Yüzük yaralanması

Hastalarım bilir, kliniğimize gelen hastaların başparmaklarında yüzük görmüşsem mutlaka uyarırım. Tüm parmaklarda yüzük olması çok tehlikelidir ama başparmakta yüzük olması, telafisi mümkün olmayacak yaralanmalara yolaçabilir. Bu gibi yüzüğe bağlı yaralanmalara "yüzük yaralanması" diyoruz. Burada problem, parmaktaki yüzüğün bir yerlere takılıp, parmağı kesmesi yada koparmasıdır. En hafif halinde yüzük bir yerlere takılır ve parmağı keserek yumuşak dokuya saplanır. Bu bahsettiğim aynen bizzat benim başıma gelmiş idi. Yıl 2004.. Yeni evlenmişim. Yüzük takmanın ne kadar tehlikeli olduğunu biliyorum. Hatta, fakültede asistanken aramızda evli olanlar hep alyanslarını kolye gibi boyunlarına takardı. Buna rağmen, yüzük yaralanmasının ne olduğunu bilmeme rağmen alyans takmak hoşuma gittiğinden alyansımı parmağıma takıyordum.. Hastanede muayene odasından hemen yan taraftaki pansuman odasına geçeceğim. Kalktım, kapıdan çıktım, kapıyı arkamdan kapatayım dedim. Ahhh! Parmağımdaki yüzük, kapının koluna takıldı ve yüzük parmağıma saplandı. İnanılmaz bir olay! Yüksekten düşme falan da yok, düz yolda yürürken alyansım kapının koluna takıldı ve yüzük yaralanması oldu.

Yüzük yaralanması genellikle yüksek bir yerden düşme sırasında olur. Hasta bir yerlere tutunmaya çalışır ve parmağındaki yüzük bir yere takılarak parmağın kopmasına yolaçar. Genellikle hasta ya merdivenden düşer, tutunmak isterken yüzüğü trabzana takılır; yada dolmuştan, otobüsden inerken yüzüğü aracın kapısına takılır ve parmağı kopar. Bu şekilde parmak kopması en kötü kopma şeklidir. Tüm yumuşak dokular sökülerek koptuğu için damar-sinir uçları lime limedir.

Mikrocerrahi için, kopan bir organın yerine dikilmesine en uygun kopma şekli, çok keskin bir bıçak gibi, jilet gibi bir şeyle kesilme yaralanmasıdır. Bu gibi keskin yaralanmalarda, damarlar, sinirler keskin ve düzgün bir şekilde kesildiğinden mikrocerrahi ile dikilme şansı yüksektir. Yüzük yaralanmasında ise dokular çekilerek koptuğu için damar ve sinirler düzgün kesilmemiştir; uçları lime lime olmuştur ve bu durum, mikrocerrahi ile dikilme şansını çok düşürür. Elinizde kalınca bir ip olduğunu düşünün. Bunu makasla keserseniz, bu, keskin kesilme şeklinde kopmadır. İpin uçları düzgünce kesilmiştir; böyle kopan organların yerine dikilme şansı yüksektir. İpi iki ucundan tutup çekerek kopartırsanız kopan ipin uçları lime lime olacaktır; işte bu da yüzük yaralanmasındaki damarların, sinirlerin kopma tarzıdır. Buna avulsiyon tarzı yaralanma da denir. Bu şekilde sökülerek kopan organların yerine dikilme şansı çok düşüktür. Yani özetlersek, yüzük yaralanması şeklinde kopan parmakların yerine dikilme şansı düşüktür.

Böyle bir yaralanma sonucu bir parmağı kaybetmek zaten kötü bir olaydır ama daha kötüsü de olabilir. Yüzük, başparmağınızda ise başparmağınızı kaybedebilirsiniz. Bu en kötüsüdür. Başparmağın önemini anlamak için sadece 5-10 dakika başparmağınızı bükülü tutun. Yokmuş gibi.. Hiç bir şeyi tutamazsınız, hiç bir işinizi göremezsiniz. Bu, tam sakatlık halidir. Üstelik başparmağınız, yüzük yaralanması sonucu koparsa yerine dikilme şansı da azdır. Buna rağmen başparmak en önemli parmağımız olduğundan, ne kadar kötü kopmuş olursa olsun, mikrocerrahi kuralı olarak her zaman yerine dikilmeye çalışılır. Yine de dediğim gibi bu bir avulsiyon (yani sökülerek kopma) yaralanması olduğundan replantasyon (yerine dikilme şansı) düşüktür.

Başparmak dışında diğer parmakların kaybı tolere edilebilir, elinizi yine kullanırsınız; ama dediğim gibi başparmak kaybı tam bir sakatlığa yolaçtığı için başparmakda bir yüzük gördüysem karşımdakini uyarmadan edemiyorum.. Yukarıda anlattığım gibi ben bile bu konuda dikkatliyken yüzük yaralanması geçirdim. Allahtan yüzük sadece parmağıma saplandı. Yüzüğü çıkarıp sadece pansuman yaptık, kendiliğinden iyileşti. Bu yüzden "bana olmaz" demeyin. Bu yaralanma genellikle yüksek bir yerden düşerken oluyor ve ne olduğunu bile anlayamadan parmağınızı kaybedersiniz. Benim şansım düz ayak yerde alyansımın kapı koluna takılması idi. Dediğim gibi bu bir "kaza".. Yani konu hakkında bilginizin olması, doktor olmanız, "ben dikkat ediyorum" demeniz bir şeyi değiştirmez. Her şey bir anda olur biter.

Hele yüzük başparmağınızdaysa tavsiyem hemen çıkarın ve bir kolyeyeye takın onu. Hala bu anlattıklarımdan sonra başparmağınıza yüzük takmak istiyorsanız lütfen 2 dakika başparmağınızı bükülü tutup, başparmağınız yokmuş gibi günlük yaşamınıza devam etmeye çalışın. Başparmağın yokluğu tam sakatlıktır..

Op. Dr. Oytun İdil

www.peniscerrahisi.com

oytunmd@gmail.com

0 533 5690649

0 505 2965569