Yansıyan ağrı nedir?

Kemikler, eklemler, kaslar gibi lokomotor yapılardan vederiden kaynaklanan ağrıların yeri hasta tarafından çok iyi tanımlanabilirken,toraks ve abdomen içerisindeki organlardan kaynaklanan ağrının lokalizasyonuzayıftır. Visceral organlardan kaynaklanan ağrı çoğu zaman ağrının kaynağınıoluşturan bölgeden çok daha uzak alanlarda algılanır. Genel olarak bir içorganda başlayan ağrının vücut yüzeyinde başka bir alana yansımasına yansıyanağrı adı verilir.

Mekanizma; Visseral afferent liflerin sonlandığı çeşitlimedulla spinalis segmentlerinde, derinin çeşitli bölümlerinden kaynaklanansomatik duyularda sonlanırlar. İşte visseral afferent lifler çok güçlü birstimulus taşıdıklarında (şiddetli ağrı), cerebral korteks bu ağrının, kaynağınıalgılamakta zorlanır ve ağrının bu medulla spinalis segmentlerinde sonlananderi bölgesinden geldiği şeklinde yanılsanır.

Kalpten kaynaklanan ağrı, angina pektoris adını verdiğimizkalp kası iskemisine bağlı bir ağrı ise sıklıkla sternum’un sol tarafındaezici, sıkıştırıcı bir ağrı şeklinde algılanır. Ancak, kalbe ait ağrıyı taşıyanaffarent lifler T1-5 spinal segmentlerde sonlanan lifler olduğundan ve aynısegmentler kolun iç kısmından gelen affarent liflerin de sonlandığı segmentlerde olduğundan, kolun iç kısmında da ağrı hissedilebilir.

Diafragma ve bununla yakın ilişkili pericardium’dankaynaklanan ağrı sternum arkasında ve omuz bölgesinde hissedilir.

Sindirim kanalının ağrıları genellikle orta hatta yakınolarak algılanır. Örneğin özafagus’dan kaynaklanan ağrılar (bronşlardankaynaklanan ağrılar da böyledir) göğsün orta bölgesine yansır. Mide ağrıları,yine orta hatta, epigastrik bölgede hissedilir. Duedonum, jejenum, ileum,caecum, appendix vermiformis, colon ascendens, transversum ve descendens’denkaynaklanan ağrılar umbilicus çevresinde ve orta hatta yakın olacak şekildealgılanır (ince barsaklardan kaynaklananlar genellikle umbilicus üzerinde colontransversum ve descendens’den kaynaklananlar umbilicus altında hissedilir).Colon sigmoideum ağrısı ise genellikle sol inguinal bölgede algılanır.

Visceral organların hastalıklarına bağlı oluşan ağrılar,hastalık (örneğin enflamasyon, iltihap) parietal periona yayıldığı andanitibaren çok daha iyi lokalize edilebilir. Bunu, sık görülen bir cerrahihastalık olan appendisit (appendix vermiformisi’in iltihabi hastalığı) örneğiile açıklamak mümkündür. Appendisitte başlangıçta umbilicus çevresinde künt birağrı şikayeti vardır. Organdaki enflamasyon kendisini örten parietal periton’ayayıldığında, ağrı sağ inguinal bölgede lokalize olan daha keskin bir ağrıkarakteri kazanır. Appendix vermiformis’in tamamen caecum’un arkasında olduğuretrocaecal appendisitte enflamasyon parietal peritona daha güç yayıldığındanağrının yerinin lokalizasyonu daha güçtür.

Karaciğer ve safra kesesi ağrıları sağ hipokondriak bölgedehissedilir. Hastalık diafragma irritasyonuna neden oluyorsa sol omuz bölgesindede ağrı hissedilebilir. Safra taşı ağrıları çoğu zaman sağ scapula ucunda(regio infrascapularis’de) de ağrıya neden olabilmektedir.

Böbreklerden kaynaklanan ağrı organın hemen arkasında belbölgesinde künt bir ağrı şeklinde ortaya çıkar. Pelvis renalis veya üreterleretkilendiğinde ise (bu yapılara geçen böbrek taşları örneğinde olduğu gibi)ağrı daha çok inguinal bölgede, penis, scrotum ve uyluğu iç kısımlarındahissedilir.

Mesane ağrısı organın hemen üzerinde, pubik bölgede duyulur.Bununla beraber sıklıkla kasık ve testislere de vurur.

Testis ve ovaryum ağrısı, affarent lifler T12-L1 spinalsegmentlere geldiği için, bel ve kasık bölgesinden geliyormuş gibi duyulur.