Çocuğunuz okulda sıkıntı mı yaşıyor? Okula gitmek istemiyor mu? Okul saatleri yaklaştığı zaman aşırı endişeleniyor mu?
Okul fobisi çocuğunuzun yaşıtlarına göre okulla ilgili abartılmış tepkiler vermesidir. Şiddetli bir kaygıdan dolayı çocuğunuz okula karşı isteksizleşir ve gitmek istemez. Bu durum okula başlayacağı ilk zamanlar olabileceği gibi ilerleyen süreçlerde de açığa çıkabilir.. Her 100 çocuktan yaklaşık 4- 5 tanesi hissettiklerini okul korkusu olarak tanımlar. Bu korku ve kaygının şiddeti, sürekliliği ve kişinin uyumunu ne ölçüde bozduğu klinik alanda önemlidir.
Okulda yalnız kalamama ve buna bağlı olarak okula gitmekten kaçınma davranışı gösteren çocuklar, zamanla okula gitmek istemezler. Psikolojide ayrılma anksiyetesi(kaygısı,bunaltısı) bozuklukları kategorisinde tanımlanan okul fobisi terimi , anaokuluna giden, ilkokula başlayan çocuklarda daha sık görülür. Okul korkusu, çocukların üzerinde çeşitli bedensel semptomları ortaya çıkarır. Çocuklar hissettiklerini okul korkusu olarak tanımlayamadıklarından, ebeveynlerin, çocuklarının bedenlerindeki belirtileri dikkate almalıdır. Aşağıda belirtilen şikayetleri olan çocukların ebeveynlerinin bu konuda daha dikkatli olmaları gerekmektedir.
Okul fobisi Semptomları:
-Baş ağrıları,
-Karın ağrıları, bulantı-kusma hissi,
-İştahsızlık, keyifsizlik,
-Uyku düzeninde bozukluklar,
-Okul sorumluluklarından kaçınma,
-Nedensiz ağlama,
-Öfkeli olma,
Bu zorlanmalara dayanamayıp çocuklar okuldan eve gelmek isteyebilir, yarı yoldan eve geri dönebilirler. Bu ön belirtiler haftalarca sürebilir. Ödevlere karşı ilgisizdirler. Okula gitmek istememe nedenlerini, öğretmeni sevmemiş olma, arkadaşları tarafından rahatsız edildiğini söyleme şeklinde de dile getirebilirler.
Peki bu kaygı gelişen çocuklardaki ortak özellikler neler olabilir? Neden diğer çocuklar değil de benim çocuğum diyorsanız, bunları dikkatlice gözden geçirmenizi öneririm.
Yapılan araştırmalara göre, okul korkusu gelişen çocuklar genellikle uslu,başarı kaygısı olan,aşırı onay bekleyen, ve ailesine özellikle anneye bağımlı çocuklardır. Aşırı koruyucu ebeveyn tutumları çocukların bu korkusunu pekiştirmektedir. Bu korkunun oluşmasına neden olan diğer tetikleyici faktörler kardeş doğumu, boşanmalar, stresli yaşam olayları, okulda küçük düşürülme, şehir değiştirme gibi durumlardır.Ortaya çıkaran etken ne olursa olsun aslında temel korku, çocuğun ANNEDEN AYRILMA KORKUSUDUR. Bu çocukların, anne babalarının kişilik özelliklerine baktığımızda ise benzer kişilik özellikleri ortaya çıkmaktadır.
Anne –baba çocuğa okulda bir şey olacağından korkmaktadır. Sık sık kontrol etmek amaçlı okula gelirler.
Genel tutum olarak çocuğun kendilerine bağlanmasını ister ve bu yönde desteklerler.
Ebeveynler çocukla ilişkisinde aşırı verici ve koruyucudur.Çocuğun yapması gereken sorumlulukları anne baba yapar.
Ebeveynlerin endişesi çocuğa hissettririlir. “Acaba başına bir şey gelir mi?” düşüncesi çocukta özgüven eksikliğine neden olur. Ayrı kaldığında ise acaba başıma bir şey gelir mi kaygısını yaşamaya başlarlar.
Peki bu okul korkusu nasıl tedavi edilir?
1.Çocuğun fiziksel yakınmaları varsa bir doktora başvurulmalıdır. Organik bir sebep olmadığı tespit edilirse, uzman bir psikolog tarafından görülmesi gerekmektedir.
2. Çocuğa hissettiklerini hakkında konuşması için teşvik edici bir tutumla yaklaşılmalıdır. Yatıştırın, gün boyu nerede olacağınız gibi belirsizleri ortadan kaldırın. Acil bir durumda, okul öğretmeniyle iş birliğine girmesi konusunda teşvik edin.
3. Sistematik bir yaklaşımla, okula gitmek istemeyen çocuğa ilk gün 2 saat, ertesi gün yarım gün, daha sonra tam gün şeklinde çoçuğunuzu okula alıştırın.
4. Çocuğunuza kıyamadığınız için, okula gitmemesini desteklediğiniz bir gün bile çocuğunuzun korkusunu pekiştirip, her şeyi başa saracağınızı unutmayın.
5. Unutulmaması gereken en önemli nokta ise ÖNCE KENDİ KAYGILARINIZDAN KURTULMANIZ GEREK Kİ ,ÇOCUĞUNUZA HİSSETTİRDİĞİNİZ DUYGU,AĞZINIZDAN ÇIKAN CÜMLELERLE TUTARLI OLSUN.
Yanlış ebeveyn tutumlarınınızı değiştirmek için bir uzman psikoeğitimine başvurabilirsiniz.
Sevgilerimle;
Uzman Psikolog Özlem ŞEN