'Anayasa hükmü açık, tartışmayız'

Ayşegül Kahvecioğlu / ANKARA
AK Parti, muhalefetin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önümüzdeki seçimlerde “3. dönemi olacağı” için aday olamayacağı tezine karşı, “Anayasa’da hüküm açık. Cumhurbaşkanı anayasa değişikliğine göre 2023 seçimlerinde ikinci kez aday olacak. Biz bunu tartışmayız” görüşünü ortaya koyuyor. Türkiye’nin yönetim şeklini değiştiren, parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişi öngören anayasa değişikliği hükümlerine göre birlikte yapılması öngörülen ilk milletvekilliği ve cumhurbaşkanlığı seçimi 24 Haziran 2018’de gerçekleştirildi.

Türkiye 2023 seçimlerine giderken, parlamenter sistem döneminde ve yeni sistemde birer dönem cumhurbaşkanlığı yapan Erdoğan’ın, önümüzdeki seçimlerde yeniden aday olup olamayacağı tartışması ortaya çıktı. Kimi hukukçular Erdoğan’ın ilk kez 2014’te; ikinci kez de 2018’de cumhurbaşkanı seçildiğini hatırlatarak, anayasaya göre üçüncü kez aday olmasının mümkün olmadığına işaret ederken, kimi hukukçular Erdoğan’ın yeni anayasaya göre yalnızca bir kez cumhurbaşkanı seçildiğini ve anayasaya göre 2023 seçimlerinde ikinci kez aday olabileceğini savunuyor.

‘GÜNDEMİMİZDE YOK’

Muhalefette ise konunun tartışma haline getirilmemesi eğilimi hakim. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, “Erdoğan’ın adaylığı için özel bir tartışma yapmayacağız. Tartışmalar artık geride kalmalı. Aday olmak istiyorsa buyursun gelsin” ifadesini kullanırken; İYİ Parti de söz konusu tartışmanın geçmişte yaşanan “367 krizinin” bir benzerini ortaya çıkartabileceğine işaret ederek bu durumun “Erdoğan’a yeni bir mağduriyet alanı” yaratacağı tezini savunuyor.

Cumhur İttifakı ortağı MHP’nin Kızılcahamam kampında da adaylık konusu gündeme geldi. Kamptaki basına kapalı toplantıda Genel Başkan Devlet Bahçeli “Hiç kimse bulanık suda balık avlamasın, Sayın Erdoğan’ın önünü keseceğini zannetmesin, ham hayal peşinde koşmasın” diyerek, Erdoğan’ın yeniden adaylığı konusunda hukuki açıdan bir sorun bulunmadığını ifade etti. Bahçeli, gerekirse cumhurbaşkanının üç dönem seçilebilmesi yönünde bir düzenleme yapılabileceğine işaret etti.

AK Parti kurmayları da, 2017 referandumuyla kabul edilen ve parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişi öngören anayasa değişikliğindeki “bir kimsenin en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebileceği” hükmünün, birlikte yapılan ilk TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin takvimin başladığı 30 Nisan 2018 tarihinde yürürlüğe girdiğine işaret ederek, “Biz bu konuyu tartışmayız. Anayasada hüküm açık. Cumhurbaşkanı, yeni anayasaya göre 2023 seçimlerinde ikinci kez aday olacak. Dolayısıyla bizim ‘üçüncü kez adaylık’ düzenlemesi yapmak gibi bir gündemimiz olamaz. Kendilerine bir cumhurbaşkanı adayı bulamayanlar, cumhurbaşkanımızın yenilmezliğini kabul ettikleri için onun şahsının adaylığına itiraz ediyorlar” değerlendirmesini yapıyor.

MAZBATADAN ‘13.’İFADESİ ÇIKARTILMIŞTI

AK Parti kurmayları Erdoğan’ın önümüzdeki seçimlerde ikinci kez aday olacağına ilişkin tezlerine, 24 Haziran seçimleri sonucu Yüksek Seçim Kurulu’nca (YSK) düzenlenen mazbatayı da dayanak gösteriyor. YSK, 24 Haziran’da yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminin kesin sonucunu 4 Temmuz’da ilan etmiş, buna ilişkin kararında “Bu sonuca göre geçerli oyların salt çoğunluğunu alan Recep Tayyip Erdoğan’ın 13. Türkiye Cumhurbaşkanı seçildiğinin tespitine ve adına  YSK tarafından tutanak (mazbata) düzenlemesine” ifadesine yer vermişti. Bu karar Meclis’e iletildiğinde dönemin TBMM Başkanı İsmail Kahraman, “Yazınız ekindeki tutanakta (mazbatada) ‘13’ rakamına, Cumhurbaşkanlığı görevi yapan kişi sayısının hesabından veya cumhurbaşkanı seçim sayısı hesabından ulaşılamadığı görülmüştür. Bu sebeple ‘13’ rakamıyla ilgili tereddütler hasıl olmuştur” diyerek, YSK’dan konunun yeniden değerlendirilmesini istemişti. YSK da aynı gün toplanarak “13. Cumhurbaşkanı” ifadesini mazbatadan çıkarmıştı.