19.07.2022 - 13:42 | Son Güncellenme:
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin davetine icabetle geldiği İran’ın başkenti Tahran’da temaslarına başladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, İranlı mevkidaşı Reisi ile görüşmek üzere geldiği Sadabad Sarayı'nda resmi törenle karşılanmasının ardından ikili görüşmeye geçti. Görüşme sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Reisi ile kameraların karşısına geçti. Tahran'da iki ülke arasında anlaşmaların imzalanmasının ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
ERDOĞAN: TERÖR ÖRGÜTLERİ İKİ ÜLKENİN BAŞ BELASI
Basın toplantısında konuşan Erdoğan, "Önce dar kapsamlı sonra heyetler arası toplantılarımızı gerçekleştirdik. İstişarelerimiz ilişkilerimize yeni bir ivme kazandıracağına inanıyorum. Reisi'nin ortaya koyduğu İran'ın komşular ile ilişkilerin geliştirmesi kararını memnuniyetle karşılıyorum. 30 milyar dolarlık bir ticari hacme ulaşma hedefimiz vardı. Maalesef kovid olayı sebebiyle ciddi bir gerilemeyle karşı karşıya kaldık. Şu an itibariyle 7,5 milyar doları yakaladık. Ben inanıyorum ki iki ülkenin kararlılığıyla bir 30 milyar dolara ulaşacağız. Bu süreci hızlandırmamız mümkün. Gerek petrol gerek doğal gaz alanında atılacak adımlarla bu hızlanacak. Türkiye olarak savunma alanında son yıllarda ciddi bir sıçramamız var. Bu konudaki dayanışmamız çok ama çok önemsiyorum. Sayın Cumhurbaşkanının da ifade ettiği gibi terörle mücadelemiz büyük önem arz ediyor. PJAK, PKK, PYD, YPG, FETÖ terör örgütleri her iki ülkenin de ciddi manada baş belasıdır. Bildiğiniz gibi biz bunları NATO sözleşmesinin içerisinde de soktuk. Çünkü bunlar hangi ülkede olursa olsun o ülkenin huzurunu kaçıran baş belalarıdır. Bugün burada yüksek düzeyli toplantımızın dışında bir önemli toplantıyı daha gerçekleştiriyoruz. O da Aslana üçlüsü olarak liderlerle bir araya geliyoruz. Gelişmelerin son halinin masaya yatırmış olacağız. Tabii bu Astana sürecinin yeniden bir değerlendirme, yeniden Astana sürecini şöyle ayağa kaldırma durumu olacaktır." dedi.
İran Cumhurbaşkanı Reisi de, "Ziyaret iki ülke için dönüm noktası niteliğinde. İki ülke arasında yatırımın geliştirilmesini ele aldık. İki ülkenin ortak sanayi siteler kurması, üzerinde anlaştığımız konulardan bir tanesi. İki ülkeden teknoloji parkları kurulması müzakere konularımızdan bir tanesi. Doğal gaz anlaşmasının süresi uzatılacak." dedi.
"Sınır güvenliği ele alınan en önemli konulardan biriydi." diyen Reisi, "Parlak bir geleceğe ve iş birliğine şahit olacağımıza inanıyorum." ifadelerini kullandı.
8 ANLAŞMA İMZALANDI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi 7. toplantısında 8 anlaşma imzaladı.
İki ülke arasında, "Türkiye ile İran Arasında Kapsamlı Uzun Vadeli İşbirliği Anlaşması", "Türkiye Dışişleri Bakanlığı ile İran Dışişleri Bakanlığı Arasında Diplomatik Arşiv Alanında İşbirliği Konusunda Mutabakat Zaptı", "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşmasının Uygulanmasına İlişkin İdari Anlaşma", "Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı ile İran İslam Cumhuriyeti Spor ve Gençlik Bakanlığı arasında Gençlik ve Spor Alanında İşbirliği Eylem Planı", "Türkiye Cumhuriyeti Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) ile İran Küçük Sanayi ve Endüstri Parkları Kurumu (ISIPO) arasında 7 Nisan 2015'te imzalanan Mutabakat Zaptının tamamlayıcısı hükmünde Eylem Planı", "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) ile İran İslam Cumhuriyeti Standartlar ve Endüstriyel Araştırma Enstitüsü Ulusal Metroloji Merkezi Arasında Mutabakat Zaptı", "İran İslam Cumhuriyeti Yayın Kurumu (IRIB) ile TRT Arasında İşbirliği Protokolü" ve "Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ve İran Yatırım, Ekonomik ve Teknik Destek Kurumu Arasında Yatırım Tanıtım Faaliyetlerinde İşbirliği Konusunda Mutabakat Zaptı" imzalandı.
ORTAK BİLDİRİ YAYIMLANDI
Toplantının ardından ortak bildiri yayınlandı. Bildiride, “Taraflar, ikili ilişkilerinin mevcut durumunun yanı sıra bölgesel ve küresel gelişmelerin ışığında, aralarındaki son dört asırdır kardeşlik ve dostluk ilişkilerinin varlığı ve devamı ile bu ilişkilerin, karşılıklı saygı, karşılıklı çıkar ve iyi komşuluk temelinde genişletilmesinin önemini vurgulayarak, iki ülkenin üst düzey yetkililerinin ekonomik, ticari ve transit geçişlerle ilgili bağlarını sürekli biçimde geliştirmeye yönelik güçlü siyasi iradelerini yineleyerek, Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin geçmiş toplantılarında alınan kararların uygulanması ihtiyacını vurgulayarak, ikili ve bölgesel düzeyde terörün her türüne ve biçimine karşı güçlü siyasi iradelerini ifade ederek, çatışmaların barışçı çözümü için bölgesel ve uluslararası mekanizmaların asli, yadsınamaz önemini ve daha adil bir uluslararası düzenin kurulmasını teminen adaletli, tam kapsayıcı ve insani yaklaşımların gerekliliğini vurgulayarak, Siyasi, ekonomik, kültürel, bilimsel ve güvenlik işbirliğinin yanı sıra, iki ülke arasında sürekli üst düzey heyet teatileri ziyaretleri yoluyla, ikili ilişkilerin daha da güçlendirilmesi yönündeki amaçlarını bir kez daha tekrarlamışlardır” denildi.
Türkiye ve İran’ın mevcut mekanizmalardan tam anlamıyla yararlanmak ve Karma Ekonomik Komisyon, Tercihli Ticaret Anlaşması (PTA), ulaştırma, bankacılık, gümrük, sağlık ve tarım alanlarında ortak işbirliği komiteleri dahil yürürlükte bulunan anlaşmaları ve düzenlemeleri tam olarak uygulamak amacıyla ikili ticaret hacmini artırma ve ekonomik işbirliği için yeni imkanlar oluşturma konusundaki taahhütlerini yineledikleri kaydedilen bildiride, yatırımlara yönelik güvenli ve cazip bir ortam oluşturmak dahil iki ülkenin özel sektörlerine garanti ve teşvik sağlamanın önemini yinelendiği, bölgesel karayolları ve demiryolları transit ve ulaştırma koridorlarında altyapıya ortak yatırım yapılması yönünde özel sektörleri teşvik konusundaki iradelerini ifade edildiği aktarıldı.
Enerji alanında ikili işbirliğinin güçlendirilmesi ve genişletilmesinin, çevrenin korunması ve su kaynakları yönetimi alanlarında ortak işbirliğini güçlendirmek ve genişletmek amacıyla, ikili istişarelerin sürdürülmesini ve ortak çalışma gruplarının kurulmasının da vurgulandığı kaydedilen bildiride, Konsolosluk işlerinde işbirliğini genişletmeye yönelik çabaların artırılması ve konsolosluk istişarelerinin düzenli olarak yapılması ihtiyacı konusundaki ortak çıkarlarının ele alındığı bildirildi.
“Suriye'nin toprak bütünlüğüne bağlılık vurgulandı”
Konsey toplantısında, Suriye'nin toprak bütünlüğüne, siyasi birliğine ve ulusal egemenliğine olan bağlılık vurgulanırken, Suriye halkının acılarını hafifletmenin tek yolunun siyasi bir çözümden geçtiğini ve Astana anlaşmalarının uygulanmasının öneminin görüşüldüğü kaydedildi.
Ortak bildiride, “Taraflar, Filistin ve Kudüs'ün her zaman ilgi ve dikkatleri dahilinde olduğunu vurgulamışlar ve her iki ülke, Filistin meselesinin vazgeçilmez haklarını gerçekleştirme çabalarına ve eylemlerine ilkeli biçimde destek sağlama sözü vermişler; yasadışı yerleşim eylemleri de dahil olmak üzere, tüm tek taraflı politikalara bir son verilmesinin ve Kudüs-ü Şerif'in kutsallığının korunmasının önemini vurgulamışlar” denildi.
HAMANEY İLE 40 DAKİKALIK GÖRÜŞME
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, resmi ziyarette bulunduğu İran'da, İran lideri Ayetullah Ali Hamaney ile de bir araya geldi. Hamaney'in ofisinde basına kapalı gerçekleşen görüşme, yaklaşık 40 dakika sürdü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan İran programında, Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Toplantısı’na ve İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin ev sahipliğinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in katılımıyla düzenlenecek Astana formatında Yedinci Üçlü Zirve'ye katılacak. Astana formatındaki zirvede, Suriye’deki güncel gelişmeler, PKK/YPG ve DEAŞ başta olmak üzere bölge güvenliğine tehdit teşkil eden terör örgütleriyle mücadele, siyasi çözüme yönelik çabalar, insani durum ve Suriyelilerin ülkelerine gönüllü geri dönüşleri konularının istişare edilmesi öngörülüyor. Erdoğan ayrıca, Rus mevkidaşı Putin ile ikili görüşme de gerçekleştirecek.
Erdoğan’a ziyaretinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ve Ticaret Bakanı Mehmet Muş eşlik ediyor.