“İlişkilerimde kimselere güvenemiyorum” sendromu

Son zamanlarda sıklıkla duyarsınız insanlar birbirine “kime güvenelim o kadar zor ki, bu devirde kimselere güven yok…” derler. İlişkilerin büyük çoğunluğu güven problemi yüzünden yaşanır çünkü güven problemi beraberinde birçok problemi de getirir.

İnsan sosyal bir varlıktır ve her zaman derin ilişkiler kurabilmeye yatkındır çünkü insanlar yakın ve derin ilişkilerde tamamlanmış hissederler ve ruhsal bütünlüğü sağlayabilir. Kaliteli ve tatmin edici ilişkiler ruhsal dengeyi büyük ölçüde etkiler.

Günümüzde her şeyin çabucak tükendiği tıpkı bir fast food gibi hızlıca tüket mantığında yaşanan ilişkiler sonrası artık insanların da birbirine güven problemi doğdu. Fast food gibi tükenen ilişkiler sonrası bu tarzda ilişki yaşamak istemeyen insanların hayatlarına yeni birini dahil ederken zorlandıkları ve daha çok sorguladıkları sıklıkla görülmektedir. İncinmişlikler kolay telafi edilmemekle birlikte bazı zamanlar kişilerin güvensiz hissetmekte haklılık payları da olabilir.

Güvensizlik sebebiyle karşınızdaki kişinin hayatını detaylı incelersiniz, araştırırsınız. Size uygun olup olmadığına karar verirsiniz. Karar verdikten sonra da zaman zaman yoklamalar başlar. Onu çeşitli konularda yoklayarak güvenilir olup olmadığını anlamaya çalışırsınız. Güvensizlik aynı zamanda beraberinde kıskançlığı da getirir. Daha çok kıskanırsınız, kıskandıkça tartışmalar başlar. Tartışmalar arttıkça da ilişkiler kopma noktasına geliverir.

İnsanların birbirine tahammülünün çok azaldığı zamanlardan geçerken özellikle bu konuda problem gördüklerinde kişiler ilişkilerinde yapıcı olmadan bitirmeyi tercih edebilirler. Kimseye güvenememenin sebeplerini anlamak gerekir. Anlamak çözüme ulaşmak konusunda yardımcı olacaktır. Sebeplerini incelediğimizde;

Geçmişte yaşanan olumsuz deneyimler

Geçmiş ilişkilerin yolunda gitmemesi ve yıpratması güvensizlik için zemin hazırlar. Bu bazen aileniz içerisinde ilişkilerde yıpranma kaynaklı olabilir, büyürken alınan yaralar olabilir bazen de kendi yaşadığınız olumsuz ilişki deneyimleri sonucunda olabilir. Bazen geçmişlerinde hiç yara almamış kişiler bile güvensiz hissedebilir. Ancak olumsuz deneyimler güvensizliği daha çok tetikler.

Karşıdaki kişinin güven vermeyen tutumları

Şu anda sıklıkla ilişkilerde bu faktör görülür. Kişiler birbirine emek vermek güvensizlikleri gidermek yerine yüzeysel davranışlar içerisinde bulunurlar. Bu da ilişkinin zemininin bir türlü sağlam olmamasına neden olur. Güven vermeye çalışan insan sizin için çabalar. Özellikle hassasiyetlerinizi dile getirdiyseniz sizin için anlayış gösterecektir. Ancak bazı insanlar güven verebilmek benim görevim değil kendisi güvenebilmeli diye düşünüp mevcut ilişkilerinde yapıcı olmak yerine uzaklaşıp yıkıcı olmayı seçebilirler. Bu sebeple güven sıkıntısı yaşıyorsanız daha anlayışlı, merhamet ve şefkatli birisi ile daha çok mutlu olursunuz.

Geleceği olumsuz yormak

Zihnimiz birçok zaman gelecekle ilgili bizlere olumsuz şeyler söyler. Örneğin aslında her şeyin yolunda olduğu ilişkinizde bir şekilde zarar görebileceğinizi düşünebilirsiniz. Bunun için ilişki güzel giderken zihnin bu düşüncesi sonucu ruhsal tedbirler alırsınız. Kendinizi bu ruhsal tedbirlere kaptırırken ilişkinizdeki düzeni ve doğallığı bozar sonuçta da yine ayrılıkla karşılaşabilirsiniz. Bu sebeple geleceği olumsuz yormamakta güvensizliğin temelini hazırlar.

Aşırı Genelleme sorunsalı

Geçmiş ilişkilerde bir kez yolunda gitmediğinde, ikincide, üçüncüde derken artık kimseye güvenmez hale gelirsiniz. Güvenmediğinizde yeni biri ile birlikte olabilmekten bunu denemekten de kaçarsınız. Aslında sonunda kendinizi suçlarsınız. Bende bir sorun var ilişkilerim yolunda gitmiyor diye düşünürsünüz. Oysa geçmişte yolunda gitmeyen ilişki deneyimleri bir sonraki karşınıza çıkmış kişilerin de aynı olacağını göstermez. Bu konu da aslında karşınızdaki kişiye bütünen olmasa bile ilişkiyi yaşayabilecek kadar güven duymanız önemlidir. Geçmiş deneyimlerin olumsuz olması yeniden yeniden hayatınızda tekrar edeceği anlamına gelmez.

Özgüven sorunları

Güvensizlik ilişkilerin bitimi için zemin hazırlar. Zaman içerisinde yaşadığınız olumsuz yaşam olayları içerisinde psikolojik olarak yıpranmış olabilirsiniz. Bu yıpranma sonucunda yeniden yeniden ilişki kurabilmek konusunda kendinizde yeterince güven hissetmezsiniz. Yeterince güven hissetmeyince de elinizdeki ilişkiye yapışırsınız. Bu yapışma karşınızdaki kişiyi iter, aslında siz bu süreçte kaybetmemek adına daha çok çaba sarf edersiniz ve sonucunda da istenmedik şekilde ilişkiniz yine güven probleminden dolayı biter. Bu sebeple ilişkinizin biteceği ile ilgili karşınızdaki kişiye güven duymamak yerine güvenin. Eğer bir şekilde onun size zararının olacağını düşünürseniz uzaklaşırsınız. Hem güvenmeyip hem bağlanmak dengenizi bozar. Güven duymadığınız ilişkiden uzaklaşamama hali sizin kendinizle olan sorununuzdur, bir şekilde yüzleşmeniz gerekir. Uzaklaşmak zor geldiği için güvensizlik içinde ilişkiyi sürdürürsünüz. Problemlerin, yalnızlığın üstesinden gelebileceğinize inanırsanız ilişkinizde daha fazla kendinize güvenir ve sonucunda partnerinize de güvenirsiniz.

Eğer güven sorunu yaşıyorsanız baştan bunu açıkça partnerinizle konuşmakta fayda vardır ve karşınızdaki kişinin size nasıl davranmasının sizi rahatlatabileceğini siz bilirseniz partnerinize de anlatabilirsiniz. Sizi inciten, kıran yada sinirlendiren zaaflarınızı önceden bilmesini sağlarsanız tartışmada da ondan buna saygı duyarak uygun davranmasını isteyebilirsiniz. Örneğin bazen bazı insanlar daha fazla açıklama yapılmasını isteyebilir, bazıları daha çok detay isteyebilir, bazıları geleceğe dair güvence isteyebilir. Siz kendinize “partnerim ne yaparsa ona güvenirdim” diye sorarak ondan beklentinizi bulabilirsiniz.

Uzman Klinik Psikolog Melda Yakupoğlu