Laparoskopik histerektomi nedir?

Histerektomi nedir?

Histerektomi, rahmin (uterus) alınması ameliyatıdır. Histerektomi, genelde açık cerrahi olarak uygulanan bir ameliyat olmakla birlikte günümüzde kapalı yöntem ile (laparoskopik) uygulanabilmektedir. Laparoskopik histerektomi (TLH; total laparoskopik histerektomi), jinekolojik cerrahide diğer laparoskopik operasyonlar gibi son yıllarda giderek artan şekilde uygulanmaktadır.

Histerektomi nedenleri nelerdir?

Histerektomi, jinekoloji pratiğinde en sık yapılan ameliyatlarından biridir. Histerektomi nedenlerinden bazıları şunlardır:

•Myomlar (rahmin düz kasından gelişen iyi huylu tümörler)
•Anormal kanama (medikal tedaviye dirençli anormal kanama)
•Uzun süren, uygulanan tedavilere yanıt alınamayan rahim kaynaklı ağrılar
•Endometrial hiperplazi, rahim ağzı premalign lezyonları
•Rahim sarkması
•Adenomiyozis / Endometriozis
•Kanser (rahim, rahim ağzı, yumurtalık kanserleri)

Bunun yanında ileri yaşlarda yumurtalık kistleri, yumurtalık kanseri gibi durumlarda da yumurtalıklarla beraber histerektomi yapılmaktadır.

Histerektomi yapılma tipleri nelerdir?

Ameliyatın tipi muayene bulgularına, ameliyata neden olan hastalığa ve doktorun seçimine bağlı olarak değişir.

1. Abdominal Histerektomi (Rahmin karından çıkarılması): Alt karın bölgesinde rahmin büyüklüğü ve ameliyatın yapılış nedenine bağlı olarak yatay veya dikey kesi yapılır. Karından yaklaşımda rahme ulaşmak için cilt, cilt altı, fasya gibi dokulara en az 10 cm kesi yapıldığı için iyileşme süreci diğer histerektomi tiplerine göre daha uzun zaman gerektirir. Bununla beraber özellikle büyük tümörlerde ve malignite (kanser) vakalarında iyi bir yoldur.

2. Vaginal Histerektomi (Vagen yolu ile rahmin çıkarılması): Bu yöntemde karında kesi olmaz. Kesi vagen içinde olduğu için iyileşme zamanı karından yapılan histerektomiden daha kısadır.

3. Laparoskopik Histerektomi: Açık yöntem ile yapılan histerektomi ameliyatı, günümüzde teknoloji ve bilginin ilerlemesi ile birlikte artık kapalı yöntemle (laparoskopik histerektomi) yapılabilmektedir.

Laparoskopik histerektomi nasıl yapılır?

Kapalı rahim alma ameliyatı (laparoskopik histerektomi), tıpkı diğer laparoskopik jinekolojik cerrahilerde olduğu gibi karın duvarına 5-10 mm’lik 3 delik açılarak yapılmaktadır. Bir tane göbek deliğinden ve iki tane de karnın sol yanından 5 mm’lik delik açılarak karın içerisi kamera ile gözlenip yandaki deliklerden de rahim alınması için gerekli aletlerin yerleştirilmesi ile rahim alınması ameliyatı uygulanmaktadır. Laparoskopik olarak rahim alınma ameliyatı esnasında yumurtalık veya tüplerin de alınması gerekiyorsa alınabilmektedir. Rahim alındıktan sonra karın cildindeki 5-10 mm boyutundaki cilt kesileri ince dikişlerle kapatılmaktadır.

Laparoskopik histerektominin yaraları nelerdir?

Kapalı yöntemle (laparoskopik) rahim alınma ameliyatı sonrası karında büyük insizyon (kesi) olmayacağı için ağrı, kanama, hastanede kalış süresi daha az olmakta, daha hızlı iyileşme, daha erken işe dönüş imkanı olmaktadır. Ayrıca kozmetik yani estetik açıdan da büyük yara izleri olmamaktadır. Bunun yanında karın içi organların gözlenmesi daha iyi olmakta ve cerrahi sonrası karın içi yapışıklık da daha az olmaktadır. Hasta genellikle 1-2 gün hastanede kalır, sonrasında taburcu edilir, çalışan hastaların işine dönmesi genellikle 2-3 hafta içerisinde gerçekleşebilir. Ameliyattan ortalama bir ay sonra doktor muayenesinde bir sakınca görülmezse cinsel ilişki başlayabilir.

Laparoskopik histerektomide riskler nelerdir?

Açık ameliyatta görülen komplikasyonlara benzer olarak kapalı yöntemde de büyük damar, barsak, idrar torbası yaralanması, sinir hasarları ve damar pıhtısı oluşumu görülebilir. Laparoskopi sonrası şiddetli karın ağrısı, uzamış bulantı ve kusma, ateş, kesi yerinde kanama ve iltihap olması, idrar yaparken ağrı gibi bir durumla karşılaşılması durumunda mutlaka cerrahiyi yapan doktor ile irtibata geçilmelidir.

Histerektomi sonrası olası etkiler nelerdir?

Histerektomi sonrasında uzun veya kısa süreli bazı ruhsal ve fiziksel durumlar ortaya çıkabilir.

Adet gören bir hasta histerektomi sonrasında iki ana olay olmaktadır; (a) adet görmeme, (b) gebe kalamamak… Eğer yumurtalıklar alınmamışsa hormon üretimi devam edeceği için adet görülmese de ateş basması, terleme, uykusuzluk gibi menopoz belirtileri görülmeyecektir. Ancak menopozdan önceki dönemde yumurtalıklar alınırsa hormonların ortadan kalkmasına bağlı etkiler (menopoz bulguları) görülür. Hasta yaşı 45’in altında olup histerektomi ile birlikte yumurtalıklar da alınırsa kemik erimesinden korunmak ve menopoz belirtilerini engellemek için uygun ilaç tedavileri düzenlenebilmektedir.

Yumurtalıklar alınmadıysa hormon salgılaması devam edeceğinden vagen ve dış cinsel organlar histerektomiden etkilenmezler. Eğer menopoz öncesi dönemde yumurtalıklar rahimle beraber alındı ise cinsel ilişki sırasında vaginal kuruluk sorun olabilir. Lokal östrojen veya kayganlaştırıcılar kuruluğu önleyip cinsel yaşamla ilgili sorunları ortadan kaldıracaktır. Çoğu kadın histerektomi sonrası ameliyata neden olan yakınmalarının ortadan kalkmasından dolayı kendilerini daha iyi hissederler. Ayrıca histerektomi sonrası gebelik korkusu, ağrı, aşırı kanama olmaksızın cinsel ilişki birçok kadını mutlu etmektedir.

Son olarak merkez ve hekim seçiminin önemine değinen Doç. Dr. Bülent Çakmak; “Kapalı yöntemle (laparoskopik) rahim alınma ameliyatının yukarıda anlatılan büyük avantajlarının yanında diğer cerrahi yöntemlerde olduğu gibi riskleri ve komplikasyonları da olabilir. Özellikle deneyimli merkezlerde ve tecrübeli ellerde uygun hasta seçimi ve hazırlığının iyi yapılması ile düşük komplikasyon oranları ve büyük başarı oranları elde edilmektedir.” diyerek sözlerini noktaladı.

Doç. Dr. Bülent Çakmak