Hepimiz sevgili Anja Ringgren Lovén'i bu fotoğrafı ile tanıdık. Aslında Anja, bu fotoğraftan çok daha fazlası! PembeNar okurları için Anja'ya ulaştım ve ona merak ettiğim her şeyi sordum.
İşte gerçek bir 'meleğin' hikayesi...
Eda Özdemir: Birçok insan internette yayılan bu fotoğraftan önce sizi çok tanımıyordu. Bize biraz kendinizden bahseder misiniz?
Anja Ringgren Lovén: Tüm Danimarkalılar Hope'u kurtarmadan önce beni tanıyordu çünkü Nijerya'daki çalışmalarımla ilgili 2 belgesel film yapmıştım. Her iki belgesel de Danimarka ulusal televizyonunda yayınlandı, bu yüzden Danimarka'da zaten tanınıyordum. Ancak Hope'un kurtarılması dünyanın geri kalanının Nijerya'daki çalışmalarımdan haberdar olmasını sağladı.
Sevgi ve korumayla çevrili şefkatli bir ailede büyüdüm. Annem bir huzurevinde çalışıyordu ve bana hep eşitlik ve insan haklarından bahsederdi. Bana muhtaç insanlara bakmanın önemli olduğunu söylerdi. Annem bana tüm hayırseverlik, şefkat ve toplumdaki fakir ve zayıfların sorumluluğunu üstlenmem için gerekli araçları verdi. Sık sık açlık çeken ve aşırı yoksulluk içinde yaşayan Afrikalı çocuklar hakkında konuşurdu. Güçlü, bağımsız bir kadındı. Toplumda çok aktifti, birçok insana yardım ediyordu. Birçok kişi tarafından sevilirdi.
Bu yüzden çok küçük yaşlardan itibaren toplumda bir etki yaratma konusunda çok güçlü bir hayranlık geliştirdim ve en büyük ilgim Afrikalı çocuklardı.
Küçük bir kızken bir Afrika köyündeki hayatı ve Afrikalı çocuklarla oynayabilmeyi hayal ettim. Sahip olduğumuz kadar yiyeceğe erişimleri olmadığını bilmek beni üzdü. Akşam yemeğimi bitirmezsem annem bana kızardı. Bana Afrika'da acı çeken çocukları hatırlatırdı. Masamda yemek olduğu için bana minnettar olduğumu hatırlatırdı. Bir gün mutlaka Afrika'da bir fark yaratma hayaliyle büyüdüm.
Annem ben sadece 23 yaşındayken kanserden öldü ve öldüğünden beri iç huzuru bulmak için mücadele ettim. Annem öldükten sonraki acı çok zordu ve tüm varlığımla anlam bulmam gerekiyordu. O benim hayatımın merkeziydi. Gücüm ve rehberliğimdi. Onun ölümünü kabul etmem uzun yıllar aldı. Kendimi umutsuz hissettim ve hayatımda yeniden dengeyi bulmaya çalıştım. Afrika hayalim gitmişti. Ancak yıllar geçtikçe güçlendim. Annem bana asla pes etmemeyi öğretti ve 2011'de hayalimi takip etmeye karar verdim ve bir fark yaratmak için Afrika'ya gittim. Malavi'de ve daha sonra Tanzanya'da bir insani yardım çalışanı olarak çalıştıktan sonra, bugün ''Land of Hope" olarak bilinen kendi yardım organizasyonumu kurdum.
Eda Özdemir: Danimarka ve Nijerya. Yaşam standartları açısından tamamen birbirinden zıt iki ülke. Neden Nijerya'ya gitmeyi seçtiniz?
Anja Ringgren Lovén: 2008'de Nijerya'daki batıl inançlarla ilgili korkunç bir belgesel izledim. Çocukların diri diri yakıldığını ve sırf cadı olmakla suçlandıkları için işkence edilerek öldürüldüğünü öğrendiğimde şoktaydım. Dehşete kapılmıştım ve aynı zamanda şaşırmıştım çünkü dünyadaki hiç kimse bunu ciddiye almıyor gibiydi.
