Ortodontik tedavi günümüzde çok çeşitli metotlarla uygulanmaktadır. Bazı tedavi yöntemlerinde takılıp çıkartılabilir aparatlar kullanılırken diğer yöntemlerin tamamında ağızda sürekli kalan sabit aparatlar kullanılmaktadır.
Sadece şeffaf plak tedavilerinde hastalar, yemek yerken ve dişlerini fırçalama esnasında plaklarını çıkartıp, normal zamanda olduğu gibi dişlerini rahatça fırçalayabilmektedirler.
Fakat bunun dışında kalan diğer tüm ortodontik tedavi yöntemlerinde; ister iç taraftan yapıştırılan, lingual tedavi adı verilen teller olsun, ister dış taraftan yapıştırılan daha konvansiyonel metal veya estetik malzemelerin kullanıldığı sabit tedaviler olsun, tümünde ağız içine uygulanan malzemeler, hasta tarafından çıkartılamaz ve bu durum ortodontik tedavi süresince çok çok iyi bir ağız hijyeni ve bakımı gerektirmektedir. Çünkü ağız içinde kalan sabit her aparat, yiyecek artıklarının daha fazla birikmesine sebep olabilecek ekstra bir yüzey alanı oluşturur. Retansiyon alanları olarak adlandırılan bu yüzeyler yiyecek artıklarıyla beraber bakterilerin de bu yüzeylere tutunmasına olanak verir. Bu durum, iyi bir ağız hijyenin sağlanamadığı durumlarda diş çürümelerine sebep olacaktır.
Bunun yanında bu plak tabakasının dişlerin arayüzlerinde birikip yoğunlaşması diş taşlarının oluşmasına sebep olacak ve bu problemlerin ilerlemesi diş eti çekilmeleri gibi diş eti rahatsızlıklarını beraberinde getirecektir.
Tüm bu sebeplerden dolayı ortodontik tedavi esnasında ağız hijyeninin nasıl korunacağını ve temizlik işlemlerinin nasıl uygulanması gerektiğini detaylıca açıklamaya çalışalım.
Ortodontik tedavi boyunca, özellikle bu tedavileri gören hastalar için tasarlanmış ortodontik fırçalar kullanılmalıdır. Bu fırçaların özelliği orta bölümündeki fırça kıllarının daha çukur kenardaki kılların ise daha uzun olmasıdır. Bu sayede dişlere yapıştırılmış olan sabit aparatların (braketlerin) ve tellerin aralarına daha iyi uzanabilmesi sağlanmış olur.
Ortodontik tedavi gören kişiler her yemekten sonra bu ortodontik fırçalar yardımıyla dişlerini mutlaka çok iyi fırçalamalıdırlar.
Bunlara ilaveten arayüz fırçaları (interdental fırçalar) denilen, iki dişin arasındaki boşlukları veya teller arasındaki boşlukları temizleye yarayan farklı ebatlarda olabilen bir fırça türü de kullanılmalıdır. Bu ince fırçalar, normal fırçaların ulaşamadığı dar ve küçük alanlarda kullanılırlar. Kullanımı, iki diş arasındaki telin altından fırçayı yerleştirip, yukarı aşağı yönde hareket ettirmek şeklindedir. Çeşitli ebatları olmakla birlikte genellikle yaklaşık 1 mm çapında olanları ortodonti hastaları için uygun olacaktır. Günümüzde bu fırçalar çok küçük saplı ve kapaklı şekilde üretildikleri için hastalar bunları kolaylıkla yanlarında taşıyabilmekte ve dışarda yemek yediklerinde veya herhangi bir ortamda diş aralarının çok kolay bir şekilde temizliğini sağlayabilmektedirler. Normal fırçaların tek başına kullanımı ara yüz fırçaları olmadan kesinlikle yeterli olmamaktadır.
Bunların ötesinde ulaşılması daha da zor bölgelerin temizlenebilmesi için süper floss denilen özel diş ipleri kullanılmaktadır. Bu diş iplerinin bir ucu misina gibi kalın ve bir miktar daha sert, ortası biraz daha yumuşak ve kalın süngerimsi bir yapıdadır. Diğer uçları ise normal diş ipi şeklindedir. Misina şeklinde olan kalın tarafı diş etine en yakın olan diş arası bölgeden geçirilerek diğer taraftan çıkması sağlanır. Bu sayede ortada kalan kalın kısmı iki dişin arasına yerleşmiş olur. İleri geri hareketlerle diş aralarının ve tellerin alt kısımlarının detaylı şekilde temizlenmesi sağlanmış olur.
Açıklanan bu metodlarla fırçala işlemleri tamamlandığında, isteğe bağlı olarak çeşitli ağız gargaraları kullanılarak çalkalama işlemi de yapılabilir.
Bütün bu hijyen uygulamaları, ortodontik tedavi süresince itina ile devam ettirilmeli, hekimin farkedip uyardığı bölgeler varsa buralara özellikle dikkat edilmelidir.
Ortodonti uzmanı diş hekimi Eşref Kerem Atamözlü
Instagram : https://bit.ly/2rRpEP6
Facebook : https://www.facebook.com/softdent.com.tr/
E-mail : atamozlu@gmail.com