Öksürük, hırıltı, hışıltı! Uykudan uyandırıyorsa akla astım gelmeli
24.12.2023 - 14:17 | Son Güncellenme:
Astım, hava yollarının herhangi bir mikroorganizma olmadan iltihaplanması ve daralması sonucu oluşuyor. Tüm dünya ile birlikte ülkemizde de görülen en yaygın hastalıklar arasında yer alan astım, erkek çocuklar ve erişkin kadınlarda daha fazla görülebiliyor. Düzenli ilaç kullanımı ve doktor kontrolleri ile astım kontrol altına alınabiliyor. Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Füsun Soysal, astım ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
KOAH İLE KARIŞTIRILMAMALI
Astım akciğer hava yollarının yani bronşların kronik iltihabı bir durumudur. Astımın belirtileri KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) ile karışabiliyor. Astımın neden olduğu bu şikayetler zaman zaman özellikle mevsimsel değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkıyor. İlaçlarla veya ilaçsız olarak bu şikayetler kontrol altına alınabiliyor. Astım kronik bir hastalık olduğu için düzenli ilaç kullanımı ve doktor kontrolü önem taşıyor.
BİRÇOK NEDENİ VAR
-Genetik yatkınlık,
-Sigara kullanımı,
-Fazla kilo ve obezite,
-Ev tozu akarları, polenler, küf mantarları ve hayvan tüyleri,
-Kimyasal maddeler,
-Hava kirliliği bulunuyor.
POLEN ALERJİSİ OLANLAR MASKE KULLANMALI
Astımın alerji kaynaklı olduğu düşünülüyorsa, hastaya cilt ve kan testleri yapılarak hastanın hangi maddelere alerjisi olduğu belirlenmeli. Bu maddelerden uzak durulması tedavinin temelini oluşturuyor. Eğer hastanın polen alerjisi bulunuyorsa polenlerin çok olduğu dönemlerde dışarıya mümkün olduğunca çıkılmaması ve gerekli durumlarda maske kullanması öneriliyor.
BU BELİRTİLERLE ORTAYA ÇIKABİLİR
Öksürük, göğüste sıkışma ve baskı hissi, nefes darlığı, soluk alıp verirken hırıltı, hışıltı ve ıslık sesi benzeri sesler astımın belirtileri arasında bulunuyor. Bu belirtiler tekrar ediyorsa, kendiliğinden ya da astım spreyleri ile düzeliyorsa ve özellikle uykudan uyandıracak şekilde görülüyorsa akla astım hastalığı ihtimali gelmelidir.
KONTROL ALTINDA TUTULMALI
Astımda geri dönüşümlü bir hava yolu darlığı söz konusudur. Tedavide düzenli ilaç kullanımı ve rutin hekim kontrolü ile astımın kontrol altına alınması amaçlanıyor. Kronik bir hastalık olduğu için tamamen tedavisi söz konusu değildir. Astım tedavisinde hasta ve hekim işbirliği çok önemlidir. Alerjik astımlı bir hastanın alerjenden korunması önemlidir. Astım tedavisinde inhalasyon yani nefes yoluyla alınan sprey tarzı ilaçlar kullanılıyor. Bu spreylerin içinde kortizon ya da nefes açıcı ilaçlar bir arada ya da ayrı ayrı bulunabiliyor.
KORTİZON MİKTARI DÜŞÜK
Astım spreyleri nefes yoluyla kullanılan ilaçlardır ve içlerinde kortizon bulunmaktadır fakat kortizon miktarları çok düşüktür. Bu kortizon lokal olarak bronşlarda etkilidir, kana geçişi minimaldir dolayısıyla çok ciddi yan etkileri bulunmuyor. Kilo artışı, ciltte bozulmalar, katarakt gelişimi, mide rahatsızlıkları ya da kemik erimesi gibi kortizonun bilinen yan etkilerine neden olmuyor.
UZMAN MERKEZLERE ULAŞILMALI
Tedavi başladıktan sonra düzenli doktor kontrolü ve eğer gerekiyorsa düzenli ilaç kullanımı öneriliyor. Astım kriz ve ataklarla ortaya çıkabilen bir hastalık. Bu sebeple hastanın ilaçları her zaman ulaşılabilir olmalı. Bazı hastalarda astım ağır seyredebiliyor. Bu hastalar için özel tedavi yöntemleri bulunuyor. Biyolojik ajanlar denilen bu özel tedavi yöntemlerine astım alanında uzman merkezlerden ulaşılması gerekiyor.
HASTALAR NELERE DİKKAT ETMELİ?
Alerjik astım hastaları polenlerin yoğun olduğu ilkbahar ve son baharda mümkün olduğunca dışarıda uzun süre geçirmemeli. Dışarı çıkılmak zorunda ise de maske kullanılmalı. Ev tozu akarına alerjisi olan bir hasta bu alerjenden kaçınmalı ve hayat boyu buna özen göstermelidir. Hayvan tüylerine alerjisi olan bir astım hastası yine bu alerjene maruz kalmamak adına dikkatli olmalıdır. Sigara içen bir kişi sigarayı bırakmalı. Astım atağına neden olabilecek güçlü ve ağır kokulardan uzak durmaya gayret edilmeli. Astım hastaları ilaçlarını düzenli olarak kullanmalı ve doktor kontrollerini aksatmamalı.