Nijerya'da her yıl yaklaşık 10.000 çocuğun, her yıl binlerce masum çocuğun işkenceye uğramasına ve öldürülmesine yol açan hurafelerle suçlandığı gerçeğinden hiçbir dünya lideri bahsetmedi. Nijerya'daki çocuklara duyulmaları için bir ses vermem ve batıl inanç konusunda daha fazla farkındalık yaratmam gerekiyordu.
Eda Özdemir: Viral hale gelen hikaye nasıl gerçekleşti? Hope ile nasıl tanıştınız? Sağlığı nasıldı? Nasıl hissediyordu?
Anja Ringgren Lovén: David (Nijeryalı eşim ve Nijerya'daki Land of Hope'un yönetici müdürü) ve ben yerel bir köylüden acil yardıma ihtiyacı olan küçük bir çocuk hakkında bir ipucu almıştık. Bu yüzden, çocuğun duruma bakmak için bulunduğu köye gittik. Hope'u kurtarmadan önce, David ve ben zaten 50'den fazla çocuğu kurtarmıştık. Bu yüzden bu alanda çok deneyimimiz vardı. Ancak bu kadar kritik bir durumda olan bir çocuğu (Hope) bulduğumuz için şok geçirdik.
Hope'u kollarımda taşıdığımda sadece 3 kilo ağırlığındaydı ve çok yakında öleceğini hissettim. Onu hemen tedavi için hastaneye götürdük ve doktorlar yaşama şansı çok az olduğunu söylediler. Ciddi şekilde yetersiz beslenmişti ve tüm organları iflas etmek üzereydi. Ona büyük bir sevgi ve özen gösterdik ve tıbbi tedaviyle Hope her şeye rağmen hayatta kaldı. Ona Umut adını verdim çünkü benim için Hope şu anlama geliyor: Her Gün Bir Kişiye Yardım Et (Help One Person Everyday)
Eda Özdemir: Nijerya'daki bu batıl inançlar nispeten yeni miydi yoksa bir süredir var olan bir şey miydi?
Anja Ringgren Lovén: Yüzyıllar boyunca cadı doktoru terimi, sihir veya büyücülük kullanarak iyileştiğine inanılan birini tanımlamak için kullanılmıştır. Bazı tarihçiler, bu ilk doktorların ve yarattıkları iksirlerin çoğunun muhtemelen modern tıbba yol açtığını iddia ediyor.
Cadı doktorlarından bahsedenler, erken Afrika edebiyatında yaygın olarak bulunur, ancak genel anlamda, referans dünya çapında erken dönem halk hekimliği uygulayıcıları için geçerli olabilir.
Dünyanın çeşitli yerlerinde, ilk tıp pratisyenleri şamanlar, şifacılar veya bilge erkekler veya kadınlar olarak anılabilirdi. Cadı doktoru, sihirli güçlere sahip olduğuna ve hastalıkları iyileştirebileceğine ve kötü ruhlar, küfürler vb. İle savaşabileceğine inanılan kişidir.
Cadı suçlamaları birçok Afrika ülkesinde, özellikle Nijerya'da büyüyen bir sorundur. Cadı suçlamalarının nedenleri ailedeki ölüm ve hastalıktan kaynaklanıyor olabilir. Hatalar, işten çıkarmalar veya kısırlık olabilir. Geleneksel Afrika inançlarına göre, her şeyin doğaüstü bir nedeni vardır ve çoğu zaman günah keçisi yapılmış çocuklardır.
Nijerya'daki batıl inanç en çok, David ve benim yaşadığımız ve çocuk merkezimizi kurduğumuz Cross River Eyaleti, Rivers Eyaleti ve Akwa Ibom Eyaleti eyaletlerinde yaygındır: Land of Hope.
Akwa Ibom'da Pentekostal Hristiyanlık, cadılara ve şeytan çıkarmaya olan inancı içeren ölümcül bir kokteyle yerel kabile dinleriyle karıştırıldığına inanıyor.
Çocukların cadı olarak damgalanması, 1990'larda aniden patlayan Nijer Deltası bölgesinde yeni bir fenomendir. Bundan önce, büyücülük suçlamalarının ana hedefi yaşlı kadınlardı.
2008 yılına kadar, Akwa Ibom ve Cross Rivers'ın güneydoğu eyaletlerinde 15.000 çocuğun damgalandığı tahmin ediliyordu. O döneme ait araştırmaya göre, belgelenen vakalar arasında, kafalarına çivi çakılan, çimento içmeye zorlanan, ateşe verilen, asitle yaralanmış, zehirlenen ve hatta diri diri gömülen çocuklar ve bebekler de vardı.
Ayrı bir 2010 Unicef raporu, hedeflenenlerin tipik olarak fiziksel engelli veya epilepsi gibi hastalıkları olan savunmasız çocuklar olduğunu belirtiyor. Diğerleri, içine kapanık, tembel veya asi göründükleri için işaretlenmiştir.
Eda Özdemir: Bu tür korkunç ve zalim davranışlar sizce çocukların fiziksel ve mental sağlıklarını nasıl etkiliyor?
Anja Ringgren Lovén: Çoğunun maruz kaldığı işkenceden dolayı çocukların bedenlerindeki yaralar, onların geçmişinin sürekli bir hatırlatıcısıdır. Ve bazı çocuklar için, sonrasındaki travmanın üstesinden gelmek ve özgüvenlerini ve mutluluklarını yeniden kazanmak hiç kolay değil.
Ancak çocuklar kurtarılıp Land of Hope'a geldiklerinde muazzam bir dönüşüm başlar. Eğitim, tüm çocuklar için temel bir haktır ve bir çocuğun kişiliğinin, becerilerinin, zihinsel ve fiziksel yeteneklerinin gelişmesi için en önemli ön koşullardan biridir. Büyücülükle suçlanan çocukları kurtardığımızda, onların kendi topluluklarında okula gitmelerini sağlarız. Bu şekilde topluma bu çocukların cadı olmadığını gösteriyoruz.
Land of Hope'ta her çocuğun eğitimsel gelişimini ve bireysel potansiyelini destekleyen ve takip eden personellerimiz var. Bu onlara gelecek için umut ve hırs verir. Çocukları, toplumlarının sürdürülebilir kalkınmasında ve dolayısıyla batıl inançlara karşı mücadelede aktif bir rol oynamaya hazırlıyoruz.
Land of Hope Çocuk Merkezi, bugün Batı Afrika'daki en büyük çocuk gelişim merkezidir. Projemiz, yetişkinlerin hurafeleri nedeniyle hiçbir çocuğun acı çekmediği bir dünya görmeyi hedefliyor.
Misyonumuz, büyücülükle suçlanan masum çocukları dışlanma, işkence ve ölümden kurtarmaktır. Çocuklara yönelik bakım, koruma ve eğitimle ve çevrelerindeki toplulukları eğiterek, çocukların bağımsız, aktif ve toplumlarının gelişimine katkıda bulunan sosyal bireyler olarak büyüdüğü bir geleceğin temelini atıyoruz.
Çocuk hakları, yaptığımız her şeyin merkezinde yer alır. Her çocuğun hayatının sevgi, güvenlik, eğitim ve parlak bir gelecekle karakterize edilmesini sağlamak için batıl inançlı topluluklara ilerleme ve aydınlanma getirmek gerekir. Çocuklara özen, koruma ve eğitim vererek ve çevrelerindeki toplulukları eğiterek, çocukların bağımsız, aktif ve toplumlarının gelişimine katkıda bulunan sosyal bireyler olarak büyüdüğü bir geleceğin temelini atıyoruz.
Yaptığımız şey Nijerya’nın cadı çocuklarını kurtarmaktan çok daha fazlası. İhmal eden bir hükümet karşısında küçük toplulukların konumunu güçlendirmekle ilgilidir. Bu, dünyadaki en yoksul toplulukların bazılarına eğitim götürmekle ilgilidir.
Eda Özdemir: Hedeflerinize ulaşmada karşılaştığınız zorluklar nelerdir?
Anja Ringgren Lovén: Bugün Nijerya, dünyadaki en fazla okula gitmeyen çocuk sayısına sahip ülke. Nijerya'da devlet tarafından finanse edilen okullar, yetersiz finansman ve yolsuzluk nedeniyle yıllar içinde çöktü ve çocukları sokaklardan başka gidecek yeri olmayan yoksul evlerden bıraktı. Nijerya'da insan hakları her gün ihlal ediliyor ve hükümet çok yozlaşmış durumda.
Eda Özdemir: Şimdiye kadarki yolculuğunuzda sizi en çok etkileyen hikaye neydi?
Anja Ringgren Lovén: 100'den fazla kurtarma görevinde bulundum ve tüm bu görevler beni aynı şekilde etkiledi. Benim için en mutlu anlar, çocuklarımızın yıllar içinde yaşadığı inanılmaz dönüşüme tanık olmaktır. Çocukların hayatta kalmak ve zorlukların üstesinden gelmek için nasıl bu kadar güçlü bir iradeyle doğduğunu görmek gerçekten şaşırtıcı. 8 yıl önce kurtardığım çocukların bir kısmı bugün büyüdü ve üniversiteye başladı. Bu kadar ilerlediklerini görmek beni çok gururlandırıyor.
Eda Özdemir: Siz gerçek bir süper kahramansınız. Dünyanın en ilham verici kişisi olarak seçildiğinizde ne hissettiniz?
Anja Ringgren Lovén: Bir e-posta yoluyla adaylık hakkında bilgilendirildim. Çok şaşırmıştım ve başlangıçta pek de düşünmemiştim. Diğer adayların listesi eziciydi (aralarında Barack Obama ve Papa vardı) ve sadece aday gösterilerek zaten kazandığımı hissettim. Sonunda dünyadaki en ilham verici kişi olarak seçildiğime dair e-postayı aldığımda, gerçekten anlamadım. O kadar gerçek değildi. Ben çok mütevazı biriyim. Sadece kalbimi takip ediyorum ve böyle bir takdiri tek başıma hak etmediğimi hissettim. Bu dünyada kimse tek başına başarılı olamaz. Başarım, güçlü bir şekilde ekip çalışmasına ve David ile ailemin büyük desteğine dayanıyor. Elbette böyle bir takdir görmekten çok gurur duyuyorum ve umarım benim gibi sıradan insanlara, zorluklara rağmen başkalarının söylediklerine rağmen kalplerini takip etmeleri için ilham verebilir.
Eda Özdemir: Size en çok ilham veren kişi kim?
Anja Ringgren Lovén: Annem.
Eda Özdemir: Şu an dünyada sürmekte olan bir pandemi var. Corona virüs salgını sizi ve çalışmalarınızı nasıl etkiledi?
Anja Ringgren Lovén: Koronavirüs salgını Afrika'daki her ülkeye ulaştı. Pek çok Afrika ülkesindeki kırılgan sağlık sistemleri bunalmış durumda ve Nijerya'da hükümet konu hakkında şeffaf değil. Hükümet tarafından yayınlananlardan daha fazla koronavirüs vakası var. Virüs birçok Afrika ülkesinde yavaş başladı, ancak kıtadaki doğrulanmış vakalar şimdi hızla artıyor. Ve birçok Afrika ülkesindeki kötü sağlık sistemleri bir pandemiyle başa çıkacak donanıma sahip değil.
Halk sağlığı uzmanları, Afrika'nın Covid-19 salgınının bir sonraki merkez üssü olabileceği konusunda uyardılar. Gerçekten korkularım var çünkü düzinelerce Nijeryalı sağlık çalışanı, kısmen koruyucu teçhizatı olmadığı için enfekte oldu.
Nijerya'daki tüm okullar Nisan ayından beri kapalı ve bu nedenle tüm çocuklarımız evde eğitim görmekte. Fon topladığım Danimarka'da, birçok para toplama etkinliklerim halka açık toplantıların kısıtlamaları nedeniyle iptal edildi. Çok fazla bağış kaybettik ve oğlum ve ben çok uzun bir süredir David ve tüm çocuklardan ayrı kaldık.
Eda Özdemir: Türk toplumuna bir mesajınız var mı? Size nasıl yardım edebiliriz?
Anja Ringgren Lovén: Dünyada bir fark yaratmak için, toplumumuzdaki en savunmasız insanlara ses vermemiz gerekiyor.
Ancak çok ücra bir köydeki bakıma muhtaç, hiçbir diploması olmayan, zengin aile bağları olmayan, mali gücü olmayan, eğitime, sağlık hizmetlerine ve sosyal korumaya erişimi olmayan biri bizimle aynı haklara sahip olursa rahat edebiliriz.
Alabileceğimiz tüm desteğe ihtiyacımız var ve tüm bağışlar web sitemden yapılabilir.