#GizemSoruo: Akalazya hastalığı ve tedavisi

Nadir görülen ancak oldukça sıkıntılı bir hastalık olan akalazya hastalığını Hemoroid ve Anorektal Hastalıklar ve Gastroenteroloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Özdal Ersoy'a sorduk. İşte akalazya hastalığı, belirtileri, tedavisi ve akalazya hastaları için yol gösterecek uyarılar...

Akalazya hastalığı nedir?

Akalazya, yemek borusunun mide ile birleşmeden önceki bölümde yer alan kaslarının yemek yerken gevşeyememesi sonucunda ortaya çıkan ve yemek borusunun kasılma hareketlerini de bozabilen nadir görülen bir sindirim sistemi hastalığıdır.

Akalazya hastalığının belirtileri nelerdir?

Akalazya hastalığı yutma güçlüğü ve yutma sırasında yemek borusunun alt kısımlarında takılma hissi ile kendini belli etmeye başlar. Hasta başlangıçta sıvı gıdaları yutamazken, hastalık ilerledikçe katı gıdaları da yutmakta zorlanmaya başlar.

Lokmalarından sonra su içme ihtiyacı hissederler. Hastalığın ileri evrelerinde yemek borusunun gıdayı aşağılara ilerleten kasılma hareketlerinde de kötüleşme ve hatta kaybolma gözlenir, yemek borusu iyice genişler, gıdaların mideye geçişi iyice zorlaşır, ağızdan kötü kokular gelir ve kusmalarla birlikte kişi kilo kaybetmeye başlar.

Yemek borusu hareketleri kaybolduğu için yemek borusunda gıdalar birikir ve bu gıdalar nefes borusuna kaçarak hastada zatürre (aspirasyonpnömonisi) gelişmesine de yol açabilir.Uzun süren özofagusun boşaltma işlemi sırasında enfeksiyonözofagus mukozasının ülserleşmesine neden olabilir. Bu durumda bazen göğüs orta kısmında ve göğüs kemiği arkasında şiddetli ağrı meydana gelebilir. İlk yakınma ile kesin tanının konması bazen yıllar alabilir.

Akalazya hastalığının nedenleri nelerdir?

Yemek borusunun mide ile birleşen kısımdaki kaslı tabakanın gevşemesini sağlayan sinir hücrelerinin yokluğu ya da kaybolması akalazyaya sebep olur. Bazen midenin giriş bölgesindeki veya yemek borusu duvarı içinde gelişen kanserler de aynı akalazyada olduğu gibi yutma güçlüğüne sebep olur, bu durum ise yalancı-akalazya (psödoakalazya)olarak bilinir.

Akalazya nasıl tedavi edilir?

Akalazya, yemek borusunun mide ile birleştiği bölgedeki darlığın endoskopik yada cerrahi yöntemlerle genişletilmesi yoluyla tedavi edilir. Endoskopik olarak o bölgede balon şişirilmesi (balon dilatasyonu)yada kas içinde botulinum toksin enjeksiyonutedavileri uygulanır. Endoskopik tedaviler genelde cerrahi tedaviyi tolere edemeyen hastalarda, ileri yaş hastalarda tercih edilmektedir.

Cerrahi yöntemde ise yemek borusunun alt ucunda daralmaya sebep olan kas kitlesi ya endoskopik olarak (POEM:PerOral Endoskopik Miyotomi) yada açık/laparoskopik ameliyat yöntemiyle (Hellermiyotomisi) kesilir.

İlaç tedavisinde akalazya hastaları ne tür ilaçlar kullanır?

Akalazyada genelde ilaç tedavisi tercih edilmez. Ancak cerrahi yada endoskopik tedaviler kısa sürede yapılamayacaksa hastalara kas gevşetici (kalsiyum kanal blokerleri veya nitratlar) ilaçlar başlanmaktadır. Reflüye bağlı yemek borusunda hasarlanmalar da eşlik ediyorsa hastalara asit baskılayıcı ilaçlar da (Proton pompa inhibitörleri) başlanmalıdır.

Akalazya hastalığı tekrar eder mi?

Endokopik yollarla yapılan tedaviler (Dilatasyon, botulinum toksin enjeksiyonu) sonrasında akalazya tekrar oluşabilir.

Akalazya hastaları hayatlarında ne tür değişiklikler yapmalıdır?

Tedavi edilmediği sürece akalazya hastalarının çok katı gıdalardan ve büyük lokmalardan kaçınmaları, yemek yeryemez yatmamaları ve yastıklarını yükseltmeleri gerekir. Gıdalar yavaş yenilmeli ve iyi çiğnenmelidir.

Akalazya hastalarının uzak durması gereken yiyecekler nelerdir?

Reflüyü tetikleyecek çikolata, baharatlı yemekler, kızartmalar ve kahveden mümkün olduğu kadar uzak durmalıdırlar.

Gizem Aydoğan

gizem.aydogan@milliyet.com.tr