‘Yağ yakmak için yağa ihtiyacınız var’

Kilo alma ve şişmanlık deyince akla ilk gelen ‘yağ’ların, bilinenin aksine yararları da var! Yağları ‘vücudun yorganı’ olarak tanımlayan diyet ve beslenme uzmanı Dr. Yasemin Bradley, onların aynı zamanda enerji kaynağı olduğunu da hatırlatıyor. Bradley, konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı:

Hangi yağlar yağ yakmayı sağlar?
Yağlar ikiye ayrılır: Sağlık sorunlarına yol açanlar ve iyileştiriciler. İyileştirici yağlara ‘zorunlu yağ asitleri’ (EFA) denir. Yağ yakmak için bu yağlara ihtiyacımız vardır. Vücudumuz bu yağları üretemiyor. Tek yol yiyeceklerle almak. Yeterince alınmadıkları zaman hastalıklar baş gösteriyor. Bunlar da Omega 3 ve Omega 6 olmak üzere ikiye ayrılıyor.

Hangi besinlerde bulunur?
Yağlı balıklar (uskumru, somon, ringa, ton gibi), yeşil yapraklı sebzeler, balkabağı çekirdeği ve ketentohumu Omega 3 yönünden zengin yiyeceklerdir. Ayçiçeği, balkabağı çekirdekleri, kenevir tohumu, susam, ceviz, fındık, badem, soya fasulyesi, mısır ise Omega 6 yağlarından zengindir.

Bu besinler nasıl kilo verdiriyor?
Temel yağ asitleri, vücudun metabolik hızını artırıyor; hücreler daha hızlı enerji üretmeye, yiyeceklerle alınan kaloriler daha hızlı yakılmaya başlanıyor. Dolayısıyla enerjiyi artırıyor, kişiyi daha çok harekete sürüklüyor. Bu, kiloyu daha rahat vermeyi sağlayan etkilerden biri. Bu yağları yiyerek yağ yakabiliyor, kilo verebiliyorsunuz.

Bu yağların diğer yararları nedir?
Yağ ve selüliti önlemek için de temel yağ asitleri gerekli...

Dr. Bradley’in önerileri
• Renkli beslenin. Günde en az 5 porsiyon değişik renkte sebze ve meyve yiyin..
• Tuz kullanmayın, tuzluları azaltın.
• Doymuş yağ içeren yiyeceklerden uzak durun. Yağlı etler, tereyağı, margarinler, tam yağlı süt, yağlı peynir, krema, bu yağlarla yapılmış bisküviler, kurabiyeler, kekler, börekler, tatlılar, yemekler vs..
• Şekeri ve şekerli yiyecekleri olabildiğince azaltmaya çalışın.
• Tek tip beslenmeyin. Hep aynı tip gıdalara yönelirseniz vücudunuz birçok değerli besin maddesinin eksikliğini çekecektir. Çok çeşitliliğe özen gösterin.
• Mümkün olduğunca çay, kahve, gazoz ve kolayı azaltın. Bu tip içecekler vücuttaki değerli besin maddelerini, vitamin ve mineralleri söküp götürüyor. Çay ve kahve yemekten önce veya sonra içildiğinde yiyeceklerdeki demirin emilimini engelliyor. Kansızlığa yol açıyor. Kolalı içecekler kan şekeri dengesini bozup kilo aldırıyor.

Çabuk kilo verdiren diyetler neden işe yaramıyor?
Vücudun normal bir çalışma temposu herkesin belli bir bazal metabolizma hızı vardır. Kiminde yavaş, kiminde hızlı olabilir. Bunu genlerimiz, vücudumuzun yapısı, hormonlarımız belirliyor. Vücut normal temposunda çalışırken birdenbire aşırı kilo verdiren 800 - 900 kalorilik bir programa geçtiğiniz zaman vücut bunu açlık tehlikesi olarak algılıyor ve beyin vücuda ‘temponu düşür’ diyor. Bu kez vücut çalışma hızını düşürüyor. Azalan besin miktarını dengeli kullanmak istiyor. İsveç diyeti gibi rejimleri en fazla 10-15 gün uygulayabilirsiniz. Sonra normal yeme biçimine herkes geri dönüyor.
Çabuk kilo verdiren diyetlerde en büyük kilo kaybı ilk birkaç günde olur. Ancak kaybedilen genellikle yağ değil, sudur. Bu diyetler şişmanlığa ancak geçici çözümler sağlar. Bu diyetten sonra tipik alışkanlıklarınıza, yağlı, tuzlu şekerli unlu yeme tipine geri döndüğünüzde vücudunuzun temposunu bilinçsiz bir diyetle yavaşlattığınız için artık yeni gelen yiyecekle metabolizmanız baş edemez. Eskisi gibi yeseniz de daha çok kilo almaya başlarsınız. Ayrıca bu diyetler kişide stres yaratır ve daha çok yemeye yöneltir. Kişinin ileride uygulayacağı diyet programlarında başarılı olması zorlaşır, sağlıklı diyetlere zor cevap verir. Özellikle ergenlik çağında kesinlikle yapılmamalı.

(Dr. Yasemin Bradley ve Anthony Bradley’in ‘Gelecek Yiyeceklerde’ adlı kitabından alınmıştır.)
TONY’NİN MAKARNASI (2 kişilik)
MALZEMELER
200 gram kepekli makarna
1 adet kabak l 1 büyük soğan
2 diş sarmısak l 2 büyük domates
1.5 kaşık zeytinyağı l 2 - 3 kaşık fesleğen (veya maydanoz)
1 kaşık hardal l 1 çay kaşığı karabiber l 8 kaşık kırmızı veya beyaz şarap (yerine su da olabilir)
Parmesan peyniri
YAPILIŞI
Soğan ve sarımsağı küçük küçük kıyın. Bir tavaya zeytinyağını koyup ısıtın. Aşırı kızmasın. Sarımsağı ekleyin ve altın sarısı oluncaya kadar kavurun. Ardından soğanı da ekleyip, birlikte kavurun. Kabağı yarım aylar şeklinde ince ince doğrayıp tavaya ekleyin (Bu sırada makarnayı kaynar suya atıp, haşlamaya başlayın). Sonra domatesleri tavadaki sosunuzun içine doğrayın, şarabın yarısını da ekleyin. Beş dakika kadar arada karıştırarak pişirin. Hardal, biber ve fesleğini de ekleyin. Makarnanız hazır oluncaya kadar sosunuzu yavaş yavaş karıştırarak pişirmeye devam edin. Makarnayı süzerken sosunuzun altını da söndürün, şarabın diğer yarısını da içine karıştırın. Tavaya en son makarnayı ekleyip dikkatli bir şekilde karıştırın. Tabaklara alıp üzerine peyniri serptikten sonra servis yapın.

MERCİMEK SALATASI
MALZEMELER
1 bardak mercimek l 7 - 8 yaprak beyaz lahana l 1 kaşık zeytinyağı
1 diş sarmısak l 1 limon
Yarım su bardağı yoğurt
YAPILIŞI
Mercimeği ve lahanayı ayrı ayrı haşlayıp süzün. Lahana yapraklarını ince şeritler halinde kıyın. Diğer tarafta yoğurt, limon, zeytinyağı ve dövülmüş sarmısağı elde veya blender ile çırpıp bu sosu sıcak mercimek ve lahanayla iyice karıştırın. NOT: Lahana yerine çiğ kıvırcık marul veya rendelenmiş havuç da kullanabilirsiniz.

MUZLU PUDİNG
MALZEMELER
1 bardak esmer pirinç
2 adet olgun muz l 2 çay kaşığı tarçın l 2 çay kaşığı hindistancevizi
YAPILIŞI
Pirinci iyice haşlayın ve soğumasını bekleyin. Muzları haşlanmış pirincin içine doğrayıp tarçını da ilave edin. Blendır ile 2 - 3 dakika karıştırın. Karışımı kaselere alıp buzdolabına koyun. Soğuduktan sonra üzerini hindistanceviziyle süsleyin. NOT: Hiç şeker konulmamasına rağmen bu puding özellikle tatlı krizleriniz için birebir. Kesinlikle beyaz pirinç kullanılmamalı.

YULAF HELVASI
MALZEMELER
1 bardak yulaf kepeği
2 adet yeşil elma
Bir avuç ceviz (fındık ya da badem de olabilir) l 1 yemek kaşığı tarçın
1 kaşık hindistancevizi
YAPILIŞI
Yulaf kepeğini üzerini 3 parmak geçecek kadar suyla tencereye koyun. Orta ateşte pişirin. Muhallebi kıvamına gelip fokurdamaya başlayınca kabuklarıyla rendelediğiniz yeşil elmaları, cevizi ve tarçını da ekleyip 2 dakika kadar karıştırın. Ocaktan alıp bir servis tabağına dökün. Buzdolabında soğuduktan sonra üzerine hindistancevizi serperek yiyin.

Dr. Sumru Özbay’ın rejimi
KAHVALTI
Şekersiz çay veya kahve
2 kibrit kutusu peynir
Salata
1 ince dilim ekmek

ÖĞLE
3 köfte kadar et, tavuk ya da balık; salata
1 ince dilim ekmek veya
1 kâse çorba
Salata
1 ince dilim ekmek veya 1 adet kaşarlı yağsız tost
Çay, kahve (şekersiz)

SAAT 17.00
2 porsiyon meyve (1 elma, bir mandalina)
veya 2 adet galeta

AKŞAM
5-6 yemek kaşığı sebze
Salata, 1 ince dilim ekmek

Aralarda neler yiyebilirsiniz?
2-3 porsiyon meyve.
2 kibrit kutusu peynirle 1-2 galeta veya 1 meyve 1 galeta.
1-2 kurabiye, ince bir dilim kek.
1-2 pötibör bisküvi.
Leblebi.
Haftada 2 duble alkol.
Yoğurt.
Ayranla birlikte 1-2 galeta.

BİTTİ