Gebelik döneminde tansiyon değerleri değişir mi? Yüksek tansiyon sorunu olan anneler neler yapmalıdır?
Hamilelik döneminiz boyunca tansiyonunuzu dengede tutmak için düzenli doktor kontrolüne gitmeli, kan basıncınızı kontrol ettirmeyi ihmal etmemelisiniz. Hamilelik hormonu olan progesteron damar duvarında bulunan kaslarda gevşemeye neden olur ve bu yüzden birinci ve ikinci trimesterde kan basıncı düşük olabilmektedir.
Düşük Tansiyon Sorunları
Hamileliğin ilk 3 ayında genelde tansiyon düşük seviyelerdedir. Tansiyon düşmesine bağlı olarak gözlerin kararması, baş dönmesi, halsizlik ve baygınlık hissi görülür. Ciddi sağlık sorununa neden olmayan tansiyon düşüklüğü kolay tedavi edilmektedir.
Göz kararmasıyla birlikte bayılma ve düşmeye bağlı yaralanmalar ani tansiyon düşüklüğünün en önemli riskidir. Anne adaylarından beklenen baygınlık hissi geldiğinde oturmak ya da sol yana dönük uzanarak kalbe giden kan akımını artırmaktır. Bunun yanı sıra anne adayları ilk aylarda rahat giysiler giymeli, uzun süre ayakta durmamalı ve ani hareketlerden kaçınmalıdır. 14. haftadan sonra vücutta artan kan miktarı ile tansiyon düşüklüğü de geçecektir.
Yüksek Tansiyona Dikkat
Türkiye’de her 10 hamileden 1’inde ya da 2’sinde yüksek tansiyon görülür. Normal şartlarda da önemli bir sağlık sorunu olan yüksek tansiyon gebelik döneminde ciddi sonuçlara neden olabilir. Farklı problemleri de beraberinde getirecek olan yüksek tansiyon “preeklampsi” adı verilen rahatsızlığın da kaynağını oluşturur. Preeklempsi, gebeliğin 20. haftasından sonra tansiyonun 140/90 mmHg üzerinde seyretmesi ve idrarda protein çıkması ile kendini gösterir. Tedavi edilmediği durumlarda anne ve bebeğin sağlığını tehlikeye atabilir.
Bebek bilindiği gibi besin ve oksijen takviyesini anneden alır. Kan basıncı yüksek olduğunda plasentaya yetersiz kan akışı olur bu da bebeğin ihtiyacı olan oksijeni ve besini alamaması anlamına gelir. Bebeğin anne karnındaki gelişimi yavaşlar.
Hamilelerde görülen uzun süreli yüksek tansiyon sonucunda bebek gelişmesinde gerilemenin yanı sıra; erken doğum, anne ile bebek arasındaki hayati bağlantıyı sağlayan plasentanın erken ayrılması, ani böbrek yetersizliği, yüksek tansiyon krizi gibi durumlar da meydana gelebilir. Tansiyonu yüksek anne adaylarının gebelik döneminde doktor kontrolleri ihmal etmemesi gerekir.
Kronik Hipertansiyon Kontrol Edilmeli
20 haftalık hamilelikten önce yüksek kan basıncınız varsa kronik hipertansiyon ya da önceden var olan yüksek tansiyonunuz olduğu anlamına gelir. Bu durum gebelik süresince ve bebeğin doğumundan sonra da devam eder. Kronik hipertansiyonun kontrol edilmesi şarttır çünkü kalp yetmezliğine ya da kalp krizine neden olabilir.
20. haftadan sonra yaşanan yüksek tansiyon gebelik hipertansiyonu olarak adlandırılır. Bu tansiyon yalnızca gebelik sırasında gerçekleşir. Hamilelik döneminde oluşan yüksek tansiyon için en uygun tedavi şekli istirahattir. İstirahatin yetersiz kaldığı durumlarda doktor kontrolü eşliğinde ilaç tedavisi gerekebilir. Tüm gebelik süresince erken tanı için doktor kontrollerinizi aksatmadan gitmelisiniz.
Hamile kalmayı planlıyorsanız gebelik öncesi genel bir kontrolden geçerek bebeğiniz ve kendiniz için tansiyon değerlerinizi öğrenmelisiniz. Tansiyon riski taşıyıp taşımadığınıza göre doktorunuz gerekli müdahaleleri yapacaktır.
Op. Dr. Seval Taşdemir
Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı