Sizin Çocuk Yetiştirme Tutumunuz Hangisi?

Sağlıklı aileler, geleceğe güvenle bakan sorumluluk sahibi çocuklar yetiştirmek ister. Bu bağlamda anne babaların çocuk yetiştirme tutumları, çocuğun ileriki hayatının şekillenmesinde önem teşkil etmektedir. Aile içinde yaşanan huzursuzluklar çocukları olumsuz yönde etkilemektedir. Çocuk büyütmenin tek ve gerçek bir yolu bulunmamaktadır. Yapılan araştırmalar her ailenin kendine özgü bir çocuk yetiştirme stilinin olduğunu göstermiştir.

Çocuğun her yaşta kazanması gereken bazı yetileri vardır. Bu boyutta ailenin rolü ve tutumu; çocuğun, kişiliğinin ve karakterinin gelişmesindeki en etkili yollardan biridir. Davranışı geliştirmenin ya da söndürmenin en kolay yolu model olmaktır. Anne ve babaların iyi birer rol model olmaları gerekmektedir. Çünkü çocuklar ebeveynlerini taklit edip onların duygularını, tepkilerini ve yaptıklarını benimseyip yaşamlarına aktarırlar. Ebeveynlerin çocuk yetiştirmede kullandığı tutumlar literatürde farklı şekillerde gruplanmıştır.

Genel olarak çocuk yetiştirme tutumları şu şekilde sınıflanabilir;

1. Demokratik Tutum
2. Otoriter Tutum
3. Serbest Tutum
4. Aşırı Koruyucu Tutum
5. Aşırı Hoşgörülü ve Gevşek Tutum
6. Dengesiz Tutum

Demokratik Tutum
Demokratik tutum; kontrol ve ilginin dengede yürütüldüğü bir tutum şeklidir. Tutum olarak herkese önem verilir ve kişiliğe saygılı olunur. Yaptırılmak istenenler zorla değil, hak ve kurallara uygun ölçüde uygulanır. Demokratik ebeveynler çocuğun isteklerini mantıklı bir düzeyde değerlendirir.

Otoriter Tutum
Otoriter tutum; çocuğu katı bir disipline maruz bırakan ve çocuğun kurallara kesin olarak uymasını bekleyen anne baba tutumudur. Ebeveynler tarafından belirlenen kurallara, çocukların uyması beklenir. Bu tutumu uygulayan anne babalar çocukların bağımsız olmasını istemezler. Bu ailede yetişen çocuklar korku duyar ve özerk davranma sorunu yaşar. Çocuk, ailenin sergilediği sert ve katı tutum karşısında çevresiyle iletişim kurmakta sorun yaşar ve özgüven duygusunu geliştiremez.

Serbest Tutum
Çocuğuna yönelik yeterli sorumluluk almayan, ilgisiz ve ihtiyaçlara karşı duyarsız anne baba tutumudur. Çocukları yönlendirme ya da yönetme bu tip ailelerde söz konusu değildir. Ebeveynler genel olarak umursamaz bir tutum sergiler.

Aşırı Korumacı Tutum
Aşırı korumacı tutum; çocuğa aşkla bağlanmış sürekli koruma içinde olan anne baba tutumudur. Çocuğun her türlü gereksiniminin, aile tarafından karşılandığı bir tutumdur. Çocuğun süreç içinde kazanması gereken tüm sorumlulukları anne-baba üstlenir. Bu tutum içerisinde çocuğun bireyselleşme süreci yok sayılır. Aile, çocuğun herhangi bir alanda kendini ifade etmesine izin vermez. Sürekli kontrol edici ve müdahaleci davranıldığı için çocuk kendini yaşamı boyunca ailenin bir parçası olarak görür.

Aşırı Hoşgörülü ve Gevşek Tutum
Aşırı hoşgörülü ebeveynler, çocuğa karşı zayıf kontrol ve üst düzey kabulde bulunurlar. Çocuğun kişisel ve sosyal hayat sürecinde aile hiçbir şeyine karışmaz. Çocuk kendi iradesine bağlı kararlar alır. Erken çocukluk döneminde disiplin kazanamayan çocuk ilerde hem kendisi sorun yaşar hem de anne ve babası ile sıkıntılar yaşar. Aşırı şımartılmış çocuklar kural tanımaya alışkın olmadığından toplumsal hayata kolay uyum sağlayamazlar.

Dengesiz Tutum
Dengesiz tutumda, ebeveynler çocukla ilgili karar aşamalarında oldukça tutarsız davranırlar. Herhangi bir olay içinde annenin olumlu olarak karşıladığı bir duruma, baba olumsuz olarak tepki verebilir. Anne ve babanın çocuğa karşı net olmayan disiplin anlayışı hakimdir. Böyle ailelerde yetişen çocuklar ileriki yaşamlarında rol çatışması yaşayabilir.