20.02.2021 - 17:49 | Son Güncellenme:
Kortizon vücut tarafından sentezlenen bir kortikosteroid hormonudur. Bu hormon doğal savunma tepkisini düşürüyor. Şişme, alerjik reaksiyonlar gibi semptomların ciddiyetini azaltıyor.
Kortizon Nedir?
Kortizon, böbrek üstü bezinin kabuk bölgesince salgılanan bir hormondur. İltihaplanma önleyici özellikleri bulunuyor. Vücudun kortizon üretimi kişiden kişiye değişiyor. Vücudun az/fazla üretmesi, dışarıdan fazla alınması ciddi hastalıklara yol açabiliyor. Stres, gerginlik, sinirlilik hallerinde kortizon seviyesi yükseliyor.
Doğal kortizon, vücudun enerji ihtiyacını karşılıyor. Bununla birlikte vücudun direncini artırarak, bağışıklık sistemini destekliyor. Yeteri miktarda üretilmediğinde, halsizlik, yorgunluk belirtilerini gösteriyor. Ayrıca vücutta iltihap birikmesi artıyor. Az üretildiğinde bunun sentetik formu olan ilaç halindeki sentetik kortizon takviyesi yapılıyor.
Kortizon Neden Kullanılır?
Kortizonun vücut için yaşamsal önemi bulunuyor. Vücutta iltihap birikmesini önlüyor. Az üretiminde vücutta iltihap görülmesi artıyor. Dengeyi sağlamak için dışarıdan kortizon takviyesi yapılıyor.
Kortizon tedavisi genellikle; romatoid artrit, ankilozan spondilit, sistemik lupus ve Behçet hastalığı gibi romatizmal hastalıklarda uygulanıyor. İltihaplı romatizma olarak adlandırılan bu hastalıkların tedavisinde kullanılıyor.
Kortizonun etki mekanizması şöyledir:
- Yangısal duruma bağlı şişlik, ağrıyı baskılayabilir.
- Bağışıklık sistemi bozulduğunda, vücudun kendi hücrelerine zarar verdiğinde, bu hasarın oluşmasını engelliyor.
- Vücutta eksik sentez edilen kortizonu tamamlar.
Kortizon Tedavisi Hangi Hastalıklarda Uygulanır?
Kortizon ilaç olarak veriliyor. Kortizon ilacının merhem, hap, iğne gibi çeşitleri bulunuyor. Doktor önerisine göre bunlardan biri uygulanıyor. Genel olarak kortizon tedavisinin uygulandığı rahatsızlık ve hastalıkları şöyle sayabiliriz:
- Romatizmal hastalıklar (romatoid artrit, ankilozan spondilit, sistemik lupus, Behçet hastalığı)
- Kan hastalıkları (anemi)
- Sinir sistemi hastalıkları (stres, depresyon)
- Kalp ve damar hastalıkları
- Bağ dokusu hastalıkları (Lupus, sistemik skleroz)
- Alerjik hastalıklar (astım)
- Tümör tedavileri (Gliom,
- Karaciğer hastalıkları
- Cilt hastalıkları (sedef)
- Bağırsak hastalıkları (ülseratif kolit)
- Böbrek ve idrar yolu hastalıkları
- Hormonal hastalıklar (addison)
- Zehirlenmeler ve sıcak çarpmaları
- Göz hastalıkları
- Güneş çarpması
Yukarıdaki hastalıkların tedavisinde etkili olan kortizonun yanlış kullanımı sonucunda ciddi yan etkiler görülebiliyor. Özellikle obezite riski taşıdığı için doktor kontrolünde, verilen dozajda kullanmalısınız. Obezite dışında; bulantı, kadınlarda regl düzensizliği, kemik erimesi, tansiyon yükselmesi, katarakt, sivilce, tüylenme, baş ağrısı, psikolojik dengesizlik gibi yan etkileri görülebiliyor.