'nın güncellenmesine ilişkin soruyu yanıtladı:

"Aslında, dünyada tüm yapılan anlaşmaların zamanın akışı içerisinde güncellenmesi gerekir. Lozan'ın da bu şekilde tüm bu gelişmeler karşısında bir güncellenmeye ihtiyacı var. Bu güncellenme, sadece Türkiye için değil Yunanistan için de faydalı olabilir. Bu konuya hakim olmayanlar, 'Bunu Erdoğan söylediğine göre acaba bunun altından farklı bir şey mi çıkar?' diyor. İşin aslı, bu güncellemeyle iki ülke dostluğumuzu, güvenliğimizi nasıl daha güçlü hale getirebiliriz; bunun üzerinde durmamız lazım.

Zaman zaman bakıyorsunuz bir adadan dolayı hemen ortalığı karıştırıyorlar. Bunların aşılması lazım diye düşünüyorum. Güncelleme derken, A'dan Z'ye bir değerlendirmeye tabi tutulabilir. Yunanistan'ın da rahatsız olduğu bazı madde başlıkları olabilir. Bunlar oturulup konuşulur.

Bir Kardak Krizi var, hala çözülemiyor. Sürekli dışişleri bakanları bir araya geliyor. Bakıyorsunuz, birinde bir dışişleri bakanı farklı bir ifade kullanıyor, bir diğerinde bir başka dışişleri bakanı farklı cümleler kullanıyor. Sıkıntılar devam ediyor. Tüm bu krizlerin aşılabilmesi için bir araya gelinip bunların tekrar görüşülmesinde fayda var. Bu, ülkelerimizin geleceği açısından önem ifade ediyor. Konuşa konuşa halledeceğiz bunları. Konuşmadan, bir araya gelmeden bunları aşmak mümkün değil. Öyleyse hiç çekinmeye gerek yok."

Ege'de bazı adaların arasındaki mesafelerin çok sıkıntı verici olduğuna değinen Cumhurbaşkanı, şu açıklamayı yaptı:

"Bunları aşmamız lazım. Burada, hava sahası, deniz, bunlarla ilgili olarak kıta sahanlığındaki ölçümlemelerde sıkıntılar var. Bunların aşılması gerekiyor. Bunlar aşılabilirse iki ülke de bundan huzur bulacaktır. Burada hakim olan hırs olmamalı. Karşılıklı özveri hakim olursa, bu işi çok daha rahat aşarız diyorum.

Deniz sahasında bu iş aşılabilirse ciddi manada süreci halletmiş olacağız. Türk gemilerinin adeta Ege'de seyahat etmesi imkansız hale getiriliyor. Bu katlanılabilir bir şey değil.

Bizler, ülkeler arasında bir dayanışma ruhunu sağlamalıyız. Eğer bu dayanışma ruhunu ülkelerimiz arasında sahada, denizde, daha ileriye gidiyorum, karada sağlayabilirsek, inanıyorum ki bu gidiş gelişler çok daha farklı bir konuma gelecek. Biz, Türkiye olarak bir birçok şeye hazırız ama dediğim gibi burada bizim ön kabulleri bir kenara atmalıyız. Gerçekten barışa odaklanmalıyız. Medyasıyla vesaire halkını tahrik eden bir yapıdan kurtulmamız lazım.

Kıta sahanlığı tabii ki işimizi zorlaştırır. 'Casus belli' de bunlardan bir tanesi. Bunları tahrik etmememiz lazım. Bırakalım teknik kadrolarımız bunları en iyi şekilde çalışsınlar. Bunları da aşalım. Anlaşmazlıkların giderilmesinin tek yolu barış, iki ülke arasında 'savaş' kelimesinin telaffuz dahi edilmemesi gerekir. Bizim böyle bir risk ortaya koymamız, bunu konuşmamız çok çok yanlış, çok çok sakat şeyler.

Zaman zaman savaş uçakları karşı karşıya geliyor, maalesef oluyor. Pilotlar genç, heyecanlı. Birisi hava sahasını ihlale doğru yöneldiği anda bakıyorsunuz karşı taraf da ona cevap veriyor. Yoksa, komuta kademeleri 'Bu konularda dikkatli olun, sakın bunlara tevessül etmeyin' diyor ve hep bizim de söylediklerimiz budur. Daha yeni bazı şeyler yaşandı. Temenni ediyorum ki bunlar da yaşanmaz."

15 Temmuz darbe girişiminin ardından helikopterle Yunanistan'a kaçan sekiz FETÖ'cü askerin halen iade edilmediğini hatırlatan Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Alexis Çipras'ın kendisine 15-20 gün içerisinde darbecileri iade edeceğini söylediğini aktardı.

Erdoğan, "Maalesef şu anda hala bunlar Yunanistan'da. Bizim bunları çok dikkatli bir şekilde takip etmemiz lazım. Eğer Yunanistan'a karşı böyle bir şey yapılıyorsa biz orada da dikkatli olmamız lazım. Biz de bunları aynı şekilde yakalayıp Yunanistan'a teslim etmemiz lazım. Darbe ne demek ya? Böyle bir darbeyi yapacaklar, biz de seyirci kalacağız. Olamaz böyle bir şey" dedi.

'Darbecilerin iadesinin yargısal bir süreç olduğuna' ilişkin değerlendirme üzerine Erdoğan, şunları söyledi:

"Hükümet bunları iade eder. Biz bunları çok çektik. Yunanistan da darbelerden çok çekti. 17 Kasım terör örgütünden çok çektiniz. Biz de PKK'dan çok çektik. Şimdi bir de FETÖ meselesi çıktı. Bunları biz dayanışma içerisinde yapacağız. 17 Kasım ile ilgili böyle biri bizde yakalandığı zaman size teslim etmemiz lazım. Bizdeki teröristler sizde yakalandığı zaman siz bize teslim edeceksiniz.

Bunları yargıya bıraktığımız zaman bir netice alamayız. Siz de bir netice alamazsınız. Yargının böyle bir derdi yok. Yargının da işini kolaylaştırmak için yürütme, hükümetler olarak yargıya iş düşmeden hemen bu konunun bitmesi lazım. Emniyet teşkilatlarımız yaptıkları işi hangi çerçevede yapıyor? Herhalde hukuka rağmen yapmıyor. O da hukuk çerçevesinde yapıyor. Onların bunu hukuk içerisinde süratle yapmaları mümkün ancak yargının bunu hukuk içerisinde aynı sürede yapması mümkün değil.

Geciken adalet, adalet değildir. Bu geciken adalet işte. Uzadıkça uzarsa bu adalet olmaktan çıkıyor. Buna fırsat vermemek lazım. Bazı ülkeler var ki biz onlarla bunu çok seri vaziyette hallettik ama Yunanistan ile halledemedik."

Yunan gazeteci Erdoğan'a darbecilerin iadesinin şu anki koşullarda mümkün olmamasına karşı Türkiye'nin tepkisini de sordu. Erdoğan, "Bunlar, Yunanistan adalet sistemine olan saygımızı zedeliyor. Bizi de üzüyor. Demek ki Yunanistan'da bu mekanizma bu kadar çalışıyor. Yoksa aramızdaki siyasi, askeri, ekonomik, ticari ilişkiler aynı kararlılıkla belki daha kararlı bir şekilde devam ediyor. Devam edecek" ifadesini kullandı.

Erdoğan, "Yunan halkına birinci mesajım şu, bilsinler ki Türkiye Yunanistan arasında o olumsuz ilişkiler bir tarih olmuştur. Şu anda aralarında yüksek düzeyli stratejik konsey anlaşmasını yapan, bunun üzerine ilişkilerini tesis eden iki ülke var. Bu iki ülke şu anda bu çalışmalara yoğunlaşarak geleceği tesis ediyor. Güven ve istikrar bizim en önemli iki ilkemiz. İki ilkeyi korumamız gerekiyor. Ben diyorum ki Yunanistan Türkiye'ye karşı ve Türk halkı da Yunan halkına karşı çok daha farklı sevgi ve barış beslemeli, bunlar üzerine dayanışmamızı geliştirmeliyiz" dedi.

ATATÜRK-VENIZELOS ÖRNEĞİ

Röportajı yapan televizyoncu, dönemin Yunanistan Başbakanı Elefteris Venizelos ile Gazi Mustafa Kemal Atatürk arasındaki dostane ilişkileri Çipras ile birlikte yeniden gerçekleştirme ihtimalini sorunca Erdoğan, "Geçmişe bakıp oradan dersler alarak geleceği inşa edebilirsek o güzel bir şey. Ders almazsak tarih tekerrür eder. Şu anda biz Çipras ile konuşarak onları da aşalım diyoruz. Yeni bir sayfa, yeni bir süreç başlatalım. Türkiye ve Yunanistan süratle, yoğun bir şekilde geleceği inşa etsinler" diye yanıt verdi.