29.03.2020 - 01:55 | Son Güncellenme:
Homosistein, metiyonin adı verilen amino asit ile yapılan bir maddedir. Metiyonin, ancak yüksek protein içerikli besin tüketimi ile vücuda alınabilmektedir. Bu amino asit, vücutta doğal olarak sentezlenemediğinden, yetersiz tüketimlerde bazı rahatsızlıklara sebebiyet verebilmektedir.
Homosistein Nedir?
Homosistein, metiyonin amino asitinin glutatyon adı verilen antioksidana dönüştürülmesini sağlamaktadır. Ara bir dönüştürücü olarak kullanılan homosistein aynı zamanda vücuttaki metilasyon döngüsüne de katılmaktadır. Homosisteinin bu döngüdeki görevi; metiyonine dönüşmek, glutatyona dönüşmek ve S-adenozil L-metiyonine dönüşmektir.
Homosistein, metilasyon döngüsünün optimum seviyede çalışmasına katkı sağlamaktadır. Bu düzgün çalışma sonucunda da; beyin ve kalp damarlarında bulunan endotel tabakasındaki baskı azalmakta ve kalıtsal değişikliklerin de önüne geçilmektedir.
Homosistein Kaç Olmalıdır?
Homosistein düzeyi, HPLC adı verilen bir tahlil ile kısa sürede saptanabilmektedir. Yetişkin bir birey için homosisein referans aralığı 5 ile 15 Mmol/L’dir. Bu değerler kişinin cinsiyeti ve yaşına bakılarak artış gösterebilmektedir. Buna göre erkeklerin homosistein düzeyinin kadınlara kıyasla daha yüksek olduğu kabul edilmektedir. Ayrıca yaş ile birlikte de bu referans aralığı artmaktadır.
Homosistein Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedenleri
Homosistein vücutta optimum seviyede kalması gereken bir maddedir. Homosisteinin düşüklüğü ve yüksekliğinde beslenme ve yaşam tarzının doğrudan etkili olduğu kabul edilmektedir. Bu kapsamda; sigara ve alkol kullanımı, genetik mutasyon, tiroid ve böbrek hastalıkları, sedef ve bazı ilaçlar homosistein seviyesi ile oynayabilmektedir. Homosistein düşüklüğü çoğu zaman beslenme desteği ile artırılabilirken, yüksekliği durumunda farklı önlemler alınmaktadır.
Homosistein yüksekliği kendi içerisinde; hafif, orta ve ağır olmak üzere üç seviyeye ayrılmaktadır. 15-30 Mmol/L arası hafif, 30-100 Mmol/L arası orta, 100 Mmol/L üzerisi ise ağır homosistein yüksekliği olarak kabul edilmektedir. Homosistein yüksekliği koroner kalp hastalığı riskini artırdığı için müdahale gerektiren bir konudur. Bunun için seviyeleri düşürmede öncelikle hastaya uygun bir diyet önerilmektedir.
Yüksek homosistein seviyesinin düşürülmesi için ilk olarak yüksek proteinli et ve balık gibi gıdaların azaltılması önerilmektedir. Bunun yerine bol taze meyve ve yeşil yapraklı sebze tüketimi artırılmaktadır. Homosisteinin istenen düzeye inmemesi durumunda ise uzman kararınca tıbbi tedaviye başlanmaktadır. Tıbbi tedavi süresince kişiye içerisinde; folik asit, B vitamini ve demir bulunan bazı ilaçlar verilmektedir.