Göz Tembelliği Nedir?

Göz tembelliği bir gözün doğuştan veya daha sonra az görmesine neden olabilecek bir durum nedeniyle beyindeki o göze ait görme merkezinin yeterince gelişememesi durumudur. Yani aslında az görmeye neden olan göz değil beyindir. Beyne bir gözden net görüntü diğerinden hiç veya kalitesiz görüntü giderse beyin kötü görüntüyü ihmal eder, bu alandaki beyin hücreleri yeterince gelişmez. Bu durum çocuğun yaşına bağlı olarak belli bir süre devam ederse, o taraftaki gözde kalıcı görme kaybı meydana gelir. Bu duruma da göz tembelliği denir.

Göz tembelliği sebepleri nelerdir?

Bir gözde kırpma kusuru (miyop, hipermetrop veya astigmat) olup diğer gözde olmaması.

Gözlerde 2 dereceden fazla farklı kırma kusuru bulunması. (Bir gözde +2.0 hipermetrop, diğer gözde +5.0 hipermetrop gibi)

Şaşılık olması. Şaşılık bulunan gözde görme net değildir.

Göz kapağında doğuştan ya da erken yaşta gelişen görme aksını kapatan düşüklük. (Ptozis)

Korneada (saydam tabakada) doğuştan veya bebeklik çağında gelişen hastalık sonucu leke olması.

Doğuştan katarakt.

Doğuştan veya bebeklik çağında geçirilmiş diğer göz hastalıkları.

Tembellik nasıl saptanır?

Bazı çocuklarda görmeyen (tembel) göz kayar. Bu durumda aile çocuğu doktora getirirse erken tanı konur. Gözlerde kayma olmadığı durumlarda gözlerden biri net gördüğü için, çocuk görme problemi büyük ölçüde çekmez ve bu yüzden herhangi bir şikayeti bulunmayabilir. Bu durum ileri yaşlara kadar devam edebilir. Bu nedenle doğumda, 6 aylık ve 3 yaşında göz muayenesi yaptırılması çok önemlidir.

Tembellik tedavisi ne zaman yapılmalıdır?

Göz tembelliği tedavisine tanı konur konmaz başlanmalıdır. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa tedavi başarısı o kadar yükselir. Bu tedavi 9-10 yaşına kadar sürdürülmelidir.

Tembellikle beraber başka sorunlar da olabilir mi?

Tembellikle beraber olabilecek en sık sorunlar kayma ve derinlik duygusu yoksunluğudur. İki gözden aynı netlikte ileti alamayan beyin, derinlik duygusunu sağlayamaz.

Tembellik tedavisinde neler yapılır?

Gözlük: Tembellik tedavisinin ilk aşaması, tembel olan gözün iyi ve net görmesini sağlayacak gözlük derecesinin saptanması ve gözlüğün kullanılmasıdır. Gözlük devamlı kullanılmalıdır. Çerçeve öyle olmalıdır ki, çocuk hangi tarafa bakarsa baksın gözlükten bakmalıdır. Çocuklarda gözlük kullanmak değil kullanmamak tembellik yapar.

Kapama:Tembellik tedavisinin ikinci aşaması tembel olan gözün aktif olarak çalışmasını sağlamak için iyi gören göze kapama uygulanmasıdır. Çocuklar için özel yapılmış yapışkan göz kapama bantları ile iyi gören göz doktorun önereceği sürece kapatılır.

Nörovizyon:10-50 yaş arası kişilerde göz tembelliği tedavisi için uygulanan bir yöntemdir. Görme düzeyi %20’nin üzerinde olan ve gözde görmeyi engelleyecek başka bir patolojisi olmayan hastalar tedaviye uygun olarak kabul edilir. Hastaya verilen bilgisayar programı ile tedavi evde uygulanabilir.

Kapama tedavisi ne kadar süre uygulanmalıdır?

Kapama çocuğun yaşına, görme keskinliğine ve tembelliğin derecesine göre, günde 1 saat ile tam gün arasında değişen sürelerde gerekli olabilir. Bazı durumlarda kapama yapılmayacak günler de olabilir. Örneğin haftada 5 gün kapama, 2 gün tatil gibi. Önerilen sürenin üzerine çıkılmaması da önemlidir. Diğer gözün tembelleşmemesi açısından buna dikkat edilmelidir. Kapama, zamanından erken bırakılırsa tembellik başa dönebilir.

Tembellik tedavisi neden yapılmalıdır?

İyi gören gözün kapatılması çoğu çocuk tarafından istenmez. Ailelerde bu konuda sabırlı ve dikkatli olmalıdır. Gözde kayma olsun olmasın, göz tembelliği kalıcı olduğunda görmede derinlik hissi olmadığı için çocuk ileri yaşlarda üç boyutlu görme gerektiren pek çok mesleği (cerrah, pilot, subay gibi) yapamaz. Çok nadirde olsa sağlam gözün başına bir kaza gelme olasılığı da düşünülmeli ve sabırla tembellikle mücadele edilmelidir.

Göz Hastalıkları Uzmanı

Op. Dr. Tufan Evciman

http://www.tufanevciman.com.tr/