Çocuklarda en sık görülen göz hastalıkları ve korunma yöntemleri

Göz hastalıkları ile ilgili bilgi eksikliği ve ihmaller sonucu çocuklarımız ileri yaşlarda tedavisi oldukça zorlaşan sorunlarla karşılaşabilirler. Birçok önemli göz hastalığı küçük yaşlarda ortaya çıkabilir. Ancak erken teşhis ve doğru tedavi ile başarılı sonuçlar elde edilebilir.

0-16 yaş grubundaki çocukların gözlerini korumak için;
Doğumda,
6 aylıkken,
2.5-3 yaşlarında,
Okula başlamadan önce,
Okul süresince düzenli göz muayenesi yapılması gereklidir.

Ancak aşağıdaki şikayet ve belirtiler olursa, vakit kaybetmeden göz hastalıkları uzmanına gidilmelidir.
Bir gözü kısma ya da kapatma, gözlerini kısarak bakma
Siyah görünmesi gereken göz bebeğinde beyaz ya da puslu renk
Başını bir yana eğerek bakma
Göz kapağı düşüklüğü
Gözlerini sık sık ovuşturma
Bir veya iki gözün içe veya dışa kayması
Prematüre (erken) doğum
Düşük doğum ağırlığı
Ailede göz tembelliği teşhisi bulunan kişilerin olması
Ailede göz kırma bozukluğu olanlar
Cisimleri sürekli gözüne yakın tutma
Televizyonu yakından izleme
Çocuk doktoru tarafından göz hekimine yönlendirilmişse

En sık görülen çocuk göz hastalıkları

Şaşılık (Gözde kayma)

Şaşılık, bir veya iki gözde olabilir. En sık görülen, gözlerden birinin içe doğru kaymasıdır. Bununla beraber dışa, yukarı veya aşağı göz kaymaları da olabilir. Doğumdan hemen sonra ortaya çıkabilecekleri gibi genellikle 2-3 yaş arasında ortaya çıkabilmektedir. Tipi ne olursa olsun, her tip kayma önem taşır ve bir an önce teşhis edilerek tedavi ve takip planının yapılması gerekir. Erken teşhis şaşılık hastalarında çok önemlidir. Çocuklarda görülen şaşılık problemi, görmeyle ilgili sorunlara ek olarak gelişimsel anlamda da gecikmelere neden olmaktadır. Kayan gözde görme kaybı ve derinlik algısı fonksiyonunda bozulma ortaya çıkar. Tedaviye genellikle gözlük ile başlanır. Hastaların büyük kısmı gözlükten fayda görür. Gözlük ile düzelmeyen az kısım ise hasta ameliyatla düzeltilir.

Göz tembelliği (Ambliyopi)

Şaşılık, iki göz arasında numara farkı olması (bir göz normal, diğer göz en az iki derece hipermetrop olması gibi), göz kapağı düşüklüğü (ptozis) en sık görülen göz tembelliği sebebidir. Erken teşhis ve tedavi çok önemlidir. Şaşılık var ise şaşılık düzeltilir. İki göz arasında derece farkı var ise uygun gözlük verilip, kapama tedavisi yapılır. Göz kapağı düşüklüğü var ise ameliyatla düzeltir. İyi gören gözün kapatılıp iyi görmeyen gözün görmeye zorlanması oldukça önemlidir. Bu tedavilere ne kadar erken başlanırsa tembel olan gözün tedavi şansı o kadar artar.

Hipermetropi ve miyopi

Hipermetropi:Doğuştan vardır ve yaşla beraber azalabilir. Çocuk yakını görmekte ve okumakta zorlanır. İki göz arasında iki dereceden fazla fark olması en sık göz tembelliği sebeplerindendir.

Miyopi: Doğuştan olabileceği gibi, sıklıkla ilkokul yaşlarında ortaya çıkar. Yakın görme normaldir, uzağı görme bozulmuştur. Çocuk sıklıkla tahtayı göremediğinden şikayet eder. Gözlerini kısarak bakar. Uygun gözlük verilerek tedavi edilir. Gözlük görmeyi düzeltir. Derecenin artmasına veya azalmasına herhangi bir etki yapmaz.

Katarakt

Annenin gebelikte geçirdiği enfeksiyonlar, kullandığı ilaçlar, bebekteki metabolik hastalıklar nedeniyle doğuştan olabileceği gibi, hayatın ilk yıllarında sonradan da ortaya çıkabilir. Belirtiler arasında bir göz bebeğinin diğerinden farklı olması, kataraktlı gözün beyaz ve donuk görünmesi sayılabilir. Doğuştan olan katarakt yaşamın ilk 6 haftasında ameliyatla tedavi edilirse göz tembelliği, tam görme kaybı gibi ağır sonuçları engellenebilir. Doğumdan sonra gelişen katarakt ise daha iyi bir seyre sahiptir ve 2 yaşına kadar tedavi edildiğinde başarılı sonuçlar elde edilir.

Göz tansiyonu (Glokom)

Göz tansiyonu nadir de olsa bebek ve çocuklarda da görülebilir. Bebeklerde göz içi basınç arttığında gözler genişler ve büyür. Gözlerde sulanma, ışığa aşırı hassasiyet, ışığa bakamama, korneanın saydamlığını kaybetmesi ve gözün korneasının büyük olması en önemli belirtilerdendir. Glokom ne kadar erken tedavi edilirse görme o oranda korunmaktadır.

Göz sulanması (Gözyaşı kanal tıkanıklığı)

Doğumdan hemen sonra bir veya iki gözde, sürekli sulanma, çapaklanma, kızarıklık, burun kökünde gözyaşı kesesinde şişlik ve iltihaplanma yapabilir. İltihaplanma varsa uygun antibiyotik ilaçlar verilir, sulanma için göz doktorunuzun size göstereceği şekilde gözyaşı kesesine her gün masaj yapmak çok önemlidir. Bir yaşına kadar genellikle (%95) düzelir. Gözyaşı kanalı açılmayan hastalara probing denilen küçük cerrahi işlemle gözyaşı kanalı açılır.

Göz Hastalıkları Uzmanı

Op. Dr. Tufan Evciman

www.tufanevciman.com.tr