10.07.2016 - 02:30 | Son Güncellenme:
Abdullah KArakuş - Varşova
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Polonya’daki NATO Zirvesi’nde ABD Başkanı Barack Obama, Almanya Başkanı Angela Merkel, İngiltere Başbakanı David Cameron ve Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande başta olmak üzere çok sayıda liderle görüştü. ABD’deki gelişmelerle ilgili Obama’ya taziyelerini ileten Erdoğan, olayların üzücü ve endişe verici olduğunu söyledi. Almanya Parlamentosu’nda Ermeni tasarısının kabul edilmesi nedeniyle Merkel’e sitem eden Erdoğan, “Bu kararla bizi hayal kırıklığına uğrattınız” dedi. Erdoğan, Brexit konusunda ise Cameron’a “Bu İngiliz halkının kararıdır. Buna saygılıyız. Ama İngiltere’nin AB’den ayrılması bizi de hayal kırıklığına uğrattı, bundan üzüntü duyduk” dedi.
Euro 2016 Avrupa Şampiyonası’nın da konuşulduğu zirvede Erdoğan, Almanya’yı eleyen Fransa’nın Cumhurbaşkanı Hollande’ı tebrik ederek, “iyi bir maç oldu” dedi. Zirvedeki toplantılarda NATO ülkelerine Suriye siteminde bulunan Erdoğan, “Yük ve sorumluluk paylaşımı şart” mesajı verdi.
Kriz sonrası ilk
28 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarının katıldığı NATO zirvesinin ikinci ve son gününde Erdoğan hem Afganistan ve Ukrayna oturumuna katıldı hem de liderlerle ikili görüşmeler yaptı.
Erdoğan ve Merkel, iki ülke arasında krize neden olan Almanya Parlamentosu’nun Ermeni kararının ardından dün ilk kez Varşova’da bir araya geldi. Yaklaşık bir saat süren basına kapalı görüşmede ana gündem Ermeni tasarısı, Türkiye-AB ilişkileri, Suriye ve göçmen sorunu oldu. Merkel, Erdoğan’a Türkiye-AB anlaşmasının ulaştığı noktadan duyulan memnuniyeti ifade ederek, mülteci akınında ciddi bir gerileme olduğunu kaydetti. Bunun önemli bir başarı hikayesi olduğunu belirten Merkel, devam ettirilmesinde mutabık olduklarını vurguladı.
Merkel, Türkiye’ye bu süreçte üstlendiği yükten dolayı teşekkür etti. İkili ilişkilerin geliştirilmesinin ele alındığı görüşmede Erdoğan, Merkel’e Ermeni tasarısıyla ilgili sitemde bulunan Erdoğan, “Bizi hayal kırıklığına uğrattınız” dedi. Merkel ise kararın Türk-Alman ikili ilişkilerine gölge düşürmemesi için gerekli hassasiyeti göstereceklerini ifade etti.
Erdoğan zirvede Obama ile de ayaküstü kısa bir görüşme yaptı ve ABD’deki olaylarla ilgili taziyelerini iletti. Erdoğan gelişmelerin üzücü ve endişe verici olduğunu kaydetti. Obama’da Erdoğan’a gelişmelerle ilgili kısa bir bilgi vererek teşekkür etti.
Yatırımları görüştü
Erdoğan, Rebelo de Sousa ile de ikili ilişkiler, yatırımlar konusunda görüştü. Erdoğan, Sousa’ya da final maçında başarılar diledi. Fransa Cumhurbaşkanı’nı da finale yükselmesinden ötürü tebrik eden Erdoğan, “iyi bir maç oldu” dedi. Erdoğan, Merkel’e de Almanya’nın Fransa’ya elenmesinden ötürü üzüntülerini iletti. Erdoğan, iyi maç olmasına rağmen Fransa’nın kazandığını belirterek, “Pazar günü şampiyonu hep birlikte göreceğiz” dedi.
Erdoğan zirvede Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ile de ayaküstü sohbet etti. Ege’deki göçmen krizi ve Kıbrıs meselesinin ele alındığı görüşmede, “iyi bir ivme yakalandı. İki ülke desteğini aynen sürdürmeli” görüşü öne çıktı.
Ayaküstü sohbetler
Erdoğan, dün ayrıca Estonya Başbakanı Taavi Röivas ile de ikili görüşme yaptı. Basına kapalı yapılan görüşme yaklaşık 40 dakika sürdü. Erdoğan’ın zirvede Macaristan, Kanada, Azerbaycan, Bosna, Bulgaristan, Hırvatistan ve Letonya liderleriyle de ayak üstü sohbetler yaptı.
Zirvedeki genel toplantılarda da NATO ülkelerine Suriye siteminde bulunan Erdoğan, “Yük ve sorumluluk paylaşımı şart” dedi. Terör ve terörle mücadelenin ele alındığı zirvede Erdoğan Suriye’de yaşananları gündeme getirdi. Suriye kaynaklı Türkiye’ye yönelik tehditlerin minimize edilmesi konusunda NATO ülkelerinden yeni tedbirler isteyen Erdoğan, mutlaka sorumluluk ve yük paylaşımı olması gerektiğini dile getirdi.
Terörle ortak mücadele vurgusunun altını ısrarla çizen Erdoğan’ın “Özellikle Suriye savaşının sona erdirilmesi, mülteci krizinin çözülmesi, DAİŞ ve benzeri terör örgütlerine karşı etkin mücadele edilmesi konusunda sizden beklentilerimiz var. PKK terörü de bizim için DAİŞ kadar önemli. Bununla mücadelede de aynı desteği bekliyoruz. Bu da bizim için büyük tehdit. PKK’nın Suriye uzantısı PYD-YPG gibi örgütlerle de gereken mücadele verilmeli. Bunlar hem Suriye’de hem Türkiye’de güvenlik açısından tehdittir. Bunlara karşı ortak mücadele şarttır” dedi.
‘Avrupa’ya taşınır’
Erdoğan, Suriye’de gerekenlerin yapılmaması halinde sorunların tüm Avrupa’ya taşınacağını dile getirdi.
Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile de görüştü. Stoltenberg, Türkiye’nin Suriye sınırındaki güvenliğiyle ilgili hassasiyetlerini farkında olduklarını, müttefiklerinin Türkiye’nin savunmasına daha fazla katkı vermesi konusunda gerekli girişimlerde bulunduğunu ifade etti. Erdoğan da daha somut adımlar beklediklerini söyledi. Suriye sınırında AWACS uçaklarının görev yapmasının önemli bir adım olduğunu ancak yeterli olmadığını belirten Erdoğan, daha fazla güvenlik çemberi oluşturulması gerektiğini, bunun sadece Türkiye’nin değil NATO’nun güvenliği için olduğu mesajını verdi.
NATO teşekkürü
Erdoğan dün zirvede Afganistan ve Ukrayna oturumlarına da katıldı. Afganistan’daki Kararlı Destek Misyonu’na katkıda bulunan NATO üyesi ve ilgili ülkelerin liderleri ve bazı uluslararası kuruluşların temsilcilerinin de katıldığı toplantıda, Türkiye’nin Afganistan’da havaalanı işletmesine devam edeceği oradaki 720 askerin görev süresinin de uzatılacağı dile getiriliyor. Türkiye’nin Afganistan’a 60 milyon dolarlık eğitim konusunda bir taahhüdünün de olduğu öğenildi. Stoltenberg de Türkiye’ye, Afganistan’daki NATO güçlerine yaptığı katkılardan dolayı teşekkür etti.
Erdoğan, Bulgar Dışişleri Bakanı’na da sigarayı bıraktırdı
Cameron’a ‘üzüldük’ mesajı
Erdoğan, İngiltere Başbakanı David Cameron ile yaklaşık 40 dakika süren ikili görüşme yaptı. İngiltere’nin AB’den ayrılmasıyla ilgili gelişmelerin ele alındığı görüşmede Erdoğan’ın, “Bu İngiliz halkının kararıdır. Buna saygılıyız. Ama İngiltere’nin AB’den ayrılması bizi de hayal kırıklığına uğrattı, üzüntü duyduk. Hem AB’nin bütünlüğünü etkileyen bir karar bu hem de İngiltere Türkiye’nin AB’deki en büyük destekçisi oldu her zaman. Bu anlamda biz önemli bir destekçimizi de kaybetmiş olduk AB içinde. Bundan dolayı üzgünüz” dediği öğrenildi.
İki lider, kararın Türkiye-İngiltere arasındaki ilişkileri olumsuz etkilemeyeceğini, iki ülke arasındaki 20 milyar dolarlık ticaret hedefine ulaşmak için gerekli adımların atılacağı mesajını verdi. Cameron, “Ben de artık düz milletvekili olarak devam edeceğim. Türk-İngiliz ilişkileri ve diğer konularda da üzerime düşen katkıyı da yapmaya devam edeceğim” diye konuştu.
Erdoğan dün ayrıca Portekiz Başbakanı Marcelo Rebelo de Sousa, İtalya Başbakanı Matteo Renzi ve Fransa Cumhurbaşkanı Hollande ile de ayaküstü sohbet etti.