Spermlerin canlılığına ve hareketliliğine sperm kalitesi adı verilmektedir. Hamilelik için sperm kalitesi en az yumurtaların sağlıklı olması kadar önemlidir. Düşük sperm kalitesi uzun süre gebeliğin oluşmamasına neden olabilmektedir. Sağlıklı bir menideki sperm yoğunluğu bir mililitrede 15 milyon, toplamda da 40 milyon civarında olmalıdır. Daha düşük seviyelerde gebelik mümkün olamayabilir. Menideki sperm sayısı kadar bu spermlerin ne kadarının hareketli olduğu da önemlidir. Çok sayıda olan ancak hareketsiz olan spermler de hamileliğin oluşmasını sağlamamaktadır. Yapılan araştırmalar erkeklerin sperm sayısının son 50 yılda yaklaşık olarak yarı yarıya azaldığını göstermektedir. Yine aynı araştırmalara göre erkeklerde baba olma yaşı geciktikçe genetik problemlerin çocuğa aktarılma olasılığı daha fazla artmaktadır.
Sperm Kalitesini Artıran Besinler
Sperm kalitesi için yaşam biçimi kadar besinlerde önemli etki etmektedir. Bazı besinler içerdiklerinden dolayı sperm kalitesini artırmada önemli bir rol oynar. Ancak bu besinlerin işe yaraması için sürekli olarak değil düzenli olarak tüketilmesi gerekir. Muz, içeriğinde bulunan bromelain enzimi sayesinde sperm kalitesini olumlu yönde etkileyen meyvelerin başında gelmektedir. Omega-3 asitleri açısından zengin bir besin olan somon balığı da sperm kalitesini artıran besinler arasında yer almaktadır. Güçlü bir afrodizyak olan istiridye ve kırmızı et türevleri sperm kalitesini önemli ölçüde etkilemektedir. Kırmızı sebzeler, yumurta, mantar, kuşkonmaz, ıspanak, zencefil, keçi boynuzu, kuru yemişler içerdikleri besinler açısından hem sperm hareketliliğini artıran hem de sperm sağlığını geliştiren besinler arasında yer almaktadır. A, B1, C, D vitaminleri, çinko, arginin, selenyum gibi içerikler ve antioksidanlar spermin sağlıklı olmasını sağlamaktadır.
Sperm Kalitesini Olumsuz Yönde Etkileyen Faktörler
Sağlıksız beslenme ve düşük kaloriye sahip zayıflama diyetleri sperm kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Sağlıksız diyetler erkeklerde testosteron hormonunun kadınlarda ise östrojen hormonunun düşmesine neden olmaktadır. Tek çeşitli beslenmek sperm sağlığını kötü yönde etkilemektedir. Özellikle aşırı yağlı yiyecekler, fast food gibi yiyecekler damar tıkanıklarına neden oldukları için spermleri besleyen damarların ve dolaylı olarak spermlerin kötü yönde etkilenmesine neden olmaktadır. Son derece toksik özelliklere sahip alkol ve sigara tüketimi de tüm vücuda olduğu gibi sperm kalitesine ve hareketliliğine de zararlıdır.
Op. Dr. Seval Taşdemir
Kadın Hastalıkları, Doğum
ve Tüp Bebek Uzmanı