06.01.2021 - 15:29 | Son Güncellenme:
Kadınların üreme sisteminin bir parçası olan yumurtalıklar, rahmin iki yanında olmak üzere alt karın bölgesinde yer alırlar. Kadınlar östrojen ve progesteron hormonları üreten iki yumurtalığa sahiptir.
Yumurtalık Kisti Nedir?
Kadınlar ergenlik ile regl olmaya başladıktan sonra, doğurganlığın devam ettiği dönemler boyuncu yumurtalık kisti riskine sahiptir. Regl düzensizlikleri ve karında görülen şişlikler gibi pek çok belirtisi olan yumurtalık kistleri iyi huylu ve kötü huylu kistler olmak üzere ikiye ayrılır.
Yumurtalıklarda meydana gelen kistlerin çoğu ağrısızdır ve hiçbir belirti göstermez. Kist, yumurtalıkların içerisine ya da üzerine yerleşerek, sıvı toplar. Kistin büyüklüğüne, bulunduğu yere ve huyuna göre tedavi yöntemlerine başvurulur.
Yumurtalık Kistinin Belirtileri Nelerdir?
Yumurtalıklarda oluşan kistler çoğu kez herhangi bir semptom göstermez. Kist büyüdükçe bazı belirtiler baş gösterebilir. Bu belirtiler;
Karın bölgesinde şişlik,
Ağrılı bağırsak hareketleri,
Regl düzensizliği,
Reglde görülen lekelenmeler,
Regl görememek,
Cinsel ilişki sırasında ağrı,
Alt sırt ya da uyruklarda ağrı,
Göğüslerde hassasiyet,
Mide bulantısı ve kusma,
Dolgunluk hissiyatı olarak kendisini gösterir. Tüm belirtilerin görülmesine gerek yoktur. En önemli belirti regl düzensizliği ve regl olamamaktır.
Anında tıbbi müdahale gerektiren belirtiler ise;
Şiddetli bir şekilde görülen ya da keskin pelvik ağrıları,
Yüksek ateş,
Baş dönmesi ve baygınlık geçirmek,
Nefes alamama ve hızlı solunum,
Regl düzensizlikleri, uzun süre regl olamamak hafife alınmamalı ve kesinlikle tıbbi müdahale gerektirmektedir.
Görülen bu ağır belirtiler rüptüre bir kisti ya da bir yumurtalık torsiyonunu gösterebilir. Her ikisinde de tedavi edilmediği takdirde ciddi sonuçlar doğurabilir.
Yumurtalık Kistlerinin Türleri Nelerdir?
Özellikle endometrioma kistleri ve dermoid kistleri gibi pek çok kist çeşidi vardır. Ayrıca fonksiyonel kistler en sık görülen kist tipidir.
Folikül kisti: Regl döngüsü esnasında bir yumurta folikül denilen kese içerisinde büyüme gösterir. Bu kese yumurtalıkların içerisinde yer alır. Normal durumlarda folikül ya da kese açılır ve bir yumurta bırakır. Fakat folikül kırılmaz ve içindeki sıvı akmazsa yumurtalık üzerinde kist meydana gelir.
Korpus Luteum kistleri: Folikül keseleri çözülmezse ve folikül sızıntısı meydana gelirse; kese içerisinde ek bir sıvı daha gelişebilir. Bu sıvının birikmesi ve hızla gelişmesi korpus luteum kistine neden olur.
Diğer yumurtalık kistleri ise;
Dermoid kistler: Yağ, saç ve diğer dokuların yumurtalıklarda birikmesi sonucunda meydana gelen kese benzeri büyümedir.
Kistadenomlar: Yumurtalıkların dış yüzeyinde gelişen kanserli olmayan iyi huylu bir kisttir.
Endometriomalar: Rahmin içinde normal olarak büyüyebilen dokuların rahim dışına taşması sonucunda, yumurtalıklar yapışması kist oluşumu ile sonuçlanır.
Yumurtalık Kistinin Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Genel olarak rutin kontrollerde ortaya çıkan kistler hekim tarafından direkt tespit edilebilir. Özellikle ultrason testi ve yüksek frekanslı ses dalgaları ile yapılan işlemlerde ortaya çıkar. Böylece kistin yeri, büyüklüğü, şekli ve bileşimi belirlenir.
Hastaya ilk olarak gebelik testi yapılır. Bu testler hamileliğe bağlı olarak korpus luteum kistlerini tedavi etmekte yarar sağlar. CT taraması ile iç organlar görüntülenir. Ardından MRI testi ile iç organların derinlikli görüntüleri çıkarılır. Kistlerin geneli birkaç hafta içerisinde yok olduğundan dolayı hekim hemen bir tedaviye başlamaz. Düzenli olarak ultrason testi yapılmasını önerir.
Hastaya hormon testi uygulanarak östrojen ve progesteron gibi majör hormonların kontrolü gerçekleştirilir. Daha sonra CA-125 kan testi ile kanser taraması yapılır ve kistin kanserli olup olmadığı dikkatle incelenir.